Hippodamia convergens
| Hippodamia convergens | |||
| Guérin-Méneville, 1842 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Hippodamia convergens | ||
| Synonimy | |||
| |||
Hippodamia convergens – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych. Występuje w obu Amerykach. Wykorzystywany jest do biologicznego zwalczania mszyc.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1842 roku przez Félixa Édouarda Guérina-Méneville’a. Jako miejsce typowe wskazano Kalifornię[1].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Chrząszcz o lekko wydłużonym[2], owalnym w zarysie[3] ciele długości od 4,2[1] do 7,8 mm[3] i szerokości od 2,5 do 4,9 mm[1]. Przedplecze jest czarne z jasnym obrzeżeniem krawędzi przedniej i bocznych[3] oraz z parą zbieżnych ku tyłowi, liniowatych, jasno ubarwionych plam[3][1]. Epimeryty śródtułowia są w całości ubarwione żółto. Pokrywy są błyszczące[1], jaskrawo pomarańczowe lub czerwone[3] z czarnym nakrapianiem i rozjaśnieniem w części przedniej[1]. Typowo na pokrywach występuje dwanaście małych, wyraźnie wyodrębnionych kropek[3][1]. Rzadziej niektóre kropki łączą się niewielkim odcinkiem brzegu w większe plamki. Kropki mogą również zmniejszać się lub zanikać i spotkać można osobniki niemal ich pozbawione[1]. Odnóża są czarne[3]. Genitalia samca charakteryzują się smukłym płatem nasadowym, nie mającym nigdy szeroko trójkątnego wierzchołka, jak również dobrze rozwiniętym i widocznym patrząc od strony grzbietowej skrzydełkiem wentralnym (ala ventrale)[1].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Zarówno larwy, jak i imagines są drapieżnikami żerującymi na mszycach (afidofagia)[4] oraz innych drobnych owadach, ich larwach i jajach. Zdarza się u nich także kanibalizm[3]. Wśród ich ofiar wymienia się m.in. mszyce: Diuraphis noxi, Rhopalosiphum maidi, Rhopalosiphum padi, Myzus nicotianae i Acyrthosiphon pisum, koliszka Bactericera cockerelli oraz chrząszcza poskrzypkę szparagową. Podrośnięte larwy zjadają 30–50 mszyc dziennie[3]. W przypadku braku pokarmu mięsnego biedronki te dietę mogą uzupełniać nektarem, pyłkiem i miękkimi częściami roślin, np. płatkami kwiatowymi[4]. Udział białka zwierzęcego w diecie jest jednak wymagany, by dorosłe przystąpiły do rozrodu[4][3].
Samica składa w ciągu sezonu od 200 do ponad 1000 jaj. Do czynności tej przystępuje wiosną i wczesnym latem[2]. Jaja mają kształt wrzecionowaty, kolor żółty, długość 1–1,5 mm i zorientowane są pionowo w klastrach liczących od 15 do 30 sztuk. Umieszczane są one na roślinach zaatakowanych przez potencjalne ofiary larw[2][3]. Stadium larwalne trwa od 10 do 30 dni. W tym czasie larwa zwiększa długość ciała z około 1 mm do maksymalnie 7 mm[2] i przechodzi cztery wylinki[5][3]. Stadium poczwarki trwa zależnie od temperatury od 3 do 12 dni[2]. Jest ona półkulista i pomarańczowo-czarno ubarwiona[3]. Owady dorosłe w przypadku obfitości pokarmu zdolne są do rozrodu już po tygodniu[5]. W sprzyjających warunkach klimatycznych pojawiają się dwa[2], a nawet więcej pokoleń w ciągu roku[3]. Owady dorosłe są stadium zimującym. Na zachodzie Stanów Zjednoczonych zapadają w hibernację na okres nawet 9 miesięcy (od maja do lutego). Na czas zimy tworzyć mogą olbrzymie agregacje z dala od miejsc żerowania[2]. Hibernują pod korą i pod kamieniami[3].
Biedronki te padają ofiarami pluskwiaków Geocoris bullatus i Nabis alternatus. Ich parazytoidem jest błonkówka Dinocampus coccinellae. Zdolność do rozrodu i przetrwania biedronek znacznie zmniejsza zakażenie myksosporidiowcem Nosema hippodamiae[3]. Hippodamia convergens atakowana jest też przez grzyby entomopatogeniczne[6].
Rozprzestrzenienie
[edytuj | edytuj kod]Owad ten pierwotnie był nearktyczny, jednak został również introdukowany do wielu rejonów krainy neotropikalnej[6]. Współczesny jego zasięg rozciąga się od Alaski i Kanady przez Stany Zjednoczone, Meksyk, Amerykę Centralną i Antyle po Kolumbię w Ameryce Południowej[1][3]. Obejmuje również Hawaje[3]. W nearktycznej Ameryce Północnej gatunek ten jest najpospolitszym przedstawicielem rodzaju czerwonka (Hippodamia)[1].
Znaczenie gospodarcze i kulturowe
[edytuj | edytuj kod]Chrząszcz ten wykorzystywany jest w rolnictwie do biologicznego zwalczania mszyc, m.in. w uprawach bawełny, ziemniaka, kapusty warzywnej, brzoskwini i melona[3]. Szczególnie skuteczny jest w uprawach zamkniętych, np. w szklarniach[6]. Zastosowanie w uprawach otwartych utrudnia jego zachowanie. Dostępne komercyjnie osobniki dorosłe pochodzą z odłowu zimujących agregacji. W warunkach naturalnych po przebudzeniu z hibernacji biedronki te migrują, jako że na zimowiska wybierają miejsca odległe od żerowisk. To samo zachowanie wykazują przebudzone imagines po wypuszczeniu w uprawach[6][2]. Celem ograniczenia ich dyspersji należy przebudzone osobniki najpierw nakarmić mszycami w insektarium i dopiero wstępnie podkarmione wypuszczać[2]. Zalecana liczba wypuszczanych biedronek wynosi 70 tysięcy osobników na akr uprawy[3]. Celem zachowania stałej populacji w uprawie należy zapewnić biedronkom refugia, w których mogłyby zimować oraz unikać stosowania pestycydów o szerokim spektrum działania[2]. Dla larw tej biedronki niebezpieczne są także biopestycydy w postaci zarodników grzybów entomopatogenicznych z takich gatunków jak Metarhizium anisopliae, Paecilomyces fumosoroseus czy Beauveria bassiana[6].
15 marca 2011 roku zatwierdzono wybór tej biedronki na jeden z symboli stanowych Dakoty Północnej[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Robert D. Gordon. The Coccinellidae (Coleoptera) of America North of Mexico. „Journal of the New York Entomological Society”. 93 (1), s. 1–912, 1985. New York Entomological Society.
- ↑ a b c d e f g h i j Weeden, Shelton, Li, Hoffman: Hippodamia convergens (Coleoptera: Coccinellidae). Convergent Lady Beetle. [w:] Biological Control. A Guide to Enemies of North America [on-line]. Cornell University. [dostęp 2021-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Luis F. Aristizábal, Steven P. Arthurs: Convergent lady beetle, Hippodamia convergens. [w:] Featured Creatures [on-line]. Entomology and Nematology Department, University of Florida, 2014. [dostęp 2021-01-12].
- ↑ a b c Kenneth S. Hagen. Biological Control with Lady Beetles. „Plants and Gardens: the Brooklyn Botanic Garden Record”. 16 (3), s. 28–35, 1960.
- ↑ a b W.V. Balduf: The Bionomics of Entomophagous Coleoptera. St. Louis: John S. Swift Co., 1935.
- ↑ a b c d e John J. Obrycki, Timothy J. Kring. Predaceous Coccinellidae in Biological Control. „Annual Review of Entomology”. 43 (1), s. 295–321, 1998. DOI: 10.1146/annurev.ento.43.1.295.
- ↑ North Dakota State Symbols. [w:] Official Portal for North Dakota State Government [on-line]. [dostęp 2021-01-10].