Globus (choroba)

Inne zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
globus hystericus
ilustracja
Klasyfikacje
ICD-10

F45.8

Globus, gałka (łac. globus hystericus) – zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego objawiające się wrażeniem obecności ciała obcego albo ściskania w gardle, które ustępuje podczas spożywania pokarmów lub picia płynów. Objawom tym nie towarzyszy utrudnione lub bolesne przełykanie i nie można ich tłumaczyć chorobą organiczną. Globus jest jednym z zaburzeń konwersyjnych[1].

Epidemiologia

[edytuj | edytuj kod]

Zaburzenie to występuje u około 46% zdrowej populacji, najczęściej stwierdza się je w wieku średnim. Kobiety częściej odczuwają dyskomfort związany z globusem, choć występuje ona u obu płci w podobnym odsetku.

Etiologia

[edytuj | edytuj kod]

Globus może być somatyzacją w zaburzeniach lękowych i somatoformicznych[2].

Objawy

[edytuj | edytuj kod]

Pacjenci skarżący się na globus, poza odczuwaniem ciała obcego (np. kluski, kęsa pokarmowego, kłębu włosów) w gardle, skarżą się również na:

  • ściskanie w gardle
  • duszenie
  • drapanie

Objawy ustępują podczas jedzenia lub picia i nie towarzyszą im zaburzenia przełykania. W jednym z badań stwierdzono, że 95,5% pacjentów zauważa związek między wzmożonym napięciem emocjonalnym a nasileniem objawów choroby[3].

Kryteria rozpoznania

[edytuj | edytuj kod]

Globus rozpoznaje się na podstawie kryteriów rzymskich III. Początek objawów musi występować co najmniej 6 miesięcy przed postawieniem diagnozy. Konieczne jest spełnienie wszystkich poniższych warunków przez co najmniej 3 miesiące:

  1. Okresowo lub stale występujące odczuwanie obecności ciała obcego w gardle
  2. Obecność tego objawu tylko w okresie międzyposiłkowym
  3. Brak dysfagii i odynofagii
  4. Wykluczona choroba refluksowa przełyku
  5. Wykluczona na podstawie badania histopatologicznego choroba organiczna powodująca zaburzenia motoryki przełyku

Diagnostyka

[edytuj | edytuj kod]

Konieczna jest konsultacja laryngologiczna w celu wykluczenia chorób gardła i krtani. Szczegółową diagnostykę zaleca się w przypadku występowania objawów takich jak: bolesne przełykanie, utrudnione przełykanie, spadek masy ciała, chrypka, podwyższona temperatura ciała czy niedokrwistość. Objawy te sugerują inne choroby i wymagają wykonania dodatkowych badań np. gastroskopii, laryngoskopii, pH-metrii, badań rentgenowskich.

Badaniem służącym do potwierdzenia globusa jest manometria przełyku – w przypadku globusa nie stwierdza się zaburzeń ciśnienia w obrębie górnego zwieracza przełyku, a także zaburzeń czynności motorycznej w zakresie trzonu przełyku.

Leczenie

[edytuj | edytuj kod]

Nie ma skutecznego leczenia farmakologicznego. Zaleca się poinformowanie chorego o łagodnej naturze choroby i jej istocie, co często powoduje uspokojenie chorego i złagodzenie dolegliwości. W przypadkach gdy globus jest objawem depresji, poprawę może przynieść leczenie antydepresyjne[4][5].

Globus w literaturze

[edytuj | edytuj kod]

Na globus chorowała Emilia Korczyńska, jedna z bohaterek powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. S. Hossein Fatemi, Paula J. Clayton: The medical basis of psychiatry. Totowa, NJ: Humana Press, 2008, s. 190. ISBN 978-1-58829-917-8.
  2. S. Hossein Fatemi, Paula J. Clayton: The medical basis of psychiatry. Totowa, NJ: Humana Press, 2008, s. 93. ISBN 978-1-58829-917-8.
  3. W.G. Thompson, K.W. Heaton. Heartburn and globus in apparently healthy people.. „Canadian Medical Association journal”. 126 (1), s. 46–8, Jan 1982. PMID: 7059872. 
  4. EM Cybulska. Globus hystericus--a somatic symptom of depression? The role of electroconvulsive therapy and antidepressants. „Psychosomatic medicine”. 59 (1), s. 67–9, 1997. PMID: 9021868. 
  5. EM Cybulska. Globus hystericus or depressivus?. „Hospital medicine (London, England : 1998)”. 59 (8), s. 640–1, Aug 1998. PMID: 9829059. 
  6. Eliza Orzeszkowa: Nad Niemnem. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996. ISBN 83-04-04337-8.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dorota Waśko-Czopnik: Zaburzenia czynnościowe przełyku. W: Leszek Paradowski (red.): Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. Wrocław: Cornetis sp. z o.o., 2007, s. 85–6. ISBN 83-919540-8-0.
  • Choroby czynnościowe przewodu pokarmowego. Wytyczne rzymskie III.. „Medycyna Praktyczna”. 8/2007 (wydanie specjalne), s. 9–10, 2007. Kraków: Medycyna Praktyczna. ISSN 0867-499X. (pol.). 
  • Rome III Diagnostic Criteria for Functional Gastrointestinal Disorders. romecriteria.org, 2006. s. 886. [dostęp 2009-09-12]. (ang.).