Ełganowo

Ten artykuł dotyczy wsi Ełganowo. Zobacz też: wieś Elganowo w województwie warmińsko-mazurskim.

Ełganowo

wieś
Kapliczka
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Trąbki Wielkie
Liczba ludności (2022)	673[2]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-042[3]
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	0176064
Położenie na mapie gminy Trąbki Wielkie Ełganowo
Położenie na mapie Polski Ełganowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Ełganowo
Położenie na mapie powiatu gdańskiego Ełganowo
54°09′10″N 18°29′39″E/54,152778 18,494167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ełganowo (niem. Lamenstein, do 31.12.2012 Elganowo^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Trąbki Wielkie.

Historia

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Elganowo, po jej zniesieniu w gromadzie Trąbki Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W 1848 roku w Ełganowie znajdowały się 74 domy i 614 mieszkańców, w dużej mierze katolików. Wieś posiadała własną szkołę elementarną. Znaczenie gospodarcze miejscowości podnosiły odbywające się tu dwa razy w roku jarmarki zwierzęce. W 1903 roku tutejszy majątek został wykupiony przez Komisję Kolonizacyjną. Pod względem administracyjnym Ełganowo od 1887 roku znajdowało się w powiecie tczewskim^[5].

Ełganowo po I wojnie światowej znalazło się w granicach utworzonego Wolnego Miasta Gdańska. Z uwagi na niespotykanie wysoki w innych gminach Wolnego Miasta odsetek Polaków nazywane było Gniazdem Polaków^[6]. W miejscowości funkcjonował młyn elektryczny, karczma oraz rozlewnia piwa i wód mineralnych^[7]. W 1932 roku otworzono tu kierowaną przez Marię Łask polską ochronkę, a od 1934 roku w Domu Polskim działała tu polska szkoła Gdańskiej Macierzy Szkolnej, do której uczęszczało 36 dzieci. 3 maja 1939 szkoła ta otrzymała sztandar. We wrześniu 1939 tutejsza nauczycielka Anna Burdówna za swoją pracę w polskiej placówce oświatowej została osadzona w obozie koncentracyjnym^[8]. We wrześniu 2015 odsłonięto tablicę upamiętniającą tę szkołę.

W 2011, podczas budowy drogi do Trąbek Wielkich (oddanej do użytku 9 grudnia 2011), odkopany został akt erekcyjny z 28 lipca 1936 pomnika poległych w czasie I wojny światowej, który stał w tym miejscu^[9]. Miał on kształt granitowego graniastosłupa o wysokości około 8-9 m, zwieńczonego rzeźbą pruskiego orła. Od frontu znajdowała się na nim prostokątna tablica z niemieckim napisem: "Niemcy muszą trwać, nawet kiedy my zginiemy". Odsłonięcie pomnika 11 października 1936 r. przez władze WM Gdańska miało antypolską wymowę^[10].

Siedziba klubu sportowego Sokół Ełganowo.

Zobacz też

Inne miejscowości o nazwie Ełganowo: Elganowo, Ełganówko

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 29400
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 247 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Dziennik Ustaw z 29.12.2012, poz. 1515
5. "Dzieje gminy Trąbki Wielkie do roku 1945"
6. Siedemdziesiąt lat temu w Lamenstein. dziennikbaltycki.pl, 4 maja 2009. [dostęp 2012-01-16].
7. historia Ełganowa. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
8. Tomasz Jagielski Rajd rowerowy śladami Polaków na Gdańskich Wyżynach
9. Ełganowo: Pod pomnikiem pruskich żołnierzy znaleziono miedzianą tubę z 1936 r.. dziennikbaltycki.pl, 4 października 2011. [dostęp 2011-10-04].
10. Jan Daniluk: Pomnik z Ełganowa

Linki zewnętrzne

• Elganowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 343 .