Entiminae

Entiminae
Schoenherr, 1826
Ilustracja
Rhigus nigrosparsus z plemienia Entimini
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

Cucujiformia

(bez rangi) Phytophaga
Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

ryjkowcowate

Podrodzina

Entiminae

Synonimy
  • Brachyderinae Schönherr, 1826
  • Brachyrhininae
  • Entimides Schönherr, 1823
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Kopulująca para naliściaków srebrniaków z plemienia Phyllobini
Eupholus humeralis z plemienia Eulophini
Obryzg szkółkowiec z plemienia Polydrusini
Oprzędzik pręgowany z plemienia Sitonini
Otiorhynchus crataegi z plemienia Otiorhynchini
Eupholus schneideri z plemienia Eulophini
Brachyderes incanus z plemienia Brachyderini

Entiminae – podrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i rodziny ryjkowcowatych. Kosmopolityczna. Obejmuje ponad 12 000 opisanych gatunków. Larwy przechodzą rozwój w glebie, rzadko w detrytusie lub drewnie. Postacie dorosłe żerują na nadziemnych częściach roślin.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Głowa zaopatrzona jest krótki i gruby ryjek o długości rzadko osiągającej dwukrotność jego szerokości i nie większej niż długość reszty głowy. Dołki na czułki zwykle położone są na bokach ryjka i od góry częściowo zasłonięte, ale mogą też leżeć na jego grzbietowej powierzchni. Kolankowato zgięte czułki buduje 11 członów, z których 7 przypada na funikulus i 3 na zwartą buławkę. Oddalone od siebie na szerokość ryjka oczy złożone mają kształt prawie kolisty do jajowatego i zwykle skierowane są na boki. Szwy gularne są zbieżne, natomiast szwu między nadustkiem a wargą górną brak zupełnie. Krótkie i szerokie żuwaczki pozbawione są moli. Osobniki świeżo przeobrażone (teneralne) mają na przedzie żuwaczki wyrostek o rozmaitym kształcie, np. sierpowatym, liściowatym, szablastym czy kołkowatym. Wyewoluował on w związku z pierwotnym dla tej grupy przepoczwarczeniem w glebie. U zdecydowanej większości gatunków owe wyrostki szybko się odłamują, pozostawiając blizny na zewnętrznych brzegach żuwaczek, ale u niektórych zachowują się przez resztę życia[1].

Przedplecze, z nielicznymi wyjątkami, węższe jest od pokryw. Tarczka może być widoczna lub ukryta. Zakrywające cały odwłok pokrywy zazwyczaj mają 10 punktowanych rzędów, ale mogą być też zupełnie niepunktowane, rzadziej zaopatrzone są w rzędy nadliczbowe. Panewki bioder przedniej pary zamknięte są zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Panewki bioder pary środkowej są okrągławe do nieco poprzecznych. Skrzydła tylnej pary mogą być rozwinięte w różnym stopniu lub całkiem nieobecne[1].

Odwłok samic cechuje zwykle dobrze rozwinięte pokładełko, rzadko zredukowane lub zanikłe. Pochwa ich jest rurkowata i zesklerotyzowana. Torebka kopulacyjna może być dobrze rozwinięta, ale też może jej nie być wcale[1]. U samców genitalia cechują się manubrium dobrze rozwiniętym, acz mniejszym od spiculum gastrale oraz pełnym, wąsko-pierścieniowatym tegmenem z paramerami zredukowanymi do nagich płatków lub całkowicie zanikłymi. Rynienkowate lub rurkowate, często zagięte prącie miewa w części proksymalno-grzbietowej parę apodem zwanych temonami. Endofallus może zawierać skleryciki, ale zwykle pozbawiony jest flagellum[1].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele podrodziny są fitofagami, nierzadko polifagicznymi. Cykl życiowy zwykle jest jednoroczny, rzadziej dwuletni. Postacie dorosłe ukazują się wiosną lub latem. Żerują na nadziemnych częściach roślin, najczęściej na liściach (foliofagi) i kwiatach. Większość rozmnaża się wyłącznie płciowo, ale u ponad 50 gatunków stwierdzono partenogenezę telitokiczną. Samice albo składają jaja w miejscach przypadkowych (najczęściej na liściach), albo wybierają do tego celu rozmaite szczeliny i zakamarki, często zabezpieczając je wydzieliną gruczołów dodatkowych. Większą część cyklu życiowego spędzają jako larwy, które, z nielicznymi wyjątkami, wolno żyją w glebie, żerując od zewnątrz na korzeniach roślin. Wyjątkami są tu Ectemnorhinini, których larwy żyją przy powierzchni gleby wśród mat detrytusu, oraz larwy Pachyrhynchini, które drążą chodniki w gałęziach drzew i w nich się przepoczwarczają. Liczba stadiów larwalnych waha się w tej podrodzinie od czterech u Premnotrypes latithorax do jedenastu u Naupactus leucoloma. Zimowanie odbywa się w ostatnim stadium larwalnym (określanym jako przedpoczwarka), a przepoczwarczenie następuje w cieplejszym okresie[1].

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Podrodzina kosmopolityczna. Większość plemion ograniczona jest w swym zasięgu do jednej krainy zoogeograficznej, a niektóre do jeszcze mniejszych obszarów, np. Anomophthalmini do Patagonii, Nothognathini do Indii, Ophtalmorrhynchini do Afryki Środkowej, Elytrurini do Polinezji, a Laparocerini do Makaronezji. W dwóch krainach zoogeograficznych występuje około 10 plemion, a w większej ich liczbie tylko kilka[1]. Na terenie Polski stwierdzono 192 gatunki[2] (zob. Entiminae Polski).

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 1823 roku przez Carla Johana Schönherra pod nazwą Entimides[3]. Współcześnie definiowane obejmują ponad 12 000 opisanych gatunków z około 1370 rodzajów, będąc najliczniejszą podrodziną ryjkowcowatych[4][3]. Według pracy P. Boucharda i innych z 2011 roku podrodzinę tę dzieli się na 53 plemiona[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Adriana E. Marvaldi, Analia A. Lanteri, M. Guadalupe del Rio, Rolf G. Oberprieler: Entiminae. W: Coleoptera, Beetles. Morphology and Systematics. Volume 3. Phytophaga. Richard A.B. Leschen, Rolf G Beutel (red.). De Gruyter, 2014, seria: Handbook of Zoology. ISBN 978-3-11-027446-2.
  2. ↑ M. Wanat: podrodzina: Entiminae C.J. Schönherr, 1823. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2019-12-29].
  3. ↑ a b c Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1–972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807.
  4. ↑ Adriana E Marvaldi, Maria Guadalupe del Río, Vanina A. Pereyra, Nicolás Rocamundi. A Combined Molecular and Morphological Approach to Explore the Higher Phylogeny of Entimine Weevils (Coleoptera: Curculionidae), with Special Reference to South American Taxa. „Diversity”. 10 (3), 2018. DOI: 10.3390/d10030095.