Geneza religii – dział religioznawstwa. Interdyscyplinarna dziedzina nauki mająca na celu krytyczne rozpatrzenie pochodzenia religii.
Celem tej nauki nie jest analiza konkretnej religii lub wyznania, ale religii w pojęciu ogólnym jako fenomenu uniwersalnego. Metodologia nauki korzysta więc z takich dziedzin jak: filozofia, teologia, historia, socjologia, geografia, antropologia, psychologia itp.
W zależności od uzyskanej krytyki i odpowiedzi dotyczących zależności między religią a życiem człowieka teorie genezy religii dzielą się na: