GJ 504 b

GJ 504 b
Ilustracja
Zdjęcie planety (w prawym górnym rogu), obraz gwiazdy (w centrum) został usunięty. Żółta elipsa dla porównania ukazuje orbitę Neptuna.
Odkrywca

Teleskop Subaru

Data odkrycia

2013

Charakterystyka orbity (J2000)
Półoś wielka

43,5 au

Charakterystyka fizyczna
Masa minimalna (M·sin i)

4 +4,5−1 MJ

Temperatura powierzchni

510 +30−20 K

GJ 504 b – planeta pozasłoneczna typu gazowy olbrzym orbitująca wokół gwiazdy 59 Virginis (GJ 504). Planeta została odkryta metodą bezpośredniej obserwacji przez Teleskop Subaru, odkrycie zostało ogłoszone w 2013. Planeta ma kolor magenta, jest to druga planeta pozasłoneczna, po HD 189733 b, której kolor został zaobserwowany z Ziemi.

Nazwa i odkrycie

[edytuj | edytuj kod]

Planeta został odkryta przez japoński Teleskop Subaru znajdujący się na Hawajach[1]. Odkrycia dokonano w ramach programu Strategic Exploration of Exoplanets and Disks with Subaru (SEEDS)[1]. Naukowcy działający w SEEDS zbierają dane obserwacyjne w zakresie promieniowania podczerwonego dotyczące młodych gwiazd z nadzieją na odkrycie krążących wokół nich planet[2]. Stosunkowo młode gwiazdy stanowią atrakcyjny cel do bezpośredniej obserwacji ich systemów planetarnych, ponieważ ich potencjalne, młode planety nadal posiadają znaczne ilości ciepła wytworzone w procesie ich powstania i są łatwiejsze w obserwacji[2].

Oznaczenie planety pochodzi od oznaczenia gwiazdy, którą orbituje, GJ 504 (według katalogu Gliesa), i litery „b”, która tradycyjnie jest używana do oznaczenia pierwszej odkrytej planety orbitującej daną gwiazdę. Niektóre z wcześniej odkrytych planet pozasłonecznych otrzymały nazwy wywodzące się z katalogu Flamsteeda (np. 51 Pegasi b, 61 Virginis b czy 70 Virginis b), ale w przypadku GJ 504 b użyto tylko nazwy wywodzącej się z późniejszego katalogu Gliesa.

Charakterystyka fizyczna

[edytuj | edytuj kod]

Planeta okrąża gwiazdę GJ 504, oddalonego o 57 lat świetlnych żółtego karła[3]. Jest oddalona o około 43,5 j.a. od jej gwiazdy, jej masa wynosi około 4+4,5−1 masy Jowisza[1]. Temperatura planety wynosi 510+30−20 kelwinów[1]. Jest to jedna z najstarszych planet pozasłonecznych odkrytych dzięki metodzie obserwacji bezpośredniej, jej wiek szacowany jest na pomiędzy sto a pięćset milionów lat[1].

Planeta jest położona znacznie dalej od gwiazdy niż przewidują to współczesne teorie dotyczące powstawania planet[4]. Uważa się, że planety powstają zazwyczaj poprzez akrecję fragmentów skalnych, pyłu kosmicznego i lodu w dysku protoplanetarnym, ale w przypadku GJ 504 b znajduje się ona zbyt daleko od swojego słońca, aby mogło do tego dojść w taki sposób[4]. Możliwe jest, że planeta powstała bliżej gwiazdy, ale została wyrzucona na dalszą orbitę po kolizji z inną planetą, taką hipotezę sugeruje także bardzo ekscentryczna orbita planety[4].

Widziana z Ziemi planeta ma kolor magentowy[4], jest to dopiero druga planeta pozasłoneczna o znanym kolorze atmosfery.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e M. Kuzuhara i inni: Direct Imaging of a Cold Jovian Exoplanet in Orbit around the Sun-like Star GJ 504. arXiv, 2013-07-10. [dostęp 2013-08-05]. (ang.).
  2. ↑ a b NASA: Astronomers Directly Image Massive Star's 'Super-Jupiter'. nasa.gov, 2012-11-21. [dostęp 2012-11-21]. (ang.).
  3. ↑ NASA: Astronomers Image Lowest-mass Exoplanet Around a Sun-like Star. nasa.gov, 2013-08-05. [dostęp 2013-08-09]. (ang.).
  4. ↑ a b c d Newly Discovered Pink Exoplanet on the Lighter Side. nationalgeographic.com, 2013-08-08. [dostęp 2013-08-09]. (ang.).