Iurie Roșca

Iurie Roșca
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 października 1961
Telenești

Zawód, zajęcie

polityk, dziennikarz

Multimedia w Wikimedia Commons

Iurie Roșca (ur. 31 października 1961 w Telenești[1]) – mołdawski polityk i dziennikarz, deputowany i wicepremier.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył w 1985 studia dziennikarskie na Państwowym Uniwersytecie Mołdawskim. Następnie pracował w dzienniku „Tinerimea Moldovei” oraz w mołdawskiej telewizji[1]. W 1988 był członkiem grupy inicjatywnej, która utworzyła Demokratyczny Ruch na rzecz Pieriestrojki, a następnie Front Ludowy Mołdawii. W latach 1989–1992 był przewodniczącym najpierw rady wykonawczej frontu, następnie do 1992 Chrześcijańsko-Demokratycznego Frontu Ludowego[1], partii, w którą przekształciła się organizacja[2]. W 1994 uzyskał mandat deputowanego do Parlamentu Republiki Mołdawii z ramienia tejże organizacji[1]. W tym samym roku stanął na czele swojego ugrupowania, od 1999 działającego pod nazwą Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa[1]. Poselską reelekcję uzyskiwał w kolejnych wyborach w 1998, 2001 i 2005[1].

Początkowo głosił potrzebę pełnej rumunizacji Mołdawii, w tym żyjących w niej mniejszości etnicznych[3]. W 1999 bez powodzenia ubiegał się o urząd mera Kiszyniowa, zajmując w wyborach trzecie miejsce z dwunastoprocentowym poparciem[1]. W 2000 był jednym z głównym animatorów protestów, których uczestnicy sprzeciwiali się ustawie podnoszącej status języka rosyjskiego w Mołdawii (wprowadzającej jego obowiązkową naukę w szkołach) i opowiadali się za wypowiedzeniem traktatu mołdawsko-rosyjskiego; w protestach tych w Kiszyniowie brało udział od kilkuset do kilku tysięcy osób[4]. Następnie wycofał się z poglądów panrumuńskich, opowiedział się za zachowaniem niepodległości Mołdawii[5].

Po wyborach w 2005 został wiceprzewodniczącym mołdawskiego parlamentu[1]. Kierowani przez niego chadecy poparli prezydencką reelekcję komunisty Vladimira Voronina[6]. W 2009 został wicepremierem w rządzie Zinaidy Greceanîi[7]. W tym samym roku jego partia nie weszła do parlamentu[8]. We wrześniu 2009 zakończył pełnienie funkcji rządowej. W 2011 odszedł ze stanowiska przewodniczącego partii chadeckiej[9].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Oprócz ojczystego języka rumuńskiego posługuje się językami rosyjskim i francuskim[1]. Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Larisą Roșcą, trwającego od 1980 do 2011[10], ma syna Ștefana oraz córki Ruxandę i Oanę. W 2013 ożenił się po raz drugi z dziennikarską Cristiną Guțu; związek ten po roku zakończył się rozwodem[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i Biografia. iurierosca.md. [dostęp 2017-01-19]. (rum.).
  2. ↑ King 2000 ↓, s. 153.
  3. ↑ Solak 2014 ↓, s. 20.
  4. ↑ Solak 2014 ↓, s. 121–122.
  5. ↑ Iurie Roşca a renunţat la unionism în urmă cu 5 ani. adevarul.ro, 25 października 2014. [dostęp 2017-01-19]. (ang.).
  6. ↑ Presidential elections. elections2005.md, 7 kwietnia 2005. [dostęp 2018-08-28]. (ang.).
  7. ↑ Iurie Rosca: fostul unionist metamorfozat in killer al opozitiei democratice. hotnews.ro, 17 czerwca 2009. [dostęp 2017-01-19]. (rum.).
  8. ↑ Rezultatele alegerilor parlamentare din 5 aprilie 2009. e-democracy.md. [dostęp 2018-08-28]. (ang.).
  9. ↑ Victor Ciobanu îl succede pe Iurie Roşca la preşedinţia PPCD. iurierosca.md, 20 lutego 2011. [dostęp 2018-08-28]. (rum.).
  10. ↑ Iurie Rosca – burlac de trei săptămâni. timpul.md, 23 marca 2011. [dostęp 2017-01-19]. (rum.).
  11. ↑ Jurnalista Cristina Guțu și politicianul Iurie Roșca au divorțat oficial. Declarația Cristinei. ea.md, 19 sierpnia 2014. [dostęp 2017-01-19]. (rum.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Charles King: The Moldovans. Romania, Russia and the Politics of Culture. Stanford: Hoover Institution Press, Stanford University Press, 2000. ISBN 978-0-8179-9792-2. (ang.).
  • Janusz Solak: Mołdawia: republika na trzy pęknięta. Historyczno-społeczny, militarny i geopolityczny wymiar „zamrożonego konfliktu” o Naddniestrze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2014. ISBN 978-83-7780-997-6.