Hifalozaur

Hifalozaur
	Hyphalosaurus
	Gao et al., 1999
	Okres istnienia: 126–123 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Rząd	Choristodera
Rodzina	Hyphalosauridae
Rodzaj	hifalozaur
Gatunki
	H. lingyuanensis Gao et al., 1999 (typowy); H. baitaigouensis Ji et al., 2004;
	H. lingyuanensis Gao et al., 1999 (typowy); H. baitaigouensis Ji et al., 2004;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hifalozaur (Hyphalosaurus) – rodzaj wymarłego gada z rzędu Choristodera, należący do rodziny Hyphalosauridae.

Żył we wczesnej kredzie (126–123 mln lat temu) na terenach obecnej wschodniej Azji. Jego skamieniałości odkryto w Chinach (prowincja Liaoning, okolice miasta Lingyuan) i środkowej Japonii^[1].

Gatunek typowy rodzaju został opisany w styczniu 1999 roku równolegle przez Li Jianjuna i współpracowników z Muzeum Historii Naturalnej w Pekinie (nazwany przez nich Sinohydrosaurus lingyuanensis) oraz przez Gao Keqina i innych z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w Pekinie (jako Hyphalosaurus lingyuanensis). Holotypem obu tych gatunków jest jednak ten sam szkielet, w związku z czym są one synonimiczne. W 2001 roku jako obowiązującą nazwę rodzajową wybrano Hyphalosaurus^[2]. W 2004 roku opisano drugi gatunek, H. baitaigouensis, różniący się od typowego przede wszystkim inną liczbą kręgów szyjnych, wynoszącą 24, podczas gdy u H. lingyuanensis – 19^[1].

Znane są tysiące osobników Hyphalosaurus. Długość ciała największych z nich wynosiła ok. 1,1 m. Hifalozaur był zwierzęciem przystosowanym do wodnego trybu życia. Budową ciała przypominał plezjozaury i notozaury – podobieństwo to było jednak wynikiem konwergencji i nie odzwierciedlało pokrewieństwa; hifalozaur należał do grupy Choristodera, być może był blisko spokrewniony z Monjurosuchidae^[1]. Hyphalosaurus był prawdopodobnie zwierzęciem żyworodnym^[3]; przed narodzinami młode rozwijały się w jajach o miękkich skorupkach w ciele matki^[4].

W 2007 roku opisano szczątki dwugłowego hifalozaura. Anomalia ta była spowodowana rozszczepieniem kręgosłupa. Jest to najstarszy znany nauce przykład wielogłowego zwierzęcia^[5].

Galeria

Skamieniałość hifalozaura (Hong Kong Science Museum)
Skamieniałość hifalozaura (Hong Kong Science Museum)
Skamieniałość hifalozaura (Hong Kong Science Museum)
Skamieniałość hifalozaura (Chińskie Muzeum Paleozoologiczne w Pekinie)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Gao Keqin, Daniel T. Ksepka. Osteology and taxonomic revision of Hyphalosaurus (Diapsida: Choristodera) from the Lower Cretaceous of Liaoning, China. „Journal of Anatomy”. 212 (6), s. 747–768, 2008. DOI: 10.1111/j.1469-7580.2008.00907.x. (ang.).
↑ Joshua B. Smith, Jerald D. Harris. A taxonomic problem concerning two diapsid genera from the Lower Yixian Formation of Liaoning Province, northeastern China. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (2), s. 389–391, 2001. DOI: 10.1671/0272-4634(2001)021%5B0389:ATPCTD%5D2.0.CO;2. (ang.).
↑ Ji Qiang, Wu Xiaochun, Cheng Yennien. Cretaceous choristoderan reptiles gave birth to live young. „Naturwissenschaften”. 97 (4), s. 423–428, 2010. DOI: 10.1007/s00114-010-0654-2. (ang.).
↑ Hou Lianhai, Li Pipeng, Daniel T. Ksepka, Gao Keqin, Mark A. Norell. Implications of flexible-shelled eggs in a Cretaceous choristoderan reptile. „Proceedings of the Royal Society B”. 277 (1685), s. 1235–1239, 2010. DOI: 10.1098/rspb.2009.2035. (ang.).
↑ Eric Buffetaut, Li Jianjun, Tong Hayian, He Zhang. A two-headed reptile from the Cretaceous of China. „Biology Letters”. 3 (1), s. 80–81, 2007. DOI: 10.1098/rsbl.2006.0580. (ang.).

[janat-1] Gao Keqin, Daniel T. Ksepka. Osteology and taxonomic revision of Hyphalosaurus (Diapsida: Choristodera) from the Lower Cretaceous of Liaoning, China. „Journal of Anatomy”. 212 (6), s. 747–768, 2008. DOI: 10.1111/j.1469-7580.2008.00907.x. (ang.).

[nazwy-2] Joshua B. Smith, Jerald D. Harris. A taxonomic problem concerning two diapsid genera from the Lower Yixian Formation of Liaoning Province, northeastern China. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (2), s. 389–391, 2001. DOI: 10.1671/0272-4634(2001)021%5B0389:ATPCTD%5D2.0.CO;2. (ang.).

[zyworodnosc-3] Ji Qiang, Wu Xiaochun, Cheng Yennien. Cretaceous choristoderan reptiles gave birth to live young. „Naturwissenschaften”. 97 (4), s. 423–428, 2010. DOI: 10.1007/s00114-010-0654-2. (ang.).

[jaja-4] Hou Lianhai, Li Pipeng, Daniel T. Ksepka, Gao Keqin, Mark A. Norell. Implications of flexible-shelled eggs in a Cretaceous choristoderan reptile. „Proceedings of the Royal Society B”. 277 (1685), s. 1235–1239, 2010. DOI: 10.1098/rspb.2009.2035. (ang.).

[glowy-5] Eric Buffetaut, Li Jianjun, Tong Hayian, He Zhang. A two-headed reptile from the Cretaceous of China. „Biology Letters”. 3 (1), s. 80–81, 2007. DOI: 10.1098/rsbl.2006.0580. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]