Hyphodontia

Strzępkoząb
	; Strzępkoząb długokolcowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	szczeciniakowce
Rodzina	Hyphodontiaceae
Rodzaj	strzępkoząb
	Nazwa systematyczna
	Hyphodontia J. Erikss.; Symb. bot. upsal. 16(no. 1): 101 (1958)
	Typ nomenklatoryczny
	Hyphodontia pallidula (Bres.) J. Erikss. 1958
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hyphodontia J. Erikss. (strzępkoząb) – rodzaj grzybów z rodziny Hyphodontiaceae^[1].

Charakterystyka

Grzyby nadrzewne, saprotrofy o płasko rozpostartym, często rozproszonym owocniku. Wysyp zarodników biały^[2]. Bazydiokarpy miękkie, w stanie suchym bardziej kruche lub twarde, białawe, kremowe lub bladoochrowe^[3]. Hymenofor gładki do zębatego lub kolczastego. System strzępkowy monomityczny, wszystkie strzępki ze sprzążkami, strzępki pod skórka słabo dekstrynoidalne i wyraźnie cyjanofilne. Cystydy dwóch rodzajów:

septowane z mniej lub bardziej główkowatym wierzchołkiem i sprzążkami na niektórych przegrodach:
typowe lagenocystydy (nieliczne lub nieobecne u niektórych gatunków)^[4].

Podstawki niemal cylindryczne ze zwężeniem na środku, z 4 sterygmami i sprzążką bazalną. Bazydiospory elipsoidalne lub prawie kuliste, gładkie, cienkościenne, nieamyloidalne, niecyjanofilne. Grzyby kortycjoidalne^[4].

Dawniej do rodzaju Hyphodontia zaliczano dużą liczbę gatunków z wieloma sterylnymi elementami w hymenium, później wiele z nich włączono do nowych rodzajów^[4].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hyphodontiaceae, Hymenochaetales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy naukowe: Chaetoporellus Bondartsev & Singer, in Singer, Chaetoporellus Bondartsev & Singer, Grandinia Fr., Hydnellum P. Karst., Kneiffiella P. Karst^[5].

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1973 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako kolczak, żagiew, palczak, gradówka, nalotek, zadrzak, huba, powłocznik, włosaczek, drewniczek, strzępkoskórka, drewniczka, strzępnik^[6].

Gatunki występujące w Polsce:

Hyphodontia abieticola (Bourdot & Galzin) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb jodłowy
Hyphodontia alienata (S. Lundell) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb krótkobrodawkowy
Hyphodontia alutaria (Burt) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb woskowaty
Hyphodontia arguta (Fr.) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb ostrokolczasty
Hyphodontia barba-jovis (Bull.) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb brodaty
Hyphodontia cineracea (Bourdot & Galzin) J. Erikss. & Hjortstam 1976^[7]
Hyphodontia curvispora J. Erikss. & Hjortstam 1969^[7]
Hyphodontia floccosa (Bourdot & Galzin) J. Erikss. 1958^[7]
Hyphodontia latitans (Bourdot & Galzin) Ginns & M.N.L. Lefebvre 1993 – strzępkoząb kolczastopory
Hyphodontia microspora J. Erikss. & Hjortstam 1976^[7]
Hyphodontia pallidula (Bres.) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb blady
Hyphodontia quercina (Pers.) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb długokolcowy
Hyphodontia spathulata (Schrad.) Parmasto 1968 – strzępkoząb gęstokolcowy
Hyphodontia stipata (Fr.) Gilb. 1971^[7]
Hyphodontia subalutacea (P. Karst.) J. Erikss. 1958 – strzępkoząb miękki

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Nazwy polskie i wykaz gatunków według Władysława Wojewody (bez przypisów)^[6] i innych (z przypisem)^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2022-01-09] .
↑ TillT. R.Lohmeyer TillT., UteU. Kũnkele UteU., Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3 .
↑ I-ShuI.S. Lee I-ShuI.S., The Corticiaceae (Basidiomycetes) in Taiwan [online], 24 sierpnia 2021 .
↑ ^a ^b ^c Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 221, 222, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-01-09] .
↑ ^a ^b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 329–334, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2022-01-09] .

[griz-2] TillT. R.Lohmeyer TillT., UteU. Kũnkele UteU., Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3 .

[cor-3] I-ShuI.S. Lee I-ShuI.S., The Corticiaceae (Basidiomycetes) in Taiwan [online], 24 sierpnia 2021 .

[kort-4] Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 221, 222, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).

[sf-5] Species Fungorum [online] [dostęp 2022-01-09] .

[check-6] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 329–334, ISBN 83-89648-09-1 .

[lit-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]