Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19

Instytut Wirusologii w Wuhanie, podlegający Chińskiej Akademii Nauk.

Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19[1][2] – hipoteza sugerująca, że SARS-CoV-2 (wirus wywołujący COVID-19) wyciekł z laboratorium w Wuhanie w Chińskiej Republice Ludowej, powodując pandemię COVID-19. Pomysł rozwinął się na podstawie tego, że Instytut Wirusologii w Wuhanie(inne języki) (WIV) znajduje się blisko miejsca wczesnego wybuchu pandemii, oraz podejrzeń związanych z reakcjami władz chińskich na pandemię (rząd chiński był wielokrotnie krytykowany za nieujawnianie informacji i utrudnianie dostępu do nich międzynarodowym badaczom). Wiadomo, że naukowcy z WIV badali koronawirusy związane z SARS; jednak nie ma dowodów na to, że instytut wykonywał nieujawnione, ryzykowne prace nad takimi wirusami, ani tym bardziej na to, że taki wyciek mógłby być celowy[3][4][5][6][7][8].

Hipoteza, że wirus został uwolniony z laboratorium, przypadkowo lub celowo, pojawiła się już na początku pandemii. Zyskała popularność dzięki komentarzom polityków takich jak ówczesny prezydent USA Donald Trump, a jej rozpowszechnianie w amerykańskich konserwatywnych mediach wywołało napięcia między Stanami Zjednoczonymi a Chińską Republiką Ludową. Większość międzynarodowych mediów i naukowców jednak zakwalifikowało tę hipotezę jako teorię spiskową[4][9].

Hipoteza ta ponownie przyciągnęła uwagę naukowców i mediów w 2021 roku. W marcu tego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała raport na temat pochodzenia wirusa, który uznał, że możliwość wycieku z laboratorium jest „wyjątkowo nieprawdopodobna”, ale jednak nie zerowa. W czerwcu 2021 r. WHO ogłosiła plany drugiej fazy dochodzenia, która obejmowałaby audyty laboratoriów i instytucji badawczych w Chinach, jednak strona chińska[a] nie zgodziła się na realizację tego planu, twierdząc, że nie ma podstaw dla „obrażania Chin” i poważnego traktowania tej teorii spiskowej[3][6][10][11][12][13][14][15].

W sierpniu 2021 r. na zlecenie prezydenta USA Joego Bidena odtajniono wyniki śledztwa wywiadu USA (Intelligence Community) w tej sprawie. Według raportu rząd chiński prawdopodobnie nie wiedział o wybuchu epidemii, natomiast pochodzenie wirusa nie jest jasne. Z ośmiu zespołów, które niezależnie analizowały dane, jeden skłaniał się ku teorii wycieku z laboratorium, cztery inne (oraz Narodowa Rada Wywiadu) były skłonne podtrzymywać pochodzenie naturalne, a trzy nie były w stanie dojść do konkluzji[16][17][18].

Większość naukowców pozostaje sceptyczna wobec tej hipotezy, opisując ją jako bardzo mało prawdopodobną; powołując się na brak dowodów poza słabymi poszlakami i uważając, że naturalne pochodzenie wirusa jest bardziej prawdopodobne. Niektórzy naukowcy, pomimo zaniepokojenia ryzykiem upolitycznienia tematu i rozpowszechniania dezinformacji, uważają jednak, że możliwość wycieku z laboratorium powinna być dalej badana w ramach trwających dochodzeń o pochodzeniu COVID-19[19][20][7][21]. Przeciwnicy analizy tematu argumentują, że traktowanie go poważnie antagonizuje Chiny, co skutkuje wycofaniem chińskiego poparcia dla badań międzynarodowych, co z kolei opóźnia prace nad szczepionkami i innymi projektami medycznymi wymagającymi współpracy międzynarodowej, takimi jak globalny system kontroli pandemii[7][12][8].

Istnieje również hipoteza wiążąca wybuch pandemii z WIV w ten sposób, że jeden z pracowników instytutu mógł zarazić się od nietoperza podczas badań w terenie[22].

W lutym 2023 r. pojawiły się nowe dane wywiadowcze o czym poinformował Departament Energii Stanów Zjednoczonych[23][24]. Departament stoi na stanowisku, że jest umiarkowanie prawdopodobne, iż pandemia została spowodowana wypadkiem w chińskim laboratorium w Wuhan[23][24]. Do podobnych wniosków doszło wcześniej FBI, choć na podstawie innych danych i również traktują tę hipotezę jako umiarkowanie prawdopodobną[23][24]. Urzędnicy amerykańscy komentujący sprawę zwracają uwagę, że inne agencje rządowe nadal stoją na stanowisku naturalnej przyczyny, podobnie jak część naukowców[23][24].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W jej imieniu stanowisko zajął Zeng Yixin, wiceszef chińskiej Narodowej Komisji Zdrowia.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wirus uciekł z laboratorium? Naukowcy badają źródło pandemii COVID-19 [online], medonet.pl [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  2. ↑ Szef WHO: Za wcześnie na wykluczenie wycieku koronawirusa z laboratorium [online], www.rp.pl [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  3. ↑ a b Paul D. Thacker, The covid-19 lab leak hypothesis: did the media fall victim to a misinformation campaign?, „British Medical Journal”, 374, 2021, n1656, DOI: 10.1136/bmj.n1656, ISSN 1756-1833, PMID: 34244293 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  4. ↑ a b Peter Knight, COVID-19: why lab-leak theory is back despite little new evidence [online], The Conversation [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  5. ↑ The Origins of SARS-CoV-2: A Critical Review, „Cell”, 2021, DOI: 10.1016/j.cell.2021.08.017, ISSN 0092-8674 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  6. ↑ a b Owen Dyer, Covid-19: China stymies investigation into pandemic’s origins, „British Medical Journal”, 374, 2021, n1890, DOI: 10.1136/bmj.n1890, ISSN 1756-1833, PMID: 34315713 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  7. ↑ a b c Amy Maxmen, Divisive COVID ‘lab leak’ debate prompts dire warnings from researchers, „Nature”, 594 (7861), 2021, s. 15–16, DOI: 10.1038/d41586-021-01383-3 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  8. ↑ a b Kai KupferschmidtFeb. 10, 2020, 4:28 Pm, Mission impossible? WHO director fights to prevent a pandemic without offending China [online], Science | AAAS, 10 lutego 2020 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  9. ↑ Roger Frutos, Laurent Gavotte, Christian A. Devaux, Understanding the origin of COVID-19 requires to change the paradigm on zoonotic emergence from the spillover to the circulation model, „Infection, Genetics and Evolution”, 2021, DOI: 10.1016/j.meegid.2021.104812, ISSN 1567-1348, PMID: 33744401, PMCID: PMC7969828 [dostęp 2021-08-31].
  10. ↑ China rebuffs WHO's terms for further COVID-19 origins study [online], AP NEWS, 22 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  11. ↑ Elliot Hannon, China’s “Extremely Shocked” at New WHO Proposal to Reexamine Possible Wuhan Lab Leak [online], Slate Magazine, 22 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  12. ↑ a b Wanning Sun, The virus of fear and anxiety: China, COVID-19, and the Australian media, „Global Media and China”, 6 (1), 2021, s. 24–39, DOI: 10.1177/2059436421988977, ISSN 2059-4364 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  13. ↑ Czy wirus wyciekł z laboratorium? Fakty się nie zmieniły [online], www.gazetaprawna.pl, 11 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  14. ↑ Jacek Kubiak, Coraz więcej naukowych argumentów za laboratoryjnym pochodzeniem SARS-CoV-2 [online], wyborcza.pl, 16 czerwca 2021 [dostęp 2021-08-31].
  15. ↑ Chiny przeciwne planom WHO ws. badania pochodzenia koronawirusa. "Lekceważenie zdrowego rozsądku" [online], MSN, 22 lipca 2021 [dostęp 2021-09-13].
  16. ↑ US intelligence still divided on origins of coronavirus [online], AP NEWS, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  17. ↑ Jon Cohen, COVID-19’s origins still uncertain, U.S. intelligence agencies conclude [online], Science | AAAS, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  18. ↑ Biden receives inconclusive intelligence report on covid origins, „Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  19. ↑ Carl Zimmer, James Gorman, Benjamin Mueller, Scientists Don’t Want to Ignore the ‘Lab Leak’ Theory, Despite No New Evidence, „The New York Times”, 27 maja 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  20. ↑ Smriti Mallapaty, After the WHO report: what’s next in the search for COVID’s origins, „Nature”, 592 (7854), 2021, s. 337–338, DOI: 10.1038/d41586-021-00877-4 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  21. ↑ Top researchers are calling for a real investigation into the origin of covid-19 [online], MIT Technology Review [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  22. ↑ First Covid carrier probably Chinese scientist, says WHO. The Times, 2021-08-13. [dostęp 2021-10-08].
  23. ↑ a b c d Julian E. Barnes, Lab Leak Most Likely Caused Pandemic, Energy Dept. Says, „The New York Times”, 26 lutego 2023, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-02-27] (ang.).
  24. ↑ a b c d Michael R. Gordon, Warren P. Strobel, Lab Leak Most Likely Origin of Covid-19 Pandemic, Energy Department Now Says [online], WSJ, 26 lutego 2023 [dostęp 2023-02-27] (ang.).