Fevillea
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
 Fevillea cordifolia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Fevillea | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Fevillea L. Sp. Pl.: 1013 (1753)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
F. trilobata Linnaeus[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Fevillea – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Obejmuje 8 gatunków[3]. Zasięg rodzaju obejmuje Amerykę Środkową na północy sięgając do południowego Meksyku i Wielkich Antyli oraz Amerykę Południową po północną Argentynę[3]. Rośliny te rosną w wilgotnych i bagiennych lasach[5].
Fevillea cordifolia jest rośliną uprawianą dla bogatych w tłuszcze nasion. Gatunek ten wraz z F. trilobata dostarczał surowca do wyrobu świec oraz był wykorzystywany jako środek przeczyszczający i antidotum na zatrucia[5].
W XIX wieku dla rodzaju tego proponowano polskie nazwy: fewilla, włóklica i kąciłęć[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Liany osiągające wiele metrów długości, wspinające się na drzewa. Wąsy czepne krótkie lub długie, na końcu rozwidlone[5].
- Liście
- Dłoniasto klapowane (3–7 klap) lub dłoniasto złożone (3–5 listków) z 3–9 listków[5].
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe – żeńskie i męskie powstają na tych samych roślinach (dwupiennych). Kwiatostany męskie są wiechowate lub kwiaty skupione są w pęczki, natomiast kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo lub parami. Dno kwiatowe jest talerzykowate ze zrośniętymi działkami kielicha osiągającymi do 2 mm długości. Płatki korony zrośnięte są z działkami i osiągają do 4 mm, są zielone, żółte, pomarańczowe lub brązowe. W kwiatach męskich pręcików jest 5, z krótkimi nitkami, z wyprostowanymi pylnikami. W kwiatach żeńskich prątniczki są obecne lub nie, natomiast słupek składa się ze stożkowatej 1- lub 3-komorowej zalążni zwieńczonej trzema szyjkami, każdą z dwudzielnym znamieniem[5].
- Owoce
- Kulistawe lub podługowate jagody lub torebki otwierające się klapami, osiągające od 3,5 do 16 cm długości i od 3 do 13 cm średnicy. Po dojrzeniu owoce są zielone, czerwonawe lub brązowe. Zawierają zwykle kilkanaście nasion, okrągławych, spłaszczonych, o średnicy od 1 do 6 cm[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Triceratieae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae[7].
- Wykaz gatunków[3]
- Fevillea anomalosperma M.Nee
- Fevillea bahiensis G.L.Rob. & Wunderlin
- Fevillea cordifolia L.
- Fevillea narae A.Estrada & D.Santam.
- Fevillea passiflora Vell.
- Fevillea pedatifolia (Cogn.) C.Jeffrey
- Fevillea pergamentacea (Kuntze) Cogn.
- Fevillea trilobata L.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ a b c d e Fevillea L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
- ↑ Fevillea L.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b c d e f Klaus Kubitzki, Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 132-133, ISBN 978-3-642-14396-0.
- ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 275.
- ↑ Genus Fevillea L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].