Ellen i William Craft
Ellen (ur. 1826, zm. 1891) i William (ur. 1824, zm. 1900) Craft – małżeństwo amerykańskich niewolników, które w 1848 roku w przebraniu uciekło z niewoli. Ich historia stała się jednym z symboli ruchu abolicjonistycznego.
Ellen urodziła się na farmie w Clinton w stanie Georgia jako nieślubne dziecko niewolnicy Marii i jej właściciela, majora Jamesa Smitha[1]. Jej narodziny stały się dla Jamesa kłopotem – jasnoskóra Ellen często była brana przez obcych za członka rodziny. Ostatecznie, gdy miała 11 lat, została podarowana przez żonę Smitha[2] jako prezent ślubny jej mieszkającej w Macon córce (a zarazem przyrodniej siostrze Ellen)[1][3].
W Macon Ellen poznała Williama Crafta, niewolnika pracującego jako pomocnik stolarza, któremu sprzedał go jego poprzedni pan z powodu długów hazardowych. W 1846 roku para pobrała się, ponieważ jednak należeli do różnych właścicieli, nie mogli zamieszkać razem. Niedługo później podjęli decyzję o ucieczce, wykorzystując czas wolny przyznany im z okazji Bożego Narodzenia 1848 roku. Przebrana Ellen udawała chorego białego mężczyznę, a William towarzyszącego mu w podróży niewolnika[1][3]. Para dojechała pociągiem do Savannah, gdzie popłynęła statkiem do Charleston w Karolinie Południowej, skąd kolejnym pociągiem dotarli do Maryland. Przez pewien czas zatrzymali się u rodziny kwakrów w Filadelfii, a po nawiązaniu kontaktów z abolicjonistami przenieśli się do Bostonu, aktywnie angażując się w ruch na rzecz zniesienia niewolnictwa[1].
Po uchwaleniu w 1850 roku Ustawy o zbiegłych niewolnikach, zobowiązującej władze federalne do ścigania zbiegłych niewolników i zwrotu ich właścicielom, obawiający się o swój los Craftowie wyemigrowali do Wielkiej Brytanii. Spędzili tam następne 19 lat. Ukończyli szkołę w Ockham, angażowali się w działalność dobroczynną, wspomagając m.in. szkoły dla czarnych wyzwoleńców w Sierra Leone[1]. W 1860 roku ukazała się napisana przez nich wspólnie książka, Running a Thousand Miles for Freedom; or the Escape of William and Ellen Craft from Slavery[4][3].
Do Stanów Zjednoczonych powrócili w 1869 roku, już po zniesieniu niewolnictwa. William prowadził plantację w Hickory Hill w Karolinie Południowej a w 1870 roku Ellen otworzyła tam szkołę; jednak budynki zostały podpalone przez Ku Klux Klan. W styczniu 1874 roku kupili nową plantację – Woodville w Ways Station w Bryan County w stanie Georgia około 50 mil od Savannah. Ellen prowadziła tam szkołę; zostali jednak zbankrutowani w przegranym procesie o zniesławienie. Około 1890 roku przenieśli się do Charleston, gdzie mieszkali u swojej córki i jej męża[5]. Zmarli bez majątku[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Donna Langston: A to Z of American Women Leaders and Activists. New York: Facts on File, Inc., 2002, s. 55-56. ISBN 0-8160-4468-6.
- ↑ Leslie M. Alexander, Walter C. Rucker: Encyclopedia of African American History. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2010, s. 358. ISBN 978-1-85109-769-2. Cytat: This frustrated her white mistress, who gave Ellen to her daughter [..]. (ang.).
- ↑ a b c Jessie Carney Smith, Lean'tin Bracks, Linda T. Wynn: The Complete Encyclopedia of African American History. Canton: Visible Ink Press, 2014, s. 16. ISBN 978-1-57859-539-6.
- ↑ William Craft, Ellen Craft: Running a Thousand Miles for Freedom; or the Escape of William and Ellen Craft from Slavery. London: William Tweedie, 1860. (ang.).
- ↑ Betty DeRamus: Forbidden Fruit: Love Stories from the Underground Railroad. New York: Simon and Schuster, 2005, s. 57. ISBN 978-0-7434-8263-9. (ang.).