HMAS Orara

HMAS Orara
Historia
Wodowanie

1907

 Australia
Nazwa

Orara

Wejście do służby

1908

Wycofanie ze służby

1939

 Royal Australian Navy
Nazwa

HMAS Orara

Wejście do służby

1939

Wycofanie ze służby

1945

 Chiny
Nazwa

Pearl River, Hong Shan, Santos

Wejście do służby

1947

Wycofanie ze służby

1950

Los okrętu

zatonął na minie

Dane taktyczno-techniczne
Długość

73,0 m

Szerokość

10,0 m

Zanurzenie

6,1 m

Prędkość

15-16 w

Uzbrojenie
armata morska 102 mm
2 karabiny maszynowy Lewis 7,7 mm
4 bomby głębinowe.

HMAS „Orara” – australijski trałowiec pomocniczy z okresu II wojny światowej. HMAS Orara był największym trałowcem pomocniczym Royal Australian Navy. Przed wojną, wodowany w 1907 statek, służył jako kabotażowiec pływający głównie pomiędzy Sydney, a Byron Bay. Po wojnie został sprzedany do Chin. Zatonął po wejściu na minę w 1950.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kabotażowiec SS Orara został zbudowany w stoczni J Key & Son w Kinghorn (w Scott of Kinghorn Limited według innego źródła[1]) w 1907 na zamówienie North Coast Steam Navigation Company[2]. Pojemność brutto jednostki wynosiła 1297, a pojemność netto 629[1][2]. Kadłub o konstrukcji stalowej liczył 240 stóp i trzy cale długości, 33 stopy i 9 cali szerokości, jego zanurzenie wynosiło 19 stóp i 9 cali[1][2]. Napęd stanowiła maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 201[2]-216 KM[1] z dwoma kotłami i jedną śrubą[2]. Na statku znajdowało się 150 kabin dla pasażerów I klasy i 50 kabin dla pasażerów II klasy[1].

Statek został wodowany 6 listopada 1907, jego matką chrzestną była pani Mary D. Orr[3]. W czasie prób statek osiągnął prędkość 10 węzłów, którą utrzymał przez osiem godzin[4], a prędkość maksymalna statku sięgała 15[2]-16 węzłów[5]. Statek wyruszył w podróż z Glasgow do Sydney 23 listopada, na miejsce dotarł 11 stycznia 1908[6]. W czasie służby jako kabotażowiec pływał głównie pomiędzy Sydney (Coffs Harbor) a rejonem Byron Bay[2][6]. W weekendy często używany był jako statek wycieczkowy po Port Hacking i Byron Bay[2].

Po wybuchu II wojny światowej Orara została zarekwirowana przez Royal Australian Navy 12 września 1939 i przystosowana do roli trałowca pomocniczego[5][2]. Był to pierwszy kabotażowiec zarekwirowany przez RAN[7]. Okręt został wyposażony w urządzenia trałowe oraz uzbrojony w armatę 4-calową (102 mm), dwa karabiny maszynowe Lewis kalibru 7,7 mm oraz cztery bomby głębinowe[5] (oraz dwa działka Oerlikon 20 mm według innego źródła[2]).

HMAS Orara (J130) wszedł do służby 9 października 1939[5][8], jego pierwszym dowódcą był komandor podporucznik J. V. W. Frizelle[2]. W czasie wojny był okrętem flagwym 20 Flotylli Trałowej, do której należały także okręty HMAS „Swan”, „Yarra” i „Doomba”[2][9]. Motto okrętu brzmiało „As they sow, so shall we sweep” („Jak je posieją, tak je wytrałujemy”)[10].

9 listopada (data według oficjalnej historii RAN, 8 listopada według innego źródła[2]) Orara wyłowiła rozbitków ze statku SS Cambridge, który zatonął na minie w pobliżu Wilsons Promontory[2][11]. Postawione nieco wcześniej przez niemieckiego rajdera Passata miny[12] zostały później w większości unieszkodliwione przez Orarę[13].

Od września 1943 okręt służył w roli mobile escort training vessel (okrętu szkolenia zwalczania okrętów podwodnych)[5][2][14]. 28 marca 1944 okręt opuścił Sydney i udał się do Nowej Gwinei, gdzie przebywał przez następne 10 miesięcy, do Sydney powrócił 19 stycznia 1945[2].

W czasie wojny z załogi Orary zginął tylko jeden marynarz[15], mechanik IV klasy John Gibb[16][17].

Z okresu wojny wywodzi się znana anegdota związana z Orarą; 22 grudnia 1940 z pokładu Orary zauważono zbyt jasno świecące światła na rufie HMAS Swan i wysłano sygnał „May I hang my stocking on your Christmas tree?” („Czy mogę powiesić worek na prezenty na Twojej choince?”)[17][18]. Z pokładu Swana odpowiedziano „Yes, and I will shortly be hanging a sprig of mistletoe over my stern” („Tak, a ja zaraz powieszę gałązkę jemioły na rufie”)[a][17][18].

W okresie wojennym dowódcami okrętu byli kolejno[17]:

Po zakończeniu wojny okręt został przekazany do rezerwy 14 maja 1945, a 7 grudnia został wykupiony od poprzedniego właściciela wraz z HMAS „Coolebar” za 27 tysięcy funtów[19]. 28 czerwca 1946 Orara została sprzedana do sydneyskiej firmy A. J. Elleker za 12 tysięcy funtów[17].

Po wycofaniu statku ze służby RAN-u nie wszedł on już ponownie do służby jako kabotażowiec na wodach Australii[1]. Była to już wówczas bardzo przestarzała jednostka o archaicznym napędzie i konstrukcji, której wykorzystanie w Australii byłoby nieekonomiczne[1]. W 1947 statek został sprzedany do Chin, gdzie w 1948 otrzymał nową nazwę Pearl River[1][17]. W 1949 ponownie zmienił nazwę, tym razem na Hong Shan, a w 1950 został ponownie przemianowany, tym razem na Santos[1][17]. Już jako Santos wszedł na minę 19 czerwca 1950 przy ujściu rzeki Jangcy i zatonął[1][10][20][17]. W katastrofie zginęli liczni pasażerowie[1][10][20][17].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Marynarze służący na okręcie w czasie wojny wraz z marynarzami z HMAS „Cerberus”, Minesweeper Association i klubu weteranów Returned and Services League wspólnie ufundowali monument, na którym postawiono jedną z licznych min wyłowionych w pobliżu Australii[21].

Współcześnie RAN przyznaje nagrodę Orara (Orara award) marynarzom którzy ukończyli z wyróżnieniem kurs szkolenia pośredniego Combat Systems Operator - Mine Warfare[7].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W tradycji anglosaskiej, w okresie Świąt Bożego Narodzenia zakochana pary całują się pod gałązkami jemioły co ma im przynosić szczęście.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k Australian Shipping Lines; Images, Postards, Photographs, Ephemera, Essential Data of North Coast Steam Navigation. flotilla-australia.com. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Vic Cassells: For Those in Peril. s. 195.
  3. ↑ The Orara. „Sydney Morning Herald”, s. 10, 1907-12-18. National Library of Australia. [dostęp 2014-10-04]. 
  4. ↑ Trial Trip of the Orara. „Clarence and Richmond Examiner”, s. 9, 1907-11-23. National Library of Australia. [dostęp 2014-10-04]. 
  5. ↑ a b c d e Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships. s. 174-178.
  6. ↑ a b The Orara Arrives. „The Sydney Morning Heralnd”, s. 8, 1908-01-13. National Library of Australia. [dostęp 2014-10-04]. 
  7. ↑ a b Darren takes ORARA award. „Royal Australian Navy News Pictorial”. 37 (8), s. 8, 1994-06-06. [dostęp 2014-10-04]. 
  8. ↑ Australian Naval History on 09 October 1939. navyhistory.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  9. ↑ Australian Naval History on 04 December 1939. navyhistory.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  10. ↑ a b c Australian Naval History on 19 June 1950. navyhistory.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  11. ↑ Australian Naval History on 09 November 1940. navyhistory.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  12. ↑ B. Edwards: Beware Raiders. s. 69-70.
  13. ↑ Oct 9, 1939: HMAS ORARA, the RAN's largest WWII auxiliary minesweeper - RAN. ipernity.com. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  14. ↑ D. Jones: U.S. Subs Down Under. s. 173.
  15. ↑ Roll of Honour - HMAS Orara. Australian War Memorial. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  16. ↑ Roll of Honour - John Gibb. Australian War Memorial. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  17. ↑ a b c d e f g h i Vic Cassells: For Those in Peril. s. 196.
  18. ↑ a b Australian Naval History on 22 December 1940. navyhistory.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).
  19. ↑ Vic Cassells: For Those in Peril. s. 195-6.
  20. ↑ a b Two Ships Reported Sunk. „Morning Bulletin”, s. 4, 1950-06-21. National Library of Australia. [dostęp 2014-10-04]. 
  21. ↑ Mine Warfare -Commemorates mine warfare personnel. monumentaustralia.org.au. [dostęp 2014-10-04]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • David Jones: U.S. Subs Down Under: Brisbane 1942-1945. United States: Naval Institute Press, 2004. ISBN 978-1-59114-644-5.
  • Bernard Edwards: Beware Raiders: German Surface Raiders in the Second World War. United Kingdon: Pen & Sword Books Ltd, 2001. ISBN 978-0-85052-803-9.
  • Vic Cassells: For Those in Peril: A Comprehensive Listing of the Ships and Men of the Royal Australian Navy Who Have Paid the Supreme Sacrifice in the Wars of the Twentieth Century. Kenthurst: Kangaroo Press, 2010. ISBN 978-0-86417-734-6.


Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]