Gubernator generalny Tajwanu

Pieczęć gubernatora Tajwanu

Generalny gubernator Tajwanu, Taiwan Sōtokufu (jap. 臺灣總督) – najwyższy przedstawiciel władz Cesarstwa Japonii na Tajwanie, w okresie, gdy wyspa była japońską kolonią (1895–1945).

Z 19 japońskich gubernatorów generalnych pierwszych siedmiu było wojskowymi, następnych dziewięciu (w latach 1919–1937) – cywilami, a po wybuchu II wojny chińsko-japońskiej i związanej z tym militaryzacji wyspy, ostatnich trzech ponownie wywodziło się z kręgów wojskowych. Gubernator był szefem administracji na wyspie, wydawał rozkazy lokalnym siłom zbrojnym, kształtował politykę kolonialną na wyspie i miał prawo wydawać zarządzenia, które miały równą moc, co prawa wydawane w metropolii[1]. Na mocy tzw. zarządzenia nr 63, miał zarówno możliwość stanowienia prawa dla wyspy, bez konieczności jego akceptacji przez stolicę, jak i jego egzekucji. To połączenie władzy ustawodawczej i wykonawczej naruszało prerogatywy Zgromadzenia Narodowego, dlatego gubernator musiał corocznie zwracać się o przedłużenie tych uprawnień (w 1920 przedłużono mu je bezterminowo)[2].

Lista gubernatorów[1][3][4]

[edytuj | edytuj kod]
Portret Tytuł, imię i nazwisko Znaki i wymowa Stopień lub stanowisko Służba Inne stanowiska Okres pełnienia funkcji
wicehrabia Sukenori Kabayama Kabayama Sukenori (jap. 樺山資紀) admirał Japońska Cesarska Marynarka Wojenna minister spraw wewnętrznych (1896–1898) 21 maja 1895 – czerwiec 1896
wicehrabia Tarō Katsura Katsura Tarō (jap. 桂太郎) generał-porucznik Cesarska Armia Japońska premier (1901–1906; 1908–1911; 1912–1913) 2 czerwca 1896 – październik 1896
baron Maresuke Nogi Nogi Maresuke (jap. 乃木希典) generał-porucznik Cesarska Armia Japońska – 14 października 1896 – styczeń/luty 1898
baron Gentarō Kodama Kodama Gentarō (jap. 兒玉源太郎) generał-porucznik Cesarska Armia Japońska minister armii (1900–1902), minister spraw wewnętrznych (1902–1903) 26 lutego 1898 – kwiecień 1906
wicehrabia Samata Sakuma Sakuma Samata (jap. 佐久間左馬太) generał Cesarska Armia Japońska – 15 kwietnia 1906 – maj 1915
baron Sadayoshi Andō Andō Sadayoshi (jap. 安東貞美) generał Cesarska Armia Japońska – maj 1915 – czerwiec 1918
Motojirō Akashi Akashi Motojirō (jap. 明石元二郎) generał-porucznik Cesarska Armia Japońska wcześniej dowódca japońskiego garnizonu w Korei czerwiec 1918 – październik 1919
baron Kenjirō Den Den Kenjirō (jap. 田健治郎) – członek gabinetu Masatake Terauchiego (1916–1918) minister sprawiedliwości (1923), minister rolnictwa (1923) październik 1919 – wrzesień 1923
Kakichi Uchida Uchida Kakichi (jap. 內田嘉吉) parlamentarzysta Izba Parów poprzednio superintendent Tajwanu (1910–1915) 6 września 1923 – wrzesień 1924
Izawa Takio Takio Izawa (jap. 伊澤多喜男) parlamentarzysta Izba Parów późniejszy mer Tokio 1 września 1924 – lipiec 1926
Mitsunoshin Kamiyama Kamiyama Mitsunoshin (jap. 上山滿之進) parlamentarzysta Izba Parów literat 16 lipca 1926 – czerwiec 1928
Takeji Kawamura Kawamura Takeji (jap. 川村竹治) parlamentarzysta Izba Parów wcześniej dyrektor ds. wewnętrznych gub. Sakumy 16 czerwca 1926 – lipiec 1929
Eizō Ishizuka Ishizuka Eizō (jap. 石塚英藏) parlamentarzysta Izba Parów główny doradca gub. Kodamy 30 lipca 1929 – styczeń 1931
Masahiro Ōta Ōta Masahiro (jap. 太田政弘) naczelnik Kwantuńskie Terytorium Powiernicze – 16 stycznia 1931 – marzec 1932
Hiroshi Minami Minami Hiroshi (jap. 南弘) parlamentarzysta Izba Parów minister poczty (1923–1924) 2 marca 1932 – maj 1932
Kenzō Nakagawa Nakagawa Kenzō (jap. 中川健蔵) wiceminister Ministerstwo Edukacji – 27 maja 1932 – wrzesień 1936
Seizō Kobayashi Kobayashi Seizō (jap. 小林躋造) admirał Japońska Cesarska Marynarka Wojenna – wrzesień 1936 – listopad 1940
Kiyoshi Hasegawa Hasegawa Kiyoshi (jap. 長谷川清) admirał Japońska Cesarska Marynarka Wojenna – 16 grudnia 1940 – grudzień 1944
Rikichi Andō Andō Rikichi (jap. 安藤利吉) generał Cesarska Armia Japońska komendant garnizonu Tajwan grudzień 1944 – 21 października 1945

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Edward I-te Chen. Japanese Colonialism in Korea and Formosa: A Comparison of The Systems of Political Control. „Harvard Journal of Asiatic Studies”. 30, s. 126–158., 1970. Harvard-Yenching Institute. DOI: 10.2307/2718768. ISSN 0073-0548. (ang.). 
  2. ↑ Bogdan Zemanek: Tajwańska tożsamość narodowa w publicystyce politycznej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009. ISBN 978-83-7188-182-4.
  3. ↑ 日本之台灣總督名錄、任期及圖片 (Lista japońskich gubernatorów Tajwanu, z datami pełnienia funkcji). Taiwanus.net Inc. [dostęp 2011-07-02]. (chiń.).
  4. ↑ Shih-shan Henry Tsai: Maritime Taiwan: historical encounters with the East andthe West. Armonk, N.Y: M.E. Sharpe, 2009, s. 132. ISBN 978-0-7656-2328-7. (ang.).