Gorzków Nowy

Gorzków Nowy

wieś
Kościół
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	myszkowski
Gmina	Niegowa
Liczba ludności (2008)	400
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-320[2]
Tablice rejestracyjne	SMY
SIMC	0139287
Położenie na mapie gminy Niegowa Gorzków Nowy
Położenie na mapie Polski Gorzków Nowy
Położenie na mapie województwa śląskiego Gorzków Nowy
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego Gorzków Nowy
50°40′42″N 19°28′05″E/50,678333 19,468056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Gorzków Nowy – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Niegowa.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Historia

Gorzków już w XIV wieku wchodził w skład parafii lelowskiej. Za czasów Władysława Łokietka Lelów zyskał status osobnej kasztelanii, a w jego okolicach rycerstwo węgierskie za zasługi na rzecz księcia zyskało liczne nadania, m.in. Dąbrowno i Gorzków. W 1427 roku w dokumentach parafii lelowskiej wymieniony jest Gorzków, który płacił dziesięcinę proboszczowi lelowskiemu.

W 1581 roku Gorzków był własnością Józefa Gorzkowskiego. Od II połowy XVI wieku dzierżył ją Stanisław Jackowski. Po 1595 roku wieś oddano w dzierżawę Janowi Maluskiemu, następnie Andrzejowi Łagiewnickiemu. W 1706 roku Józef z Kurozwęk Męciński przekazał Gorzków razem z Postaszowicami i Trzebniowem na rzecz ojców paulinów w Leśniowie. Oficjalne przejęcie tych dóbr nastąpiło w 1707 roku. W latach 1739–1763 Gorzków płacił dziesięcinę na kaplicę Bystrzanowskich w Lelowie. W źródłach wymieniony jest dziedzic Gorzkowa Jan Grad, który był jednym z fundatorów tej kaplicy w XV wieku. Patronat nad tą kaplicą miał dziedzic Gorzkowa i Bystrzanowic. Według wykazu z 1823 roku w ramach dziesięciny proboszcz lelowski otrzymywał rocznie od dworu w Gorzkowie 30 złp, a od gromady z Gorzkowa 60 złp. W 1827 roku wieś miała 12 domów i 192 mieszkańców, ziemi dworskiej 373 morgi.

Wioska Gorzków do połowy XIX wieku należała do parafii Lelów, następnie przez kilkadziesiąt lat do parafii w Niegowie. W 1900 roku przyłączona została do parafii Złoty Potok. W 2009 powołano nową parafię pw. św. Jana Berchamnsa w Gorzkowie-Trzebniowie. W jej skład weszły: Gorzków Nowy, Gorzków Stary, Góry Gorzkowskie, Ludwinów i Trzebniów.

W dostępnych źródłach wymieniana jest przez długi okres miejscowość Gorzków bez podziału na Nowy i Stary. Najprawdopodobniej dwór gorzkowski znajdował się na terenie dzisiejszego Gorzkowa Nowego (według podań mieszkańców na dzisiejszej posesji Marka i Anety Palów). Po parcelacji majątku przez dziedzica Paciorkowskiego ludność zaczęła osiedlać się na tej ziemi i nową część wsi nazwano Gorzkowem Nowym, a starą część Gorzkowem Starym. W okresie międzywojennym przez Gorzków Nowy biegła bita droga. We wsi funkcjonowała straż ogniowa oraz sklep spożywczy. Istniała 4-klasowa szkoła powszechna, która znajdowała się w prywatnych domach u Nocunia i Krzykalskiego, a następnie u Dziadczyka i Krzykalskiego.

Po wojnie życie we wsi diametralnie się zmieniło. W latach 60. powstała droga łącząca Gorzków z Myszkowem, dzięki czemu wielu mieszkańców mogło dojechać do pracy w pobliskich miastach. Zelektryfikowano wieś. W 1981 roku rozpoczęto budowę kaplicy pod wezwaniem św. Maksymiliana M. Kolbe, która została poświęcona 16 listopada 1985 roku. W 1986 roku zakończono budowę remizo-świetlicy. Wszystkie te działania wiązały się z ogromnym wkładem mieszkańców zarówno Gorzkowa Nowego, jak i Starego.

Obecnie w Gorzkowie Nowym znajdują się placówki handlowe, gospodarstwo agroturystyczne, remiza strażacka, kaplica.

Szkoła

Zobacz też: Gorzków Stary, Gorzków-Osada, Gorzków-Wieś

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35171
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 326 [zarchiwizowane 2022-10-26] .