Hall PH
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Hall-Aluminum Aircraft Corporation |
| Typ |
łódź latająca |
| Konstrukcja |
dwupłatowiec o konstrukcji metalowej z kadłubem półskorupowym |
| Załoga |
6 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1929 |
| Wycofanie ze służby |
1944 |
| Liczba egz. |
24 (wszystkie wersje)[a] |
| Liczba wypadków | |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 x Wright R-1820F-51 |
| Moc |
750 KM każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
22,21 m |
| Długość |
15,55 m |
| Wysokość |
6,05 m |
| Powierzchnia nośna |
159 m² |
| Masa | |
| Własna |
4370 kg |
| Startowa |
7342 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
256 km/h |
| Prędkość przelotowa |
219 km/h |
| Pułap |
9700 m |
| Zasięg |
3119 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 4 km 7,62 mm, do 450 bomb głębinowych | |
| Użytkownicy | |
| United States Navy, United States Coast Guard | |
Hall PH –amerykańska łódź latająca zaprojektowana i wybudowana w zakładach Hall-Aluminum Aircraft Corporation w 1929. Samolot powstał na zamówienie United States Navy (USN) jako wersja rozwojowa wcześniejszych wersji samolotów Naval Aircraft Factory PN, które z kolei powstała jako modernizacja samolotu Felixstowe F5L pochodzącego jeszcze z okresu I wojny światowej. Samoloty Hall PH używane był przez USN oraz United States Coast Guard (USCG) jeszcze w czasie II wojny światowej. Były to ostatnie dwupłatowe łodzie latające służące w amerykańskich siłach zbrojnych, uważana są także za najlepsze ówczesne samoloty tego typu.
Tło historyczne
[edytuj | edytuj kod]27 grudnia[2] (lub 29 grudnia[3]) 1927 zakłady Hall-Aluminum Aircraft Corporation otrzymały kontrakt na zaprojektowanie i wybudowanie łodzi latającej bazującej na wcześniejszej serii samolotów Naval Aircraft Factory PN[2][3]. W latach 20. XX wieku samoloty typu NAF PN były podstawowymi łodziami latającymi dalekiego zasięgu używanymi przez USN i były budowane w kilku wariantach przez różne firmy, ich podstawowa konstrukcja bazowała na powstałym jeszcze w 1917 samolocie Felixstowe F.5[4][5].
Zaprojektowany w zakładach Halla prototyp XPH-1 był zbliżony do PN-11, miał metalowy (aluminiowy) kadłub i metalową konstrukcję skrzydeł[2]. Pierwszy lot nowego samolotu odbył się w grudniu 1929[2][3].
Opis konstrukcji
[edytuj | edytuj kod]Łódź latająca Hall XPH-1 była dwusilnikowym, dwupłatowym samolotem o konstrukcji metalowej[2][3][6][7] ze skrzydłami krytymi płótnem[8]. Była to pierwsza łódź latająca zbudowana dla USN z półskorupową konstrukcją kadłuba[5]. W pierwszej, prototypowej wersji napęd samolotu zapewniały dwa silniki Wright Cyclone GR-1750D o mocy 537 KM każdy[2][3][6][7][8] z trzypłatowymi, metalowymi śmigłami o zmiennym skoku[9]. XPH-1 miał takie same skrzydła jak jego poprzednik PN-11 ale ze zmienionym układem zastrzałów (rozpórek), zmieniono nieco konstrukcję i kształt kadłuba, powiększono statecznik pionowy i ster[2][7].
Załogę stanowiło sześć osób w tym dwóch pilotów w otwartym kokpicie oraz dwóch strzelców, także w otwartych kokpitach, obsługujących pojedyncze (według inne źródła - podwójne[6]) karabiny maszynowe typu Lewis - jedno stanowisko strzeleckie znajdowało się na dziobie samolotu, drugie za skrzydłami[2][3][6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]XPH-1
[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy lot XPH-1 (numer seryjny USN - BuA-8004) odbył się w grudniu 1929, za jego sterami zasiadał William H. McAvoy[2][3]. Osiągi samolotu nie różniły się znacząco od wcześniejszych samolotów serii PN ale pomimo tego USN zamówiła 10 czerwca 1930 dziewięć samolotów w wersji produkcyjnej[2].
PH-1
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wersja produkcyjna zbudowana dla USN, zamówiona 10 czerwca 1930[6] (numery seryjne USN BuA-8687/8695[2][8]). Pierwszy samolot tej wersji został oblatany w październiku 1931[3]. W porównaniu z prototypem samoloty te miały silniki o większej mocy (Wright R-1820-6, 620 KM każdy), zamkniętą kabinę pilotów, uzbrojenie obronne zostało zwiększone do podwójnych karabinów maszynowych typu Browning[2][3][6][7] (według innego źródła - cztery pojedyczne karabiny maszynowe[8]). Samoloty mogły też przenosić do 2000 funtów (907 kg) bomb pod skrzydłami[2]. Pomimo większej masy własnej model PH-1 był szybszy od prototypu o 10 mil na godzinę (16 km/h)[2][3].
W służbie USN samoloty były bardzo lubiane, szczególnie ceniono ich dobre właściwości morskie (szczególnie przy dużej fali) i dobre właściwości pilotażowe[2].
Wszystkie samoloty służyły w dywizjonie patrolowym VP-8S w latach 1932-1937[2][3][7]. Pierwsze samoloty zostały dostarczone do Dywizjonu 1 listopada 1930[10]. W czasie służby i ćwiczeń samoloty dywizjonu zazwyczaj korzystały z tendrów USS „Wright”, „Swann” i „Lapwing”[10].
Po wycofaniu ze służby zostały zastąpione przez łodzie latające Consolidated PBY Catalina[2].
PH-2
[edytuj | edytuj kod]Dobre właściwości morskie samolotów sprawiły, że zainteresowała się nimi USCG i w czerwcu 1936 Coast Guard zamówił siedem samolotów w wersji PH-2 (numery seryjne USCG - V164/170)[2][6]. W tej wersji samoloty otrzymały silniki o jeszcze większej mocy (R-1820-F-51, 750 KM), powierzchnia skrzydeł została zmniejszona o 53 stopy kwadratowe przy niezmienionej rozpiętości, z samolotu usunięto uzbrojenie obronne i zainstalowano oprzyrządowanie wymagane przez USCG do misji typu SAR[2][11]. W wyposażeniu samolotu użyto wszystkie ówczesne nowinki techniczne, miały one bardzo bogate wyposażenie radiowe, kompasy żyroskopowe, radionamierniki, wewnętrzny system komunikacyjny, a także głośniki pozwalające na komunikację ze światem zewnętrznym o zasięgu wynoszącym do jednej mili (1600 m)[12].
W porównaniu z poprzednią wersją samoloty miały zasięg zwiększony o 300 mil, mogły przenosić do czterech 250-funtowych bomb głębinowych lub do dwudziestu pasażerów[2]. Samoloty weszły do służby w 1938 i służyły do 1941[2].
W momencie ich wejścia do służby były to największe samoloty kiedykolwiek zamówione przez USCG[12].
PH-3
[edytuj | edytuj kod]W 1939 Coast Guard zamówił kolejnych siedem samolotów w nieco zmienionej wersji PH-3 (numery seryjne USCG V-177/183)[2][11]. Główne różnice polegały na zmodyfikowanych obudowach silników i zmienionej owiewce kabiny pilotów[2][3]. Pierwszy samolot wszedł do służby w maju 1940, ostatni został dostarczony w styczniu 1941[2].
Po ataku na Pearl Harbor i przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny będące w służbie PH-3, podobnie jak wszystkie samoloty USGC, otrzymały standardowy zielono-szary kamuflaż USN[2][3], zostały także uzbrojone w cztery pojedyncze karabiny maszynowe typy Lewis[2]. W czasie wojny samoloty były używane do misji patrolowych, SAR oraz do zwalczania okrętów podwodnych[2][11][13][14]. Ostatni PH-3 został wycofany ze służby w 1944[2][14].
Samoloty serii Hall PH były ostatnimi dwupłatowymi łodziami latającymi w służbie amerykańskich sił zbrojnych[4][9][13], uważane są także za najlepsze łodzie latające z tego okresu[15].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ USA Coast Guard Aviation, Aircraft Types, Hall PH-2/-3 (lista numerów seryjnych samolotów USCG i ich dalszych losów). aeroflight.co.uk. [dostęp 2012-08-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab John Wegg: General Dynamics Aircraft And Their Predecessor. s. 113.
- ↑ a b E. R. Johnson: American Flying Boats And Amphibious Aircraft. s. 150.
- ↑ a b Norman Polmar: The "New" Flying Boats. US Naval Institute, 2009. [dostęp 2012-08-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g William Green: War Planes of the Second World War: Volume Five: Flying Boats. s. 175.
- ↑ a b c d e E. R. Johnson: American Flying Boats And Amphibious Aircraft. s. 151.
- ↑ a b c d Appendix 1, Aircraft Data--Technical Information and Drawings (P4M-1 Mercator to PV-2 Harpoon). W: Michael D. Roberts: Dictionary of American Naval Aviation Squadrons, Volume 2. s. 677.
- ↑ a b Chapter 3, Patrol Squadron (VP) Histories (3rd VP-18 to 1st VP-22). W: Michael D. Roberts: Dictionary of American Naval Aviation Squadrons, Volume 2. s. 114.
- ↑ a b c William Green: War Planes of the Second World War: Volume Five: Flying Boats. s. 176.
- ↑ a b Ken Freeze: Mercy Flight Ends In Death. 1939-07-15. [dostęp 2012-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
- ↑ a b E. R. Johnson: American Flying Boats And Amphibious Aircraft. s. 152.
- ↑ Justin D. Murphy, Matthew A. McNiece: Military Aircraft, 1919-1945. s. 208.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- William Green: War Planes of the Second World War: Volume Five: Flying Boats. Londyn: Macdonald, 1962.
- E.R. Johnson: American Flying Boats And Amphibious Aircraft : An Illustrated History. Jefferson, N.C.: McFarland Co., 2009. ISBN 978-0-7864-3974-4.
- E. R. Johnson: United States Naval Aviation, 1919–1941: Aircraft, Airships and Ships Between the Wars. Mcfarland, 2011. ISBN 978-0786445509.
- Justin D. Murphy, Matthew A. McNiece: Military Aircraft, 1919-1945 : An Illustrated History of Their Impact. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2009. ISBN 978-1-85109-498-1.
- Michael D. Roberts: Dictionary of American Naval Aviation Squadrons, Volume 2 The History of VP, VPB, VP(HL) and VP(AM) Squadrons. Waszyngton: Naval Historical Center Department of the Navy, 2000.
- Gordon Swanborough, Peter M. Bowers: United States Navy Aircraft Since 1911. Londyn: Putnam, 1976. ISBN 0-370-10054-9.
- John Wegg: General Dynamics Aircraft And Their Predecessor. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1990. ISBN 0-87021-233-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Warren E. Thompson. Classics: Hall PH-3 Flying Bat. „Flight Journal”.
- Coast Guard Roll of Honor: Aviators & Aircrews That Did Not Return (opis wypadku PH-2). United States Coast Guard. [dostęp 2012-08-27]. (ang.).
- Hall PH-2 & PH-3 (krótki opis i zdjęcia samolotów). United States Coast Guard. [dostęp 2012-08-27]. (ang.).