Grzebieniowiec piórkowaty

Grzebieniowiec piórkowaty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

rokietowce

Rodzina

gajnikowate

Rodzaj

grzebieniowiec

Gatunek

grzebieniowiec piórkowaty

Nazwa systematyczna
Ctenidium molluscum (Hedw.) Mitt.
J. Linn. Soc., Bot. 12: 509 1869[3]

Grzebieniowiec piórkowaty, g. miękki[4] (Ctenidium molluscum (Hedw.) Mitt.) – gatunek mchu należący do rodziny gajnikowatych (Hylocomiaceae M. Fleisch.). Występuje na półkuli północnej, w Polsce często spotykany w górach. W kraju objęty ochroną częściową.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Szeroko rozpowszechniony na półkuli północnej. Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Afryce Północnej[5]. W Polsce częsty w górach, rzadki na niżu[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Formuje gęste, spłaszczone darnie, o kolorze zielonym lub żółtozielonym, wewnątrz brązowe.
Budowa gametofitu
Łodyżki płożące się, gęsto pierzasto rozgałęzione, żółtozielone, dorastają do 10 cm długości. W dolnej części łodyżki wyrastają kępki brązowych chwytników. Listki łodygowe sercowato-lancetowate, lekko podłużnie fałdowane, brzegiem ostro ząbkowane, długości 2–2,5 mm i szerokości 1 mm. Żebra przeważnie brak, jeśli występuje jest niewyraźne i podwójne. Gałązki proste lub łukowato zgięte, długości 5 mm. Listki gałązkowe podobne do łodygowych lecz mniejsze, dorastają do 1 mm długości i 0,3 mm szerokości[4].
Budowa sporofitu
Seta czerwona, długości 1–2 cm. Puszka jajowata, lekko zgięta, osiąga 2 mm długości i 1 mm szerokości. Wieczko stożkowate, zaostrzone na szczycie. Perystom podwójny. Zarodniki gładkie, brązowożółte[4].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina dwupienna. Siedliskiem są przeważnie skały wapienne, rzadziej krzemianowe, gliniasta ziemia lub, bardzo rzadko, podstawy pni[4].

Nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Synonimy[3]: Hypnum balearicum Dixon, Hypnum provectum Stirt., Hypnum subrectifolium Brid., Hypnum timmii Brid.

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Roślina objęta jest w Polsce częściową ochroną gatunkową od 2014 roku, na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej roślin)[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-02-05] (ang.).
  3. a b Ctenidium molluscum (Hedw.) Mitt.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-02-05]. (ang.).
  4. a b c d e Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Wyd. 2. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 294-295. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. Ctenidium molluscum. [w:] Flora of North America vol. 28 [on-line]. [dostęp 2017-02-05]. (ang.).
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).