Hydroksowęglan miedzi(II)

Hydroksowęglan miedzi(II)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

CuCO
3·Cu(OH)
2

Inne wzory

Cu
2CO
3(OH)
2, [Cu(OH)]
2CO
3

Masa molowa

221,12 g/mol

Wygląd

ciemnozielony proszek[1] lub zielone kryształy[2]

Minerały

malachit

Identyfikacja
Numer CAS

12069-69-1

PubChem

25503

Podobne związki
Podobne związki

hydroksowęglan magnezu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Hydroksowęglan miedzi(II), CuCO
3·Cu(OH)
2 – nieorganiczny związek chemiczny, hydroksosól miedzi na II stopniu utlenienia i kwasu węglowego.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w przyrodzie jako szeroko rozpowszechniony minerał malachit[5] (innym rozpowszechnionym minerałem będącym zasadowym węglanem miedzi(II) jest azuryt o składzie 2CuCO
3·Cu(OH)
2[6]).

Otrzymywanie

[edytuj | edytuj kod]
Patyna na dachach Château Frontenac

Powstaje w reakcji dwutlenku węgla z roztworami soli miedzi(II)[7]:

2Cu2+
 + CO
2 + 3H
2O → CuCO
3·Cu(OH)
2↓ + 4H+

W efekcie nie da się w tej reakcji uzyskać węglanu miedzi(II), CuCO
3[7].

Przemysłowo otrzymuje się go przez zmieszanie roztworów siarczanu miedzi(II) i węglanu sodu lub wodorowęglanu sodu w temp. 45–65 °C. W pierwszej fazie powstaje 2CuCO
3·Cu(OH)
2, który w ciągu 1–2 h przekształca się w CuCO
3·Cu(OH)
2[3].

Związek ten powstaje również w wyniku długotrwałego działania wilgotnego powietrza na miedź metaliczną, tworząc charakterystyczną patynę[7], która chroni metal przed dalszą korozją[8].

Właściwości

[edytuj | edytuj kod]

W temperaturze pokojowej związek rozkłada się powoli do tlenku miedzi(II); w temperaturze powyżej 200 °C reakcja ta staje się bardzo szybka[3]:

CuCO
3·Cu(OH)
2 → 2CuO + H
2O↑ + CO
2↑

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Wykorzystywany jest m.in. do otrzymywania innych soli miedzi, jako źródło miedzi w paszach dla zwierząt, w galwanostegii do kontrolowania pH, jako katalizator w reakcjach uwodorniania, do przyspieszania polimeryzacji i do ochrony ziaren przed grzybami[3]. Dodaje się go przy wytwarzaniu niektórych mieszanin pirotechnicznych w celu zabarwienia płomienia spalanej masy na niebiesko[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Węglan miedzi(II) (nr 61167) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-10-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  2. ↑ a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-61, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  3. ↑ a b c d e f H. Wayne Richardson, Copper Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 7, DOI: 10.1002/14356007.a07_567 (ang.).
  4. ↑ : Copper(II) carbonate basic (nr 61167) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-10-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. ↑ Malachite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2018-10-24] (ang.).
  6. ↑ Azurite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2018-10-24] (ang.).
  7. ↑ a b c Stanisław Tołłoczko, Wiktor Kemula, Chemia nieorganiczna z zasadami chemii ogólnej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1954, s. 426.
  8. ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 961, ISBN 83-01-13654-5.
  9. ↑ John A. Conkling, Chris Mocella, Chemistry of Pyrotechnics. Basic Principles and Theory, wyd. 2, Boca Raton: CRC Press, 2011, s. 197, ISBN 978-1-4200-1809-7.