Goździk alpejski

Goździk alpejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

goździk

Gatunek

goździk alpejski

Nazwa systematyczna
Dianthus alpinus L.
Sp. Pl. 412 1753[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Goździk alpejski (Dianthus alpinus L.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje endemicznie w północno-wschodniej części Alp[4]. Uprawiany jest w ogrodach skalnych[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Bylina dorastająca do 5–20 cm wysokości. Tworzy luźne, płaskie poduszki[4].
Kwiat
Liście
Ciemnozielone[5], błyszczące[6], całobrzegie. Mają do 3,5 cm długości i 2–5 mm szerokości. Zebrane są zazwyczaj w odziomkową rozetę. W czasie kwitnienia wyrastają łodygi, na których liście pojawiają się naprzeciwlegle, mniejsze od liści odziomkowych[4].
Kwiaty
Pojedyncze, rozwijające się na szczytach pędów. Kielich ma prawie 2 cm długości. Bywa otoczony dwoma lub czterema łuskami podkielichowymi z wyciągniętymi końcami. Płatki są szerokie z drobno ząbkowanymi brzegami, tworzą koronę o średnicy do 2–3 cm. Płatki mają różową barwę, u nasady są purpurowe z białymi kropkami[4].
Owoce
Torebka otwierająca się czterema ząbkami[4].
Gatunki podobne
Podobny jest goździk zaniedbany (Dianthus pavonius), lecz jego kwiaty nie mają białych plamek, a płatki od spodu mają żółtawozieloną barwę. Występuje na piargach i murawach w południowej i zachodniej części Alp. Ponadto liście mają równowąski kształt, który przypominają liście trawy[4].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Kwitnie od czerwca do września. Występuje na skalistych zboczach, luźnych kamienistych murawach i halach oraz czasem wśród kosodrzewiny. Preferuje wapienne podłoże. Występuje na wysokości od 1800 do 2400 m n.p.m., lecz czasem spotykany jest również w niższych partiach gór[4]. Rośliny są dość krótkowieczne[5].

Gatunek ten znajduje się pod ochroną w krajach alpejskich[4].

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Dobrze rozmnaża się z nasion[5]. Wymaga miejsc osłoniętych, wrażliwy jest na silne nasłonecznienie. Zimą szkodzi mu duża wilgotność. Najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, gliniasto-piaszczystej i wilgotnej w okresie wegetacyjnym. Najlepiej prezentuje się rosnąc między kamieniami i w szczelinach skalnych[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  3. ↑ Dianthus alpinus L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 36. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
  5. ↑ a b c d Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 300, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. ↑ a b Cestmir Bohm: Kwiaty ogrodów skalnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 108.