Ephebopus rufescens | |
(West et Marshall, 2000) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Rząd | |
Infrarząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Ephebopus rufescens |
Ephebopus rufescens – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Południową. Zasiedla równikowe lasy deszczowe położone na terenach wyżynnych.
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2000 roku przez Ricka C. Westa i Samuela Marshalla[1][2]. Jako lokalizację typową wskazano okolice obozu Cäiman w górach Kaw w gminie Roura w Gujanie Francuskiej. Epitet gatunkowy oznacza po łacinie „rudawy” i odnosi się do ubarwienia tego pająka[2]. Według wyników analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Westa i współpracowników w 2008 roku gatunek ten znajduje się w nierozwikłanej trychotomii z E. murinus i kladem obejmującym pozostałych przedstawicieli rodzaju[3].
Pająk ten osiąga do około 50 mm długości ciała i do około 140 mm rozpiętości odnóży[4]. Osobniki młodociane mają ubarwienie kontrastowe – karapaks jest czarny ze złotawym połyskiem, opistosoma (odwłok) ma metaliczny połysk zielony, trzy pierwsze pary odnóży są czarne, a na parze ostatniej dominuje kolor różowy. Osobniki dorosłe są ciemnobrązowe do ciemnorudobrązowych (czasem z fioletowym połyskiem) z wąskimi żółtymi paskami podłużnymi na rzepkach oraz złotymi, brązowymi i czerwonawymi włoskami[2][4][5]. Dłuższy niż szeroki karapaks ma lekko wyniesioną część głowową, wyraźne rowki głowowe i tułowiowe, prostą i poprzeczną jamkę oraz wyraźny, szerszy niż długi, równomiernie wysklepiony wzgórek oczny[3][2]. Brak jest nadustka. Szczękoczułki mają od 10 do 12 ząbków na przednich krawędziach bruzd[2]. Włoski parzące zlokalizowane są w łatce w odsiebnej części przednio-bocznej powierzchni ud nogogłaszczków[6][3][7]. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: I, IV, II, III[3][2].
Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi, z których krótsza ma pojedynczy megakolec na powierzchni wewnętrznej, a dłuższa jeden przedwierzchołkowy megakolec na powierzchni wewnętrznej i jeden przedwierzchołkowy megakolec na powierzchni zewnętrznej[2]. Nogogłaszczki samca cechuje duży, gruszkowaty do kulistego bulbus[2][3] ze stosunkowo krótkim, zwężającym się ku wierzchołkowi, na szczycie lekko zakrzywionym embolusem. Genitalia samicy zawierają dwie szeroko odseparowane, kolumnowate spermateki, najszersze u podstawy i stopniowo zwężające się ku wierzchołkom[3].
Gatunek neotropikalny, znany z Gujany Francuskiej i stanu Amazonas w północnej Brazylii[1][3]. Zamieszkuje równikowe lasy deszczowe położone na terenach wyżynnych. Swe oprzędy buduje od poziomu podziemnego do wysokości 3 metrów nad poziomem gruntu, zawsze w sąsiedztwie drewna lub mchu. Wykorzystuje dla nich samodzielnie wykopane norki, dziuple, próchnowiska, nadrzewne termitiery, powalone pnie, obumarłe korzenie, porośnięte mchem kamienie i kłody. Oprzędy miewają orientację od poziomej do pionowej i w części położonej poza norką zakamuflowane są cząstkami gleby i materii roślinnej. Wlot otoczony jest słabym kołnierzem z przędzy[3].
Dorosły osobnik wymaga terrarium o minimalnych wymiarach 20 × 20 × 35 cm[4] z grubą na kilkanaście cm warstwą podłoża[5]. Zaleca się temperaturę od 23 do 28°C w dzień i od 20 do 22°C nocą oraz wilgotność 70–80%[4][5]. Samica buduje kokon zwykle od 4 do 6 miesięcy po kopulacji. Zawiera on zazwyczaj od 80 do 100 jaj. Gotowe do jego opuszczenia pająki pojawiają się po około 2 miesiącach inkubacji. Ptasznik ten jest stosunkowo słabo jadowity, jednak ze względu na szybkość i agresywność nie jest zalecany dla początkujących[5].