Hienodonty

Hyaenodontidae
Okres istnienia: paleocen–miocen
66/5.333
66/5.333
Ilustracja
Hyaenodon – obraz Heinricha Hardera (1920)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

pradrapieżne

Podrząd

Preptotheria

Rodzina

Hyaenodontidae

Hienodonty (Hyaenodontidae – „zęby hieny”) – wymarła rodzina ssaków z rzędu pradrapieżnych.

Były to ważne drapieżniki powstałe w paleocenie, które radziły sobie świetnie aż do miocenu[1]. Rozprzestrzeniły się bardziej i odniosły znacznie większy sukces ewolucyjny niż pokrewna rodzina Oxyaenidae[2]. Charakteryzowały je długie czaszki, smukłe szczęki, szczupłe ciała oraz tendencja do chodzenia bardziej na palcach (palcochodność) niż na całych stopach (stopochodność). W ramionach osiągały od 30 do 140cm[2]. Podczas gdy Hyaenodon gigas mógł osiągać 500 kg, większość z nich ważyła 5 – 15kg, czyli mniej więcej tyle, co średniej wielkości pies[3]. Skamieniałości czaszek dowodzą, że stworzenia te miały bardzo ostry węch. Ich zęby nie były zaś zbytnio przystosowane do miażdżenia, bardziej do cięcia[2].

Sądzi się, że różne gatunki z powodu swej wielkości zdobywały pożywienie różnymi drogami. Mniejsze mogły polować stadnie w nocy, większe zaś samotnie w czasie dnia, wykorzystując swe rozmiary i potężne zęby jako główną broń.

Ameryka Północna, Europa i Afryka stanowiły tereny ich życia[4][5], gdzie odgrywały rolę wielkich mięsożerców w oligocenie, prawie cała rodzina wyginęła jednak pod koniec tej epoki. Do miocenu przetrwały tylko 4 rodzaje: Megistotherium, jego siostrzany rodzaj Hyainailouros, Dissopsalis oraz Hyaenodon, a właściwie jego najmłodszy gatunek, H. weilini. Spośród nich tylko ten 3. przetrwał do końca tej epoki.

Rodzaje

[edytuj | edytuj kod]

Machaeroidinae są tu czasami umieszczone[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Barry, 1988
  2. ↑ a b c Lambert, 163
  3. ↑ Egi, 2001
  4. ↑ HYAENODONTS AND CARNIVORANS FROM THE EARLY OLIGOCENE TO EARLY MIOCENE XIANSHUIHE FORMATION, LANZHOU BASIN, GANSU PROVINCE, CHINA
  5. ↑ New Remains of Hyaenodontidae (Creodonta, Mammalia) From the Oligocene of Central Mongolia".
  6. ↑ np. Egi, 2001

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Barry, J. C. (1988): Dissopsalis, a middle and late Miocene proviverrine creodont (Mammalia) from Pakistan and Kenya. Journal of Vertebrate Paleontology 48(1): 25-45.
  • Egi, Naoko (2001): Body Mass Estimates in Extinct Mammals from Limb Bone Dimensions: the Case of North American Hyaenodontids. Palaeontology 44(3): 497-528. doi:10.1111/1475-4983.00189
  • David Lambert: The field guide to prehistoric life. New York, NY: Facts on File, 1985. ISBN 0-8160-1125-7.