Erdstall
Erdstall – rodzaj podziemnych tuneli zlokalizowanych w różnych miejscach Europy. Ich pochodzenie nie zostało jednoznacznie określone, lecz uważa się, że zostały wykute w średniowieczu. Badacze proponowali różne teorie dotyczące pochodzenia tuneli, jednakże wśród najpopularniejszych można wymienić te, że były one wykorzystywane do ucieczek z zamków, jako kryjówki lub do obrzędów religijnych. Szacuje się, że w Europie jest ponad 2000 takich systemów[1]. W samej Bawarii odnaleziono co najmniej 700 podziemnych systemów tuneli i około 500 w Austrii, gdzie przez lokalnych mieszkańców nazywane były "chochlikowymi jamami"[2].
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Tunele tego typu charakteryzują się swoimi wymiarami – są bardzo niskie i wąskie. Ich wysokość zawiera się w przedziale od 1,0 do 1,4 metra, a ich maksymalna szerokość to około 60 centymetrów.
Erdstalle mają tylko jedno wejście, które jest ukryte i nie mają żadnego drugiego wyjścia, które mogłoby zostać użyte do ewentualnej ucieczki. Sprawia to, że ewentualne podpalenie wejścia do tunelu przez najeźdźców skutkowałoby śmiercią ukrywającego się w środku tunelu człowieka. Ten fakt jest wykorzystywany jako argument przeciwko tezie o wykorzystywaniu tych tunelów jako kryjówek. Niektóre tunele posiadają pętlę na końcu tunelu[2]. Większość z systemów tunelów tego typu nie jest dłuższa niż 50 metrów.
Archeologia
[edytuj | edytuj kod]Stwierdzenie wieku odkrytych tuneli jest utrudnione przez bardzo małą ilość materiału, na którym można byłoby dokonać datowania, jednakże znalezione śladowe ilości węgla drzewnego z tunelów w Höcherlmühle pochodziły z okresy pomiędzy rokiem 950 a 1050 naszej ery[2][3]. Tunele te są wspominane w kronikach kościelnych z XV wieku[4].
Mimo poszlak wskazujących na ich wykucie w średniowieczu, niektórzy badacze uważają, że tunele są znacznie starsze i pochodzą z neolitu[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eric Grundhauser, We Still Don't Know Why Medieval Europeans Built Their Mysterious 'Erdstall' Tunnels [online], Atlas Obscura, 1 listopada 2015 [dostęp 2022-10-01] (ang.).
- ↑ a b c d Matthias Schulz, Hideouts or Sacred Spaces?: Experts Baffled by Mysterious Underground Chambers, „Der Spiegel”, 22 lipca 2011, ISSN 2195-1349 [dostęp 2022-10-01] (ang.).
- ↑ Erdstall – Historisches Lexikon Bayerns [online], www.historisches-lexikon-bayerns.de [dostęp 2022-10-01].
- ↑ Petr Kos, K moravským lochům, Archaia Brno, FAMA II, 2002.