Glomeris connexa
| Glomeris connexa[1][2] | |||
| Koch C. L., 1847 | |||
 Glomeris connexa | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Glomeris connexa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
Glomeris connexa – gatunek dwuparca z rzędu skulic i rodziny skulicowatych[1][2]. Ma ciało szerokie, z wierzchu wypukłe, o gładkiej powierzchni[5], pokryte charakterystycznym deseniem. Podobnie jak inne skulicowate zaniepokojona zwija się w kulkę. W Polsce jest pospolitym, czasem bardzo licznym dwuparcem. Występuje w wilgotnych lasach[6].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Glomeris connexa ma ciało szerokie, z wierzchu wypukłe, o gładkiej powierzchni[5], barwy brunatnej z 4 rzędami jasnożółtych plam. Znanych jest wiele odmian różniących się ubarwieniem. Osiąga długość 5–17 mm i szerokość 3–8 mm[6].
Zaniepokojona zwija się w kulkę. Odsłaniają się też wtedy otwory gruczołów obronnych[6][5].
U dorosłych za głową można wyróżnić 13 segmentów z 12 tergitami (płytkami grzbietowymi[6])[5]. Samiec posiada 19, samica 17 par odnóży[6].
Na głowie znajdują się oczy proste (ocelli), krótkie czułki i narządy Tömösvary’ego[6].
Gatunek ten identyfikuje się na podstawie układu plam i bruzd na płytkach grzbietowych. Przednie pole środkowych płytek grzbietowych jest szerokie i ma skróconą bruzdę. Plamy na grzbiecie są ułożone w rzędy, po dwa z każdej strony. Na tarczy grzbietowej 2 bruzdy długie i 4–5 skróconych. Jasne obrzeżenie płytek grzbietowych jest wąskie[6].
Glomeris connexa jest roślinożerna. Wychodzi z kryjówek po deszczu[6].
Siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Gatunek leśny[7], zasiedla różne typy lasów[7][8] – liściaste, mieszane i iglaste[9], zarośla przydrożne[8]. Jest typowym gatunkiem lasów wilgotnych[8] – występuje w olsach[8][10][9].
Zamieszkuje miejsca zacienione i wilgotne, spotykany w ściółce leśnej[8][9], wśród leżących kawałków drewna[8], pod kamieniami[8][9]. Występuje w skupiskach[8].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Swoim zasięgiem obejmuje środkową część Europy[11][8]. Wykazany z Francji, Włoch, Szwajcarii, Austrii, Niemiec, Czech, Polski, Ukrainy i środkowoeuropejskiej części Rosji[11].
Występuje prawie w całej Polsce[7][9][8][6], jest pospolitym, czasem najliczniejszym dwuparcem[6][8][7][10][12]. W Bieszczadach dochodzi do 1200 m n.p.m.[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sierwald, P.; Spelda, J. (2018). MilliBase. Glomeris connexa Koch, C. L., 1847. Accessed at: http://www.millibase.org/aphia.php?p=taxdetails&id=940888 on 2020-02-16
- ↑ a b Glomeris connexa Koch C.L., 1847 in GBIF Secretariat (2019). GBIF Backbone Taxonomy. Checklist dataset https://doi.org/10.15468/39omei accessed via GBIF.org on 2020-02-10.
- ↑ Sierwald, P.; Spelda, J. (2019). MilliBase. Euglomeris connexa (Koch, C. L., 1847). Accessed at: http://millibase.org/aphia.php?p=taxdetails&id=945072 on 2020-02-15
- ↑ Euglomeris connexa (Koch C.L., 1847) in GBIF Secretariat (2019). GBIF Backbone Taxonomy. Checklist dataset https://doi.org/10.15468/39omei accessed via GBIF.org on 2020-02-10.
- ↑ a b c d Rząd: Dwuparce – Diplopoda. W: Jerzy Moraczewski, Wanda Riedel, Maria Sołtyńska, Tomasz Umiński: Ćwiczenia z zoologii bezkręgowców. Wyd. szóste. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 278–279. ISBN 83-01-04489-6.
- ↑ a b c d e f g h i j Wanda Stojałowska: Krocionogi (Diplopoda) Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961. Cytat: Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny.
- ↑ a b c d Piotr Jastrzębski, Marzena Stańska. Krocionogi (Diplopoda) rezerwatu „Dębniak”. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 63 (5), s. 34–45, 2007. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Piotr Jastrzębski, Izabela Hajdamowicz, Marek Zabka, Katarzyna Paszko i inni. Millipedes (Diplopoda) of seleceted habitats in the Poleski National Park. „Acta Scientiarum Polonorum, Biologia”. 5, s. 13-25, 2006. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b c d e Wojciech B. Jędryczkowski. Krocionogi (Diplopoda) Bieszczadów. „Fragmenta Faunistica”. XXV (6), s. 77–94, 1979-12-31. Warszawa: Polska Akademia Nauk; Muzeum i Instytut Zoologii. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b Wojciech B. Jędryczkowski. Krocionogi (Diplopoda) wybranych środowisk Roztocza. „Fragmenta Faunistica”. 37 (2), s. 109–114, 1994-12-31. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2020-02-11].
- ↑ a b Glomeris connexa C.L.Koch, 1847. Fauna Europaea. [dostęp 2020-02-10]. (ang.).
- ↑ Hieronim Jawłowski. Wije (Myriapoda} Białowieskiego Parku Narodowego. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”. IV (15, Sectio C), s. 13-25, 1949-12-20. Lublin. [dostęp 2020-02-11].