Hagenbachia

Hagenbachia
Ilustracja
Hagenbachia brasiliensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Hagenbachia

Nazwa systematyczna
Hagenbachia C. G. D. Nees et C. F. P. Martius
Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 11: 18 (1823)[3]
Typ nomenklatoryczny

Hagenbachia brasiliensis Nees & Martius[3]

Hagenbachia Nees et Mart.rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 6 gatunków występujących w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej, na obszarze Boliwii, Brazylii, Ekwadoru, Kolumbii, Kostaryki, Panamy i Paragwaju[4]. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają formacje trawiaste, caatinga, lasy deszczowe, lasy górskie i lasy mgliste[5].

Nazwa naukowa rodzaju honoruje Karla Friedricha Hagenbacha, żyjącego w latach 1771–1849 szwajcarskiego botanika i anatoma[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne o wysokości do 70 cm[5].
Pędy
Krótkie kłącze, z którego wyrastają mięsiste, ale nigdy bulwiaste korzenie[5].
Liście
Liście odziomkowe równowąskie, wąsko eliptyczne do wąsko podługowatych, niekiedy sierpowate, całobrzegie, ogryzione lub rzadko ząbkowane[5]. Głąbiki nagie lub z 1–4 zredukowanymi liśćmi łodygowymi[5].
Kwiaty
Drobne, białe, zebrane w groniasty lub wiechowaty kwiatostan z kilkoma kwiatami wyrastającymi z każdego węzła. Każdy kwiat wsparty jest przysadką. Szypułki zwykle członowane pośrodku lub poniżej. Listki okwiatu wąsko podługowate do wąsko eliptycznych, nieskręcające się po przekwitnięciu. Nitki pręcików równowąskie do wąsko szydłowatych, rzadko maczugowate, gładkie do brodawkowatych. Pylniki skierowane do wewnątrz, osadzone grzbietowo blisko nasady, niekiedy obrotne. Zalążnia z 2–6 anatropowymi zalążkami w każdej komorze[5].
Owoce
Małe torebki, pękające komorowo, płytko trójklapowane, szersze niż dłuższe. Nasiona czarne, nieregularnie ściśnięte i pofałdowane[5].
Gatunki podobne
Rośliny z rodzaju Echeandia, które wytwarzają bulwy korzeniowe, mają większe kwiaty i 8 lub więcej zalążków w każdej komorze zalążni[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Anthericeae w podrodzinie agawowych Agavoideae w obrębie rodziny szparagowatych Asparagaceae[7][5]. Historycznie zaliczany do rodzin hemodorowatych, liliowatych i pajęcznicowatych (Anthericaceae)[8].
Wykaz gatunków[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. a b Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-10-12]. (ang.).
  4. a b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-10-12]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i Robert William Cruden. Hagenbachia, a misplaced genus of New World Liliaceae. „Nordic Journal of Botany”. 7 (3), s. 255–260, 1987-06. DOI: 10.1111/j.1756-1051.1987.tb00938.x. 
  6. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.
  7. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-10-12]. (ang.).
  8. Robert William Cruden, Paul J. M. Maas, Hiltje Maas‐van de Kamer. Hagenbachia (Liliaceae): Reexamination of its familial placement, its authors, the lectotype, and other collections. „Taxon”. 40 (3), s. 445–452, 1991-08. DOI: 10.2307/1223223.