Grębków

Grębków

wieś
Grębków - centrum wsi z widokiem na kościół
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	węgrowski
Gmina	Grębków
Liczba ludności (2011)	433[2][3]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	07-110[4]
Tablice rejestracyjne	WWE
SIMC	0672024[5]
Położenie na mapie gminy Grębków Grębków
Położenie na mapie Polski Grębków
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Grębków
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego Grębków
52°16′09″N 21°54′38″E/52,269167 21,910556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Grębków – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, siedziba gminy Grębków^[6][5].

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Bartłomieja Apostoła.

Integralne części wsi Grębków^[6][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0672030	Poświętne	część wsi

Grębków leży przy drodze wojewódzkiej nr 697 Liw – Marysin. Przez miejscowość przepływa rzeczka dopływ Kostrzynia.

Prywatna wieś duchowna Grębkowo, położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi liwskiej województwa mazowieckiego^[7]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grębków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Jest to osada gminna, szczycąca się wiekową tradycją. Jej nazwę St. Rospond wywodzi od słowa gręby co znaczy "pomarszczony, chropowaty". Pierwszy zapis w księdze parafialnej pochodzi z 1470 r. W najstarszej pozycji książkowej, do której udało mi się dotrzeć, a która została wydana w 1863 r.* czytamy: "Kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja i św. Pawła apostołów, św. Stanisława i św. Mikołaja Biskupów, we wsi Grampków li Grampsko", który należał do dóbr Biskupów Poznańskich, w 1421 r. erygowana parafia przez Andrzeja Laskarza Gosławickiego, biskupa diecezji poznańskiej, w 1747 r. było potwierdzenie erekcji parafii.

Trochę inaczej historia parafii w Grębkowie przedstawiona została przez J. Łukaszewicza.** Ze względu na język tejże pozycji pozwolę sobie na przytoczenie wypowiedzi: "Wieś Grębkowo, czy też Grębków, należała od wieków do biskupów poznańskich, z których Andrzej Laskary Gosławicki założył tu kościół porochialny w roku 1425 dn. 27 Października wcieliwszy do nowo utworzonej tym sposobem porochii wsie Polidow Wielki (Polków Sagały), Słuchocin, Sucha, Bojm (Bojmie) i Kałuszyn, odebrawszy je od Kościołów w Liwie i Mińsku.".... W czasie wizyty Goślickiego w roku 1603 kościół w tej wsi był drewniany, [...] "uposażeniem były cztery łany roli w Grębkowie dziesięciny...".

"Słownik geograficzny Królestwa Polskiego" podaje, że kościół został pobudowany w 1747 r., Grębków w XIX w. liczył 28 domów, 221 mieszkańców i 937 m obszaru. W początkach XIX w. właścicielem wsi był Józef Grabowski, poseł na sejm.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 38469
2. Wieś Grębków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 335 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Linki zewnętrzne

• Grębków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 806 .
• Grębków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 533 .
• Parafia św. Bartłomieja Apostoła w Grębkowie