Helvella latispora

Helvella latispora
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

piestrzycowate

Rodzaj

piestrzyca

Gatunek

Helvella latispora

Nazwa systematyczna
Helvella latispora Boud.
Bull. Soc. bot. Fr. Fr. 14: 16 (1898)
Multimedia w Wikimedia Commons

Helvella latispora Boud. – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1898 r. Jean Louis Émile Boudier i nadana przez niego nazwa jest ważna do dzisiaj[1].

Synonimy:

  • Helvella stevensii Peck 1904
  • Leptopodia latispora (Boud.) Boud. 1907
  • Leptopodia stevensii (Peck) Le Gal 1937[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Składający się z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 1–4 cm i wysokości do 4,5 cm, początkowo złożony z dwóch nieregularnych płatów o brzegach podwiniętych do góry, potem mniej lub bardziej siodłowaty, z głęboką szczeliną lub zatoką, czasami z trzema płatami, lub nieregularnie klapowany. Płodna powierzchnia górna naga, gładka, jasnobrązowa do płowożółtej lub biaława, sterylna powierzchnia dolna biaława. Trzon o wysokości 1–7 cm, ale czasami aż do 13 cm, grubości 2–10 mm, w przybliżeniu cylindryczny, nagi, pusty wewnątrz, o powierzchni białawej do bladobrązowawej, przy podstawie z białą grzybnią. Miąższ białawy, cienki, kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 15–21 × 10–12,5 µm, eliptyczne, gładkie z jedną dużą kropla oleju. Parafizy szkliste, cylindryczne z maczugowatymi lub tylko zaokrąglonymi wierzchołkami o szerokości 5–9 µm. Strzępki powierzchniowe szkliste, ułożone palisadowo, septowane, o szerokości 5–12,5 µm, z maczugowatymi elementami końcowymi[3].

Gatunki podobne

Jest to drobny gatunek, w trakcie swojego rozwoju dość wyraźnie zmieniający kształt. Kluczowe cechy identyfikacyjne to: kształt kapelusza, blady kolor, białawy, niebruzdowany i nierowkowany trzon, rozmyta dolna powierzchnia kapelusza oraz tendencję do owocnikowania późną wiosną lub wczesnym latem[3].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Helvella latispora występuje w Ameryce Północnej i Europie, podano też jedno stanowisko w Azji Środkowej. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po środkową część Półwyspu Skandynawskiego[4]. Brak tego gatunku w opublikowanym w 2006 r. wykazie wielkoowocnikowych workowców Polski[5], ale w późniejszych latach podano kilka jego stanowisk w Polsce[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Jest w nim podana jako synonim gatunku Helvella levis i znajduje się na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Rośnie w rozproszeniu lub gromadnie pod twardymi drzewami liściastymi, zwłaszcza dębami; często wzdłuż ścieżek i dróg lub na świeżej glebie. Owocniki pojawiają się od późnej wiosny i wczesnego lata do jesieni[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-01] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-01] (ang.).
  3. ↑ a b c d Helvella latispora [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-03-01] (ang.).
  4. ↑ Występowanie Helvella latispora na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27] (ang.).
  5. ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-01] (pol.).
  7. ↑ Aktualne stanowiska Helvella latispora nw Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27] (pol.).