Ephebopus
| Ephebopus[1] | |
| Simon, 1892 | |
 Ephebopus murinus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Ephebopus |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Mygale murina Walckenaer, 1837 | |
Ephebopus – rodzaj pająków z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Obejmuje 5 opisanych gatunków. Zamieszkują północną Amerykę Południową.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pająki te mają dłuższy niż szeroki karapaks z lekko wyniesioną częścią głowową, wyraźnymi rowkami głowowymi i tułowiowymi, prostymi i głębokimi jamkami oraz wyraźnym, szerszym niż długim wzgórkiem ocznym. Oczy obu par przednich leżą na tej samej wysokości. Nadustek nie występuje. Szczękoczułki pozbawione są rastellum. Niewiele szersza niż dłuższa, prawie kwadratowa warga dolna ma od stu do trzystu kuspuli w przedniej połowie. Kształtem zbliżone do prostokąta szczęki mają płaty przednie wyciągnięte w stożkowate wyrostki z ponad setką kuspuli w kątach wewnętrznych. Dłuższe niż szerokie sternum ma tylną parę sigilli umieszczoną przykrawędziowo[2]. Jako jedyni przedstawiciele Psalmopoeinae mają włoski parzące – zlokalizowane są one w łatce w odsiebnej części przednio-bocznej powierzchni ud nogogłaszczków[3][2]. Są to włoski parzące typu V[2] o igłowatym kształcie. Mierzą od 500 do 600 μm długości, od 5 do 6 μm średnicy, wyrastają pod kątem 25–30° z rozmieszczonych na powierzchni 1–2 mm kieszonek i pokryte są zadziorami o długości około 5 μm rozmieszczonymi co około 10 μm[4]. Odnóża mają w odsiebnych częściach brzusznych powierzchni goleni i nadstopi po kilka kolców. Na całych długościach wszystkich par stóp oraz dwóch pierwszych par nadstopii występują skopule o szpatułkowatej formie. Skopule obecne są również w odsiebnych połowach nadstopii trzeciej pary i na wierzchołkach tych pary czwartej. Brak jest skopuli na tylno-bocznych powierzchniach ud ostatniej pary. Pazurki dysponują pośrodkowym szeregiem kilku niewielkich ząbków[2].
Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi. Nogogłaszczki samca cechuje gruszkowaty bulbus z od dwóch do trzech razy dłuższym od tegulum, wąskim embolusem pozbawionym kilów. Genitalia samicy zawierają dwie słabo zesklerotyzowane spermateki[2].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj neotropikalny, znany z południowej Gujany, południowego Surinamu, Gujany Francuskiej oraz amazońskiej części Brazylii[2][5].
Ptaszniki te zasiedlają deszczowe lasy równikowe położone na nizinach i wyżynach. Swoje oprzędy budują w norkach wykopanych w podłożu lub szczelinach i próchnowiskach na pniach drzew i palm. U części gatunków norki kończą się powiększonymi komorami[2].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Takson ten wprowadzony został w 1892 roku przez Eugène’a Simona. Jego gatunkiem typowym autor ów wyznaczył Mygale murina[6][5], opisanego w 1837 roku przez Charlesa Athanase’a Walckenaera[7]. Simon zaliczył ów rodzaj do podrodziny Selenocosmieae[6]. W 1901 roku Reginald Innes Pocock przeniósł go do Avicularieae[8]. Dwa lata później umieszczony został w podrodzinie Phoneyuseae przez Simona[9]. W 1923 roku przeniesiony został do Aviculariinae przez Cândido Firmino de Mello-Leitão[10]. W 1942 roku Carl Friedrich Roewer przeniósł go do podrodziny Eumenophorinae[11], a w 1985 roku Robert Raven do Theraphosinae[12]. Z powrotem w Aviculariinae umieszczony został w 1991 roku przez Sylvię M. Lucas i innych[13]. Współcześnie klasyfikowany jest zwykle w podrodzinie Psalmopoeinae, jako że szeroko zdefiniowane Avicularinae w wynikach niektórych analiz filogenetyczny jawią się jako niemonofiletyczne[3].
Do rodzaju tego zalicza się 5 opisanych gatunków[5][2]:
- Ephebopus cyanognathus West & Marshall, 2000
- Ephebopus foliatus West et al., 2008
- Ephebopus murinus (Walckenaer, 1837)
- Ephebopus rufescens West & Marshall, 2000
- Ephebopus uatuman Lucas, Silva & Bertani, 1992
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ephebopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h R.C. West, S.D. Marshall, C.S. Fukushima, R. Bertani. Review and cladistic analysis of the Neotropical tarantula genus Ephebopus Simon 1892 (Araneae: Theraphosidae) with notes on the Aviculariinae. „Zootaxa”. 1849, s. 35-58, 2008. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.1849.1.3.
- ↑ a b Y. Cifuentes, R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of the tarantula genera Tapinauchenius Ausserer, 1871, Psalmopoeus Pocock, 1985, and Amazonius n. gen. (Theraphosidae, Psalmopoeinae). „Zootaxa”. 5101 (1), s. 1-123, 2022. DOI: 10.11646/zootaxa.5101.1.1.
- ↑ Rainer Foelix, Bastian Rast, Bruno Erb. Palpal urticating hairs in the tarantula Ephebopus: fine structure and mechanism of release. „The Journal of Arachnology”. 37 (3), s. 292–298, 2009. DOI: 10.1636/sh08-106.1.
- ↑ a b c Gen. Ephebopus Simon, 1892. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-08-16].
- ↑ a b E. Simon: Histoire naturelle des araignées. Deuxième édition, tome premier.. Paris: Librarie Encyclopédique de Roret, 1892.
- ↑ C.A. Walckenaer: Histoire naturelle des insectes. Aptères. Tome premier. Paris: Roret, 1837.
- ↑ R.I. Pocock. Some new and old genera of South American Aviculariidae. „Annals and Magazine of Natural History”. 7, s. 540-555, 1901.
- ↑ E. Simon: Histoire naturelle des araignées. T. 2. Paris: Librarie Encyclopédique de Roret, 1903.
- ↑ C.F. de Mello-Leitão. Theraphosoideas do Brasil. „Revista do Museu Paulista”. 13, s. 1-438, 1923.
- ↑ C.F. Roewer: Katalog der Araneae von 1758 bis 1940. v. 1. Bremen: Kommissions-Verlag von "Natura", 1942.
- ↑ R.J. Raven. The spider infraorder Mygalomorphae (Araneae): cladistics and systematics. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 182, s. 1-180, 1985.
- ↑ S. Lucas, P.I. da Silva Junior, R. Bertani. The Brazilian species of the spider genus Ephebopus Simon, 1892 (Araneae, Theraphosidae, Aviculariinae), with descriptions of E. uatuman n. sp.. „Memórias do Instituto Butantan”. 53, s. 161-166, 1991.