Gołasze-Dąb
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-208[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0400337[5] |
Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 53°00′06″N 22°25′23″E/53,001667 22,423056[1]
| |
Gołasze-Dąb – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W obrębie późniejszej okolicy szlacheckiej Gołasze mieszkała rodzina szlachecka posługująca się przydomkiem Golas, (Gołas). Z czasem przyjęli oni nazwisko Gołaszewski herbu Kościesza[8].
W 1471 r. zapisywano dane o Stefanie, Stanisławie i Bartłomieju na Gołasiach. W roku 1493 wśród fundatorów kościoła w Kuleszach Rokitnicy wymieniony Maciej z Gołasz Dąb[9]. Popis pospolitego ruszenia z 1528 roku wzmiankuje wieś Seło Gołasi Dubowych zemiane. Mieszkało tu 10 rycerzy zobowiązanych do służby wojskowej oraz 1 wdowa.
W 1580 r. dziedziczyli tu:
- Stanisław Golas Górka
- Matys syn Bartosa
- Matis syn Rosłana z Kuleszy Byków
- pół włóki należało do chłopów
Inni Gołaszewscy:
- Jan Gołaszewski był burgrabią zambrowskim od 1641 roku
- w XVIII w. dziedziczył tu między innymi Albin żonaty z Zuzanną Gołaszewską, jego synem był Bartłomiej, który został prezesem Trybunału Apelacyjnego we Lwowie
- Antoni Gołaszewski
- Jan Klemens Gołaszewski
- Walenty Gołaszewski, syn Tomasza i Agnieszki z Wnorowskich, sprzedał 1784 r. część swoją na wsi Gołasze-Dąb Józefowi Gołaszewskiemu, synowi Piotra i Domicelli z Gołaszewskich[8]
W 1827 r. wieś liczyła 25 domów i 185 mieszkańców[9].
Szkołę parafialną notowano tu w 1828 roku. Uczyło się w niej 10 chłopców i 1 dziewczyna. Nauczyciel: Józef Kaczyński.
W 1867 r. miejscowość włączono do gminy Wysokie Mazowieckie[8].
Pod koniec XIX w. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich określa Gołasze jako starodawne gniazdo szlacheckie w powiecie mazowieckim, gmina Wysokie Mazowieckie, parafia Kulesze[9].
W czasie spisu powszechnego z 1921 r. notowano tu 30 domów i 192 mieszkańców[8].
6 sierpnia 1944 wojska niemieckie rozstrzelały 10 osób, w tym troje dzieci (nazwiska ofiar zostały ustalone) a wieś całkowicie spaliły[10].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34599
- ↑ Wieś Gołasze-Dąb w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 319 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d Gmina Kulesze Kościelne :: Powiat Wysokomazowiecki :: Województwo podlaskie | Historia [online], www.kuleszek.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ a b c Gołasze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 663.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 216.
