Hymenoscyphus albidus
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Hymenoscyophus albidus |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenoscyphus albidus (Gillet) W. Phillips Man. Brit. Discomyc. (London): 138 (1887) | |
Hymenoscyphus albidus (Gillet) W. Phillips – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1881 r. Claude-Casimir Gillet nadając mu nazwę Phialea albida. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1887 r. William Phillips[1].
Ma 13 synonimów. Niektóre z nich:
- Helotium robergei Dennis 1956
- Lambertella albida (Gillet) Korf 1982
- Lanzia albida (Gillet) S.E. Carp. 1981[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Typu apotecjum, powstające w obrębie czarnych plam na porażonych ogonkach liściowych roślin, w górnej części mezofilu i zniszczonej skórki. Powstają w rozproszeniu lub po 2–4 i w trakcie dojrzewania przebijają się ponad skórkę. Mają średnicę do 2 mm, kształt płytkiego kielicha na krótkim trzonku, z brzegiem nieco wystającym ponad powierzchnię hymenium. Górna powierzchnia w stanie świeżym o barwie od białej do kości słoniowej lub jasnokremowej, po wyschnięciu płowożółta lub blado żółtobrązowa, dolna powierzchnia gładka lub delikatnie puszysta. Trzon o długości do około 2 mm długości i średnicy 500–750 µm, nieco powiększony i poczerniały u podstawy z powodu częściowego pokrycia przez tkankę naskórka żywiciela[3].
- Cechy mikroskopowe
Ściana złożona ze strzępek o średnicy 4–6 µm, ułożonych prawie równolegle do powierzchni, czasem wystających w postaci krótkich, tępych włosków o długości 10–15 i średnicy 2 µm. Trzon złożony z gęsto upakowanych równoległych strzępek o średnicy 3–4 µm. Parafizy obfite, proste, nierozgałęzione, o średnicy 3–4 µm, z nieco powiększonymi wierzchołkami, zwykle 3-przegrodowe, nie zanurzone w żelu. Worki 60–90(–95) x 7,3–9,8 µm, cylindryczne do cylindryczno-maczugowatych, bez pastorałek, cienkościenne, z krótką szypułką, tępym wierzchołkiem z małym pierścieniem wierzchołkowym, 8-zarodnikowe, amyloidalne. Askospory ułożone ukośnie w jednym szeregu (13,1–)14–17(–18,5), cylindryczne do cylindryczno-elipsoidalnych, z wierzchołkami często z niewielkim ekscentrycznym przedłużeniem, nieco nierównobocznm, przy podstawie lekko zwężające się, dość cienkościenne, bezprzegrodowe, czasem bladobrązowe, bez galaretowatej otoczki, w stanie świeżym z ziarnistą zawartością[3].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano stanowiska Hymenoscyphus albidus w wielu krajach Europy, w Japonii i w jednym miejscu przy zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej[4]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła kilka stanowisk[5]. Nowe stanowiska podano także w latach następnych[6].
Grzyb saprotroficzny i słaby pasożyt. Występuje na ogonkach opadłych liści jesionu (Fraxinus)[5]. Często występuje z Hymenoscyphus fraxineus, który jest groźnym patogenem jesionów. H. albidus pojawia się w sezonie wegetacyjnym około 1–2 miesiące później od niego, może wywoływać nekrozę liści jesionu, ale ze względu na niską presję infekcyjną najpierw zachodzi ona w tkankach już osłabionych jesiennym starzeniem[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-10] (ang.).
- ↑ a b Hymenoscyphus albidus [online], Fungi of Great Britain and Ireland [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ Występowanie Hymenoscyphus albidus na świecie (mapa) [online], gbif.org (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04].
- ↑ Ari M. Hietala1 i inni, The Native Hymenoscyphus albidus and the Invasive Hymenoscyphus fraxineus Are Similar in Their Necrotrophic Growth Phase in Ash Leaves, „Frontiers in Microbiology”, 13, 27 maja 2022 (ang.).