František Běhounek

František Běhounek
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 października 1898
Praga

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 1973
Karlowe Wary

Narodowość

Czech

Język

czeski

Alma Mater

Uniwersytet Karola

Dziedzina sztuki

podróżniczo-przygodowe, fantastyka

Odznaczenia
Order Republiki, Order Pracy, Medal miasta Paryża
Multimedia w Wikimedia Commons

František Běhounek (ur. 28 października 1898 w Pradze, zm. 1 stycznia 1973 w Karlowych Warach) – czeski podróżnik, pisarz i naukowiec (fizyk), autor popularnych powieści przygodowych i fantastycznonaukowych przeznaczonych głównie dla młodzieży. Był także tłumaczem powieści podróżniczych i z dziedziny fantastyki naukowej; esperantysta.

Życie i działalność

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Uniwersytetu Karola w Pradze, gdzie w 1922 otrzymał doktorat w dziedzinie nauk przyrodniczych. Dzięki uzyskaniu stypendium studiował w Paryżu radiologię pod kierunkiem Marii Skłodowskiej-Curie (1920-22). Po powrocie do kraju założył praski Państwowy Instytut Radiologiczny (1926), którym kierował w latach 1933-45. W 1928 uczestniczył w zakończonej katastrofą wyprawie Umberto Nobilego na biegun północny na sterowcu „Italia”. W okresie międzywojennym prowadził także badania pomiarowe na Spitsbergenie i był współtwórcą (1933-36) obserwatorium dla badań elektryczności atmosferycznej na Jeziorze Szczyrbskim.

Od 1951 kierował Instytutem Onkologicznym. Jako wybitny naukowiec był m.in. wykładowcą Uniwersytetu Karola, członkiem Czechosłowackiej Akademii Nauk i oficjalnym ekspertem czechosłowackim w UNESCO do badań promieniowania atomowego.

Działalność literacką zapoczątkował w 1928 publikacją opowieści Trosečníci na kře ledové (Rozbitkowie ma morzu polarnym), opartej na własnych przeżyciach i przełożonej na wiele języków (nowe opracowanie 1955). W swej twórczości beletrystycznej nawiązywał do pisarstwa Juliusza Verne’a.

Powieści (wybór[1])

[edytuj | edytuj kod]
  • 1944 Księga Robinsonów (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1966)
  • 1946 Ślady wśród lodów (Nasza Księgarnia, Warszawa 1972)
  • 1948 Komando pułkownika Brenta (Wyd. Śląsk, Katowice 1957)
  • 1948 W niewoli Matabelów (Wyd. Śląsk, Katowice 1961)
  • 1955 Rozbitkowie na morzu polarnym (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1974)
  • 1956 Akcja „L” (Wyd. Śląsk, Katowice 1962)
  • 1958 Robinsonowie kosmosu (Wyd. Śląsk, Katowice 1964)
  • 1966 Wąwóz pod Rjukanem (Wyd. Śląsk, Katowice 1971)
  • 1967 Na dwóch planetach (Wyd. Śląsk, Katowice 1967)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Tylko w przekładach polskich – według katalogu Biblioteki Narodowej (podano wydawcę i rok pierwszego wydania).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]