Gephyromantis silvanus

	Gephyromantis silvanus
	(Vences, Glaw & Andreone, 1997)
	; Holotyp; dorosły samiec spotkany przez Andreone 27.06.1995
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Podrząd	Neobatrachia
Rodzina	mantellowate
Podrodzina	Mantellinae
Rodzaj	Gephyromantis
Gatunek	Gephyromantis silvanus
Synonimy
	Mantidactylus silvanus Vences, Glaw & Andreone, 1997;
	Mantidactylus silvanus Vences, Glaw & Andreone, 1997;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gephyromantis silvanus – gatunek madagaskarskiego płaza bezogonowego z rodziny mantellowatych (Mantellidae).

Taksonomia

Epitet gatunkowy pochodzi od imienia rzymskiego bożka lasów^[4].

Gatunek zaliczano także do rodziny żabowatych i podrodziny mantellowatych^[5].

Morfologia

Gatunek przypomina morfologicznie poznane wcześniej G. klemmeri i G. webbi, najbardziej jednak G. rivicola^[4]. Skóra pokrywająca grzbiet zwierzęcia jest ziarnista^[5], barwy oliwkowozielonkawej lub brązowej^[4].

W porównaniu z podobnymi gatunkami płaz jest mniej smukły. Osiąga średnie rozmiary. Samiec mierzy ok. 3,05^[4]–3,1 cm^[5]. Posiada długi pysk. Jego głowa mierzy 1,05 cm, tympanum − 2,2 mm, średnica oka wynosi zaś 3 mm. Występują gruczoły udowe osiągające 2,2 na 1,5 mm^[4]. Staw skokowy górny sięga nozdrza^[5], leżącego 2,9 mm od oka i 2 mm od czubka pyska^[4]. Na śródstopiu sterczy od strony wewnętrznej guzek^[5], po którym można rozpoznać gatunek. Ręka mierzy 9,5 mm, natomiast stopa (wraz ze stępem) − 21 mm^[4]. Podczas gdy kończyny przednie nie wykształcają błony pławnej w ogóle, na tylnych zachował się jej ślad^[5]. Samcom brakuje również nuptial pads (nie wiadomo, jak sytuacja wygląda u samic)^[4].

Występowanie

G. silvanus to endemit zamieszkujący północny wschód Madagaskaru w okolicy zatoki Antongila i położoną niedaleko wyspę Nosy Mangabe^[3]. Obecność płaza na półwyspie Masoala nie jest pewna^[5].

Zwierzę żyje na wysokości poniżej 400 m n.p.m. Zasiedla ono pierwotne lasy deszczowe. Zamieszkuje okolice strumieni, pomiędzy głazami i w jaskiniach^[3]. Właśnie w szczelinach pomiędzy głazami zaobserwowano nawołujące samce, wydające z siebie terkotliwy głos z regularnymi przerwami^[5]. Osobniki spotykano też w nocy na liściach^[4]. Bezogonowy nie radzi sobie w środowisku zmodyfikowanym działalnością ludzką^[3].

Odkrycie

Osobnik uznany później za holotyp i oznaczony jako MRSN A1661 znaleziony został w Réserve Spéciale de Nosy Mangabe przez F. Andreone około 21:00 27 czerwca 1995. Był to dorosły samiec o trójkątnej głowie szerszej od tułowia, wystających nozdrzach, wydatnych bębenkach i fałdzie skórnym za nimi, o najdłuższym 4. palcu i opuszkach palców stóp większych niż na dłoni, prawie stykających się gruczołach udowych i zrośniętych bocznych kościach śródstopia. Worka rezonansowego nie zauważono. Siedział na liściach niewielkiego drzewa w okolicy strumyka około metra nad ziemią. W okolicy nawoływała grupka Gephyromantis redimitus. Okaz zakonserwowano w alkoholu. Spotykano też inne osobniki tego gatunku, utrwalone na zdjęciach. Andreone napotkał płaza w sumie 3 razy. Drugie i trzecie spotkanie miały miejsce w nocy, w pobliżu niewielkiego wodospadu na strumyku. Autorzy pierwszego opisu nie zaobserwowali tych bezogonowych w miejscu innym niż lokalizacja typowa^[4].

Płaza zaliczono pierwotnie do rodzaju Mantidactylus, podrodzaju Gephyromantis (obecnie osobny rodzaj) i grupy Mantidactylus boulengeri^[4].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN płaz ten od 2016 roku klasyfikowany jest jako gatunek narażony (VU, ang. Vulnerable); wcześniej, od 2004 roku uznawano go za gatunek zagrożony (EN, ang. Endangered)^[3].

Liczebność tego rzadkiego płaza maleje ze względu na utratę siedlisk^[3].

Wśród czynników wpływających negatywnie na środowisko tego płaza IUCN wymienia^[3]:

rolnictwo
pozyskiwanie drewna i wytwarzanie węgla drzewnego
wypas zwierząt gospodarskich
rozprzestrzenianie się eukaliptusa
osadnictwo ludzkie

Spośród obszarów chronionych gatunek zamieszkuje Réserve Spéciale de Nosy Mangabe, a być może także Park Narodowy Masoala^[3].

Przypisy

↑ Gephyromantis silvanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Gephyromantis silvanus (Vences, Glaw, and Andreone, 1997), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-19] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Gephyromantis silvanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Miguel Vences, Frank Glaw, Franco Andreone. Description of two new frogs of the genus Mantidactylus from Madagascar, with notes on Mantidactylus klemmeri (Guibe, 1974) and Mantidactylus webbi (Grandison, 1953) (Amphibia, Ranidae, Mantellinae). „Alytes”. 14 (4), s. 130–146, 1997. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Frank Glaw, Miguel J. Vences, Kellie Whittaker: Gephyromantis silvanus. AmphibiaWeb, 2009-04-07. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).

[itis-1] Gephyromantis silvanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[asw-2] Darrel R.D.R. Frost Darrel R.D.R., Gephyromantis silvanus (Vences, Glaw, and Andreone, 1997), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-19] (ang.).

[iucn-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Gephyromantis silvanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[VGA-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Miguel Vences, Frank Glaw, Franco Andreone. Description of two new frogs of the genus Mantidactylus from Madagascar, with notes on Mantidactylus klemmeri (Guibe, 1974) and Mantidactylus webbi (Grandison, 1953) (Amphibia, Ranidae, Mantellinae). „Alytes”. 14 (4), s. 130–146, 1997. (ang.).

[AW-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Frank Glaw, Miguel J. Vences, Kellie Whittaker: Gephyromantis silvanus. AmphibiaWeb, 2009-04-07. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]