Intermodalny transport pasażerski

Przystanek autobusowy na lotnisku Londyn (Heathrow) w Anglii.
Dwa rowery na stojaku autobusu metra w Los Angeles

Intermodalny transport pasażerski polega na korzystaniu z dwóch lub więcej środków transportu podczas podróży[1][2]. Dojazdy w trybie mieszanym są często wykorzystywane do łączenia mocnych stron (i równoważenia słabych) różnych opcji transportu; Głównym celem nowoczesnego intermodalnego transportu pasażerskiego jest zmniejszenie uzależnienia od samochodu jako głównego środka transportu naziemnego oraz zwiększenie wykorzystania transportu publicznego[3][4]. Aby pomóc podróżnym, opracowano różne narzędzia do planowania podróży intermodalnych, takie jak Rome2rio i Google Maps, aby pomóc podróżnym zaplanować i zaplanować podróż.

Dojazdy do pracy w trybie mieszanym często koncentrują się na jednym typie szybkiego transportu, takim jak kolej regionalna / kolej miejska, do której na początku lub na końcu podróży dołączane są opcje niskiej prędkości (np. autobus, tramwaj lub rower)[5]. Pociągi oferują szybki przejazd z przedmieścia do centrum, gdzie pasażerowie mogą wybrać sposób zakończenia podróży[6]. Większość środków transportu zawsze była wykorzystywana intermodalnie; na przykład ludzie korzystali z dróg lub kolei miejskiej na lotnisko lub międzyregionalną stację kolejową.

Oznaczenie miejsca do przewozu rowerów w pociągu Kolei Śląskich

Miejskie dojazdy do pracy w trybie mieszanym

[edytuj | edytuj kod]

Systemy transportu publicznego takie jak kolej miejska lub metro, są najbardziej wydajnymi środkami z największą przepustowością do transportu pasażerskiego w miastach[7]. W związku z tym dojazdy do pracy w trybie mieszanym w środowisku miejskim są w dużej mierze poświęcone najpierw doprowadzeniu ludzi do sieci kolejowej, a następnie opuszczeniu sieci kolejowej do miejsca docelowego[8].

Popularne rozwiązania intermodalnej komunikacji miejskiej

[edytuj | edytuj kod]

Parkuj i Jedź

[edytuj | edytuj kod]
Zaparkuj i jedź na stacji kolejowej Schofields w Australii

Popularna nazwa dla rozwiązań parkingowych dla samochodów osobowych w pobliżu przystanków transportu publicznego; Miejsca parkingowych dla osób przesiadających się na transport zbiorowy.

 Osobne artykuły: Parkuj i jedź i Parkuj i jedź w Polsce.

Centra przesiadkowe

[edytuj | edytuj kod]
Tablice wskazujące kierunek dojścia do Park+Ride na stacji kolejowej Dąbrowa Górnicza

Jednym z rozwiązań w dużych miast jest łączenie sieć kolejowej, sieci autobusowej, sieci tramwajowej i trolejbusowej oraz metra poprzez węzły i centra przesiadkowe.

 Osobny artykuł: Zintegrowany węzeł przesiadkowy.

Bike and ride

[edytuj | edytuj kod]
Stacja parkingowa dla rowerów Parkiteer na stacji kolejowej Sunshine w Melbourne w Australii

Rowery są używane do przemieszczania się do i z pociągów oraz innych stacji transportu publicznego; ta forma intermodalnego transportu pasażerskiego jest często nazywana „Bike and Ride” (B+R).

 Osobny artykuł: Bike and ride.

Niektóre systemy pociągów, autobusów i promów umożliwiają osobom dojeżdżającym zabieranie rowerów na pokład[9][10], umożliwiając rowerzystom jazdę punkt – punkt na obu końcach podróży; Czasami są ograniczenia do okresów podróży poza szczytem; W niektórych miastach rowery są dozwolone w pociągach i autobusach[11][12].

Innym rozwiązaniem jest program wypożyczania rowerów publicznych umożliwiający osobom dojeżdżającym do pracy korzystanie z publicznego roweru między stacją transportu publicznego a stacją dokującą w pobliżu ich miejsca początkowego lub docelowego.

 Osobny artykuł: Publiczny system wypożyczania rowerów.

Międzyregionalne dojazdy w trybie mieszanym

[edytuj | edytuj kod]

Intermodalny transport pasażerski obejmujący podróże lotnicze

[edytuj | edytuj kod]

Połączenie kolejowe z lotniskiem

[edytuj | edytuj kod]
Stacja dalekobieżna na lotnisku we Frankfurcie

Z racji tego, że lotniska znajdują się zazwyczaj w znacznej odległości od miasta lub jego centrum, dość często obsługa połączenia do lotniska opiera się na systemie kolei miejskiej (aglomeracyjnej)[13]. Jeśli lotnisko jest bliżej centrum, dojazd możliwy jest metrem (np. w Lizbonie)[14], jeszcze rzadziej, i to raczej tylko w przypadku mniejszych lotnisk – tramwajem (np. w Tallinie[15]).

W Polsce jako pierwszy Port lotniczy w Balicach uzyskał kolejowe połączenie z centrum miasta. Pociągi zaczęły kursować do krakowskiego lotniska już pod koniec maja 2006 roku, z wykorzystaniem jednotorowej, niezelektryfikowanej linii kolejowej nr 118.[16] Połączenie kolejowe do warszawskiego lotniska Chopina zostało uruchomione w 2012 roku dzięki wybudowaniu częściowo podziemnej, blisko dwukilometrowej linii kolejowej nr 440 z Warszawy Służewca do stacji Warszawa Lotnisko Chopina[16]. Kolej do lotniska w Lublinie dociera niemal od początku jego funkcjonowania, tj. od końca 2012 roku zelektryfikowaną jednotorową linią kolejową o długości 2,2 kilometra[17]. Kolej na gdańskie lotnisko im. Lecha Wałęsy dociera od 2015 roku wraz z budową Pomorskiej Kolei Metropolitalnej łączącej Gdańsk Wrzeszcz z Kaszubami i Gdynią przez Gdańsk Osowę[16]. Port lotniczy w podszczecińskim Goleniowie ma swoją linię kolejową, dowożącą pasażerów w okolice terminala od czerwca 2016 roku[17]. W czwartym kwartale 2023 roku zostanie uruchomione połączenie kolejowe z Metropolii GZM do pobliskiego lotniska Katowice–Pyrzowice[18].

Samochody w pociągach

[edytuj | edytuj kod]

Na świecie istnieje kilka systemów kolei pasażerskich oferujących usługi, które pozwalają podróżnym zabierać ze sobą samochody[19]. Zwykle składają się one z wagonów do przewozu samochodów dołączonych do zwykłych pociągów pasażerskich, ale niektóre pociągi specjalne działają wyłącznie do transportu samochodów, na trasach gdzie ruch samochodowy jest niemożliwy np. tunel pod kanałem La Manche[19].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Definition of intermodal | Dictionary.com [online], www.dictionary.com [dostęp 2023-02-25] (ang.).
  2. ↑ Definition of INTERMODAL [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2023-02-25] (ang.).
  3. ↑ J.K. Wiersma, L. Bertolini, L. Harms, Spatial conditions for car dependency in mid-sized European city regions, „European Planning Studies”, 29 (7), 2021, s. 1314–1330, DOI: 10.1080/09654313.2020.1854691, ISSN 0965-4313 [dostęp 2023-02-25].
  4. ↑ J.K. Wiersma, Commuting patterns and car dependency in urban regions, „Journal of Transport Geography”, 84, 2020, s. 102700, DOI: 10.1016/j.jtrangeo.2020.102700, ISSN 0966-6923 [dostęp 2023-02-25] (ang.).
  5. ↑ Tony Morton: Myth: Park-and-Ride facilities will encourage public transport use. Public Transport Users Association, Victoria, Australia, 2008-05-27. [dostęp 2008-07-26].
  6. ↑ Przystanki co 1,5 km, połączenia co 10 minut. Polskie miasta potrzebują systemu kolei miejskich [online], klubjagiellonski.pl [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  7. ↑ Urban Public Transportation Systems; Vukan R. Vuchic; TRANSPORTATION ENGINEERING AND PLANNING – Vol. I.
  8. ↑ UN-Habitat (2018). SDG Indicator 11.2.1 Training Module: Public Transport System. United Nations Human Settlement Programme (UN-Habitat), Nairobi.
  9. ↑ Michele Herman: Bicycles and Transit. Transportation Alternatives, 1999-01-01. [dostęp 2008-07-26].
  10. ↑ Przewożenie roweru pociągiem [online], wRower.pl – Rowery od A do Z [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  11. ↑ Sherwood Stranieri: Mixed-Mode Commuting in Boston. Using Bicycles, 2008-04-25. [dostęp 2008-04-26].
  12. ↑ Crios: Is a folding bicycle right for a train commute in Chicago?. Metafilter, 2008-06-15. [dostęp 2008-07-26].
  13. ↑ Lotnisko i kolej: mariaż nie zawsze udany [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  14. ↑ Getting to and from the airport. Public transportation [online], www.aeroportolisboa.pt [dostęp 2023-02-25].
  15. ↑ Leaving the Airport [online], Tallinna Lennujaam [dostęp 2023-02-25] (ang.).
  16. ↑ a b c Emil Włuka, Kolej do polskich lotnisk. Część I – sukcesy [online], zbiorowy.info, 3 stycznia 2020 [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  17. ↑ a b Emil Włuka, Kolej do polskich lotnisk. Część II – czy było warto? [online], zbiorowy.info, 5 stycznia 2020 [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  18. ↑ TOS (oprac.), Duże ułatwienie w dojeździe na lotnisko w Pyrzowicach. Od grudnia dotrą tam pociągi [online], www.money.pl [dostęp 2023-02-25] (pol.).
  19. ↑ a b Guide to Motorail trains in Europe | Taking your car by train [online], www.seat61.com [dostęp 2023-02-25].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • T.B. Maund: The Wirral Railway and its Predecessors. Lightmoor Press, 2009. ISBN 978-1-899889-38-9.