Homalonychus

	Homalonychus
	Marx, 1891
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	Araneomorphae
(bez rangi)	Entelegynae
(bez rangi)	Dionycha
Rodzina	Homalonychidae; Simon, 1893
Rodzaj	Homalonychus
	Typ nomenklatoryczny
	Homalonychus selenopoides Marx, 1891
	Multimedia w Wikimedia Commons

Homalonychus – rodzaj pająków, jedyny z monotypowej rodziny Homalonychidae. Obejmuje dwa gatunki występujące w pustynnych rejonach środkowo-zachodniej Ameryki Północnej. Pająki te wędrują po piaszczystych glebach i częściowo zagrzebują się w nich. Z wyjątkiem dojrzałych samców stosują kamuflaż z poprzyczepianych do szczecinek ziarenek podłoża.

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadził w 1891 George Marx. W 1893 Eugène Simon umieścił go we własnej podrodzinie Homalonychinae, która w 1924 została wyniesiona do rangi rodziny przez Aleksandra Pietrunkiewicza. Ludovico di Caporiacco w 1948 zaklasyfikował do Homalonychidae rodzaj Megapyge wraz z monotypową podrodziną Megapyginae. Vincent Roth przeniósł jednak w 1984 Megapyge do ukośnikowatych^[1]. Jörg Wunderlich w 2004 obniżył Homalonychidae rangę do podrodziny w obrębie lenikowatych^[2], jednak poglądu tego nie uznaje Norman I. Platnick^[3].

Jedynym rodzajem rodziny pozostaje Homalonychus, obejmujący 2 opisane gatunki^[3]:

Homalonychus selenopoides Marx, 1891
Homalonychus theologus Chamberlin, 1924

Trzeci gatunek: indyjski H. raghavai Patel et Reddy, 1991, został umieszczony w tym rodzaju niepoprawnie, jednak nie został jeszcze przeniesiony do innego. Prawdopodobnie należy on do lenikowatych^[3]^[1].

Morfologia

Ciało samców osiąga 6,5 do 9 mm, a samic 7 do 12,8 mm długości. U samic i niedojrzałych samców ciało gęsto pokrywają piłkowane lub owłosione szczecinki, do których przyczepiają się drobinki podłoża. Ubarwienie jest pomarańczowo-brązowe z nakrapianym karapaksem i ciemniejszymi: sternum, narządami gębowymi, nadustkiem i bokami części głowowej. Część głowowa karapaksu dobrze wyodrębniona, wyposażona w ośmioro oczu. Najszersze miejsce karapaksu znajduje się naprzeciwko głębokiej, podłużnej bruzdy tułowiowej. Szczękoczułki są małe, proste, o gładkich krawędziach i pozbawionych piłkowania kłach jadowych. Endyty czworokątne, skośnie ścięte i silnie zbieżne. Narządy gębowe bez serruli. Odnóża z kolcami i wieloma drobnymi szczecinkami, zakończone parą odseparowanych, bezzębnych pazurków. Trichobotria tworzą pojedynczy rządek na goleniach i nadstopiach. Na wierzchu ud cztery ciemne kropki. Opistosoma dłuższa niż szeroka, z sześcioma kądziołkami przędnymi, pozbawiona stożeczka. Narządy rozrodcze samic z dużym epigyne i dwoma spermatekami o kształcie okrągłym do owalnego. Samce mają kosokształtny embolus, funkcjonalny konduktor utworzony przez przedłużenie krawędzi tegulum, wyrostek grzbietowy u nasady cymbium oraz dużą, rzemykowatą apofizę medialną, połączoną błoną z nasadą bulbusa^[1].

Zachowanie i występowanie

Homalonychidae nie tworzą sieci, lecz wędrują po podłożu. Preferują gleby piaszczyste, na których tle maskują się dzięki przyczepionym drobinkom substratu i w których często częściowo się zagrzebują. Zwyczaje rozrodcze pozostają nieznane. Pojedynczy kokon jajowy znaleziono w kwietniu, jednak nie został on opisany. Dorosłe osobniki żyją co najmniej 2 lata^[1].

Przedstawiciele rodziny występują w północno-zachodniej części Meksyku i południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, m.in. w pustynno-krzewiastych rejonach pustyń Sonora i Mojave. Spotykane są w ciągu całego roku, ale najwięcej okazów pochodzi z pierwszej jego połowy^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e V. D. Roth. The spider family Homalonychidae (Arachnida, Araneae). „American Museum Novitates”. 2790, s. 1-11, 1984.
↑ Jörg Wunderlich. The fossil spiders (Araneae) of the family Zodariidae in Baltic amber, with remarks on their subfamilies including the Cryptothelinae and the Homalonychinae. „Beiträge zur Araneologie”. 3, s. 1578-1611, 2004.
↑ ^a ^b ^c Norman I. Platnick: Homalonychus. [w:] World Spider Catalog Version 16.5 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2016-10-20].

[Roth-1] V. D. Roth. The spider family Homalonychidae (Arachnida, Araneae). „American Museum Novitates”. 2790, s. 1-11, 1984.

[Wunderlich-2] Jörg Wunderlich. The fossil spiders (Araneae) of the family Zodariidae in Baltic amber, with remarks on their subfamilies including the Cryptothelinae and the Homalonychinae. „Beiträge zur Araneologie”. 3, s. 1578-1611, 2004.

[wsc-3] Norman I. Platnick: Homalonychus. [w:] World Spider Catalog Version 16.5 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2016-10-20].

[1]

[2]

[3]