GR 8

GR 8
ilustracja
Odkrywca

Gibson Reaves

Data odkrycia

1956

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Panna

Typ

ImV[1]

Rektascensja

12h 58m 40,54s[2]

Deklinacja

+14° 13′ 02,2″[2]

Odległość

7,9 mln ly (2,4 Mpc)

Przesunięcie ku czerwieni

0,000713[3]

Jasność obserwowana

14,68[1]m

Rozmiary kątowe

1,2′ × 1,1′[4]

Charakterystyka fizyczna
Wymiary

Ø 1,5 tys. ly[4]

Alternatywne oznaczenia
UGC 8091, GRDG +14 74, MCG+02-33-041,
VV 558, Anon 1256+14, GRDG 8,
[MI94] Im 121, Z 1256.2+1429, DDO 155,
LEDA 44491, SPB 203, Z 71-87,
ESDO 646-07, [M98c] 125610.0+142913,
TC 257

GR 8 (czyli Gibson Reaves 8, znana też jako UGC 8091, DDO 155 lub Galaktyka Odcisk Stopy) – karłowata galaktyka nieregularna w gwiazdozbiorze Panny. Prawdopodobnie należy do Grupy Lokalnej.

Galaktyka po raz pierwszy została sfotografowana w wyniku przeglądu nieba w poszukiwaniu supernowych prowadzonego w latach 1946-1947 i 1951 pod przewodnictwem C. D. Shane'a w Obserwatorium Licka. Shane zauważył kilka obiektów mgławicowych o anormalnie niskich jasnościach powierzchniowych. Podejrzewał, że mogą to być galaktyki karłowate podobne do znanych już obiektów z Grupy Lokalnej. Gibson Reaves zbadał zdjęcia i odkrył kilka galaktyk należących do Gromady w Pannie. Utworzył też ich katalog, nazwany od jego nazwiska Gibson Reaves, w skrócie GR[5].

Kilka lat później inny astronom z Obserwatorium Licka przy użyciu 120-calowego teleskopu ku własnemu zdumieniu zaobserwował pojedyncze gwiazdy GR 8. Wynikało z tego, że galaktyka musi znajdować się stosunkowo blisko Ziemi, w odległości mniejszej nawet niż sąsiadująca z Grupą Lokalną grupa galaktyk M81. Było więc bardzo prawdopodobne, że GR 8 jest członkiem Grupy Lokalnej. Przez wiele lat bezskutecznie poszukiwano w niej cefeid.

Ostatecznie przynależność do Grupy Lokalnej została ustalona poprzez pomiar jej prędkości radialnej. Paul Hodge obliczył, że wynosi ona około +181 km/s. Oszacował też odległość galaktyki na 1,5 – 5 milionów lat świetlnych[6]. Późniejsze badania zawęziły ten przedział do 3 – 5 mln. Pomimo tego w The Sky Catalog 2000.0 znajduje się przypuszczenie, że GR 8 jest członkiem Gromady w Pannie o osobliwie niskim przesunięciu ku czerwieni. Nowsze katalogi (jak np. Katalog Pobliskich Galaktyk Brenta Tully'ego) przyjmują jednak, że galaktyka należy do Grupy Lokalnej.

Ostatecznie w 1995 Eline Tolstoy odkryła w galaktyce pojedynczą cefeidę wraz z pięcioma czerwonymi, długookresowymi gwiazdami zmiennymi (najprawdopodobniej mirydami). Dzięki cefeidzie udało się wyznaczyć dokładniej odległość GR 8. Wyniosła ona około 7,3 mln lat świetlnych[7]. Wartość ta zwiększyła się nieco po pomiarach satelity Hipparcos z 1997 (do 7,9 mln ly).

GR 8 umiejscawia się obecnie na granicy Grupy Lokalnej, a kwestia jej do niej przynależności pozostaje otwarta.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database.
  2. ↑ a b Dane według Simbad.
  3. ↑ W.K. Huchtmeier, I.D. Karachentsev, V.E. Karachentseva, "HI observations of nearby galaxies V. Narrow (HI) line galaxies", Astronomy and Astrophysics, tom 401, str 483-489 (2003).
  4. ↑ a b Dane według Students for Exploration and Development of Space.
  5. ↑ Gibson Reaves, "Dwarf galaxies in the Virgo cluster", Astronomical Journal, 61, 69-76 (1956)
  6. ↑ Paul Hodge, "The Radial Velocity and Distance of GR8", Publications of the Astronomical Society of the Pacific, tom 86, Nr 513, str. 645
  7. ↑ Eline Tolstoy, A. Saha, John G. Hoessel i Edward G. Danielson, "Variable stars in the dwarf galaxy GR 8 (DDO 155)", Astronomical Journal (ISSN 0004-6256), tom 109, nr 2, str. 579-587

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]