Franz Xaver Schnyder von Wartensee

Franz Xaver Schnyder von Wartensee
Data i miejsce urodzenia	18 kwietnia 1786 ; Lucerna
Pochodzenie	szwajcarskie
Data i miejsce śmierci	27 sierpnia 1868 ; Frankfurt nad Menem
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons

Franz Xaver Schnyder von Wartensee (ur. 18 kwietnia 1786 w Lucernie, zm. 27 sierpnia 1868 we Frankfurcie nad Menem^[1]^[2]) – szwajcarski kompozytor.

Życiorys

W dzieciństwie uczył się gry na skrzypcach i fortepianie, samodzielnie nauczył się też grać na kontrabasie, klarnecie, wiolonczeli, altówce i kotłach^[1]^[2]. W 1810 roku kształcił się w Zurychu u Hansa Georga Nägelego^[1]. W 1811 roku wyjechał do Wiedia, gdzie poznał Ludwiga van Beethovena i podjął naukę u Johanna Christopha Kienlena^[1]^[2]. W 1812 roku wrócił do ojczystej Lucerny, w 1814 roku odziedziczył posiadłość Schloss Wartensee^[1]. Od 1816 do 1817 roku uczył w instytucie Johanna Heinricha Pestalozziego w Yverdon-les-Bains, następnie osiadł we Frankfurcie nad Menem^[1]^[2]. Występował grając na fortepianie i harmonice szklanej, w 1828 roku założył Liederkranz^[1]^[2]. Interesował się zagadnieniami naukowymi i pisał poezje^[1]. W 1847 roku założył fundację, zajmującą się wydawaniem dzieł artystycznych i naukowych^[1]^[2].

Był autorem prac System der Rhythmik (red. B. Widmann, Frankfurt nad Menem 1862), Formenlehre der Instrumentalmusik (red. B. Widmann, Lipsk 1862), Gedichte (red. F.K. Müller von der Werra, Lipsk 1869) i Lebenserinnerungen nebst musikalischen Beilagen und einem Gesamtverzeichnis (Zurych 1887)^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory orkiestrowe

4 symfonie (I A-dur 1813, II c-moll 1827, III B-dur „Militaire” 1848, IV C-dur zach. we fragmentach)
wariacje „Proteus” na fortepian i orkiestrę (1813)
Koncert na 2 klarnety i orkiestrę (1819)

Utwory wokalno-instrumentalne

kantata Die Mordnacht von Luzern (1811)
Pestalozzi-Kantate (1817)
ofertorium O sacrum convivium (1830)
oratorium Zeit und Ewigkeit (1838)

Opery

Ubaldo (1811–1812; niezachowana)
Estelle oder leichter Sinn und Liebesmacht (1825)
Fortunat mit dem Säckel und Wünschhütlein (wyst. Frankfurt nad Menem 1831)

Operetka

Heimweh und Heimkehr (1854, wyst. Zurych 1855)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 118. ISBN 978-83-224-0865-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3199. ISBN 0-02-865530-3.

Linki zewnętrzne

Franz Xaver Schnyder von Wartensee – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 118. ISBN 978-83-224-0865-0.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3199. ISBN 0-02-865530-3.

[1]

[2]