Hiperakumulator

Hiperakumulator – roślina wykazująca zdolność wzrostu na glebach metalonośnych, zdolna do gromadzenia niezwykle dużych ilości metali ciężkich[a] w częściach nadziemnych bez uszczerbku na skutek efektu fitotoksycznego[1].

Niezwykle wysoką zawartość niklu po raz pierwszy stwierdzono w 1948 roku we włoskim gatunku smagliczki (Alyssum bertolonii)[2]. Termin hiperakumulator (niklu) został po raz pierwszy użyty przez Tanguya Jaffrégo, Roberta R. Brooksa i współautorów w 1976 roku w odniesieniu do drzewa Sebertia acuminata, u którego w mleczku lateksowym stwierdzono zawartość ponad 25% Ni w suchej masie lateksu[3][4]. Bardziej precyzyjnie zdefiniowali go w 1977 r. Brooksa (i in.), kwalifikując do hiperakumulatorów rośliny zawierające ponad 0,1% Ni w suchej pozostałości rośliny[5]. Następnie definicja ta została poszerzona o inne metale ciężkie – minimalną ich zawartość w suchej masie (s.m.), kwalifikującą do hiperakumulatorów, ustalono na następujących poziomach: 100 mg·g-1 (0,01% s.m.) Cd, As i niektórych innych metali śladowych; 1000 mg·g-1 (0,1% s.m.) Co, Cu, Cr, Pb i (Ni[6][7]) oraz 10 000 mg·g-1 (1% s.m.) dla (Ni[6]), Mn i Zn[6][8][7].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W biologii termin "metale ciężkie" obejmuje także niektóre toksyczne półmetale (arsen, tellur) oraz niemetale (selen).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nicoletta Rascio. Heavy metal hyperaccumulating plants: How and why do they do it? And what makes them so interesting?. „Plant Science”. 180 (2), s. 169–181, 2011. DOI: 10.1016/j.plantsci.2010.08.016. PMID: 21421358. 
  2. ↑ C. Minguzzi, O. Vegnano. Il contenuto di nichel nelle ceneri di Alyssum bertelonii. „Desv. Atti Soc. Toscana Sci. Nat.”. 55, s. 49–74, 1948. (wł.).  wg: Tanguy Jaffré, Yohan Pillon, Sébastien Thomine, Sylvain Merlot. The metal hyperaccumulators from New Caledonia can broaden our understanding of nickel accumulation in plants. „Frontiers in Plant Science”. 4, 2013. DOI: 10.3389/fpls.2013.00279. 
  3. ↑ T. Jaffré, R.R. Brooks, J. Lee, R.D. Reeves. Sebertia acuminata: A Hyperaccumulator of Nickel from New Caledonia. „Science”. 193 (4253), s. 579–580, 1976. DOI: 10.1126/science.193.4253.579. 
  4. ↑ Tanguy Jaffré, Yohan Pillon, Sébastien Thomine, Sylvain Merlot. The metal hyperaccumulators from New Caledonia can broaden our understanding of nickel accumulation in plants. „Frontiers in Plant Science”. 4, 2013. DOI: 10.3389/fpls.2013.00279. 
  5. ↑ R.R. Brooks, J. Lee, R.D. Reeves, T. Jaffré. Detection of nickeliferous rocks by analysis of herbarium specimens of indicator plants. „Journal of Geochemical Exploration”. 7, s. 49–57, 1977. DOI: 10.1016/0375-6742(77)90074-7. 
  6. ↑ a b c Myrna E. Watanabe. Phytoremediation on the Brink of Commericialization. „Environmental Science & Technology”. 31 (4), s. 182A–186A, 1997. DOI: 10.1021/es972219s. 
  7. ↑ a b Majeti Narasimha Vara Prasad, Helena Maria De Oliveira Freitas. Metal hyperaccumulation in plants - Biodiversity prospecting for phytoremediation technology. „Electronic Journal of Biotechnology”. 6 (3), 2003. DOI: 10.2225/vol6-issue3-fulltext-6. 
  8. ↑ R.D. Reeves, A.J.M. Baker: Metal Accumulating Plants. W: Ilya Raskin, Burt D. Ensley (Ed.): Phytoremediation of Toxic Metals: Using Plants to Clean Up the Environment. Nowy Jork: John Wiley & Sons, Inc., 2000, s. 193–230. ISBN 978-0-471-19254-1.