Gymnosporangiaceae

Nagoć
	; Ecja nagoci sawinowej na liściu gruszy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	rdze
Rząd	rdzowce
Rodzina	Gymnosporangiaceae
	Nazwa systematyczna
	Gymnosporangiaceae Chevall.; Fl. gén. env. Paris (Paris) 1: 422 (1826)
	Typ nomenklatoryczny
	Gymnosporangium R. Hedw. ex DC. 1805
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gymnosporangiaceae Chevall. – rodzina grzybów z rzędu rdzowców (Pucciniales)^[1].

Charakterystyka

W większości pasożyty dwudomowe. Spermogonia i ecja rozwijają się pod skórką roślin dwuliściennych, szczególnie z rodziny różowatych (Rosaceae), telia na roślinach nagonasiennych, zwłaszcza z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Urediniów zwykle brak, są to więc rdze niepełnocyklowe (heterodemicykliczne)^[2].

Charakterystyczną cechą rodzaju Gymnosporangium jest budowa i konsystencja teliów: w stanie wilgotnym są galaretowate, rożkowate lub poduszeczkowate, o barwie żółtej, pomarańczowej lub brązowej, w stanie suchym skurczone, ciemnobrunatne i trudno zauważalne. Porażenie roślin cyprysowatych jest trwałe. Obecność teliów powoduje u nich nabrzmienie pędów, a czasami nawet staśmienie. Teliospory jedno lub kilkukomórkowe, najczęściej dwukomórkowe. W każdej komórce posiadają jedną lub kilka por rostkowych. Teliospory powstają na długich i galaretowatych trzonkach. Kiełkują od razu, bez okresu spoczynkowego. Bazydiospory powstają bezpośrednio na kiełkujących teliosporach^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gymnosporangiaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Według Index Fungorum bazującego na Dictionary of the Fungi rodzina Gymnosporangiaceae to takson monotypowy:

rodzaj: Gymnosporangium R. Hedw. ex DC. 1805 (nagoć)
- gatunki występujące w Polsce:
  - Gymnosporangium clavariiforme (Wulfen) DC. – nagoć goździeńcowata
  - Gymnosporangium cornutum Arthur ex F. Kern – nagoć rożkowata
  - Gymnosporangium sabinae (Dicks.) G. Winter – nagoć sawinowa
  - Gymnosporangium tremelloides R. Hartig – nagoć trzęsakowata

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[3]. Nazwy polskie według Gumińskiej i Wojewody^[4].

Plama na liściu gruszy wywołana przez nagoć sawinową
Nagoć rożkowata na listkach jarzębiny
Telia nagoci goździeńcowatej na jałowcu
Ecja nagoci trzęsakowatej na liściu

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-26] (ang.).
↑ ^a ^b JoannaJ. Marcinkowska JoannaJ., Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7 .
↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2022-11-26] (ang.).
↑ BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-26] (ang.).

[mar-2] JoannaJ. Marcinkowska JoannaJ., Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7 .

[if2-3] Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2022-11-26] (ang.).

[gum-4] BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .

[1]

[2]

[3]

[4]