Jabłoń Niedźwieckiego

Jabłoń Niedźwieckiego
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

jabłoń

Gatunek

jabłoń Niedźwieckiego

Nazwa systematyczna
Malus niedzwetzkyana Dieck
Neuheiten-Off. Natl.-Arbor. Zöschen 1891: 16 (1891)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Jabłoń Niedźwieckiego (Malus niedzwetzkyana) – w zależności od ujęcia systematycznego gatunek drzewa z rodziny różowatych lub kultywar jabłoni domowej[3]. Została znaleziona w Kaszgirii w Turkiestanie przez rosyjskiego botanika Władysława Niedźwieckiego, a wprowadzona do uprawy w Europie w 1891 r. W Polsce gatunek rzadko w uprawie.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Niewysokie drzewo (2–8 wysokości) lub krzew o rozłożystej koronie.
Pędy
Ciemnowiśniowe, młode czerwone, także wewnątrz o odcieniach czerwienie z powodu wysycenia antocyjanami.
Liść
Kształt eliptyczny lub jajowaty o długości od 4,5–8, drobno, podwójnie t tępo karbowano-piłkowane, młode czerwone, później brązowe i zielone z zaczerwienionymi ogonkami i nerwami.
Kwiaty
karminowoczerwone 3–6 cm średnicy, u nasady płatki białe, jaśnieją podczas przekwitania.
Owoc
Czerwone, dość duże (5–6 cm średnicy), matowe, często o nierównej powierzchni, miąższ przesycony antocyjanami.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Sadzona jako roślina ozdobna. Rozmnażana jest wegetatywnie z odrostów korzeniowych lub sadzonek. Szlachetne odmiany jabłoni szczepione na jabłoni Niedźwieckiego odznaczają się niskimi wymiarami oraz wczesnym i obfitym owocowaniem. Z podkładek wyhodowanych z tej jabłoni szersze uznanie znalazła 'Rajka Budagowskiego', w Polsce znana i rozmnażana pod symbolem B9.
  • Miczurin używając jabłoni Niedźwieckiego do krzyżówek wprowadził szereg odmian szlachetnych o dużych jadalnych owocach, czerwonej skórce i miąższu przesyconym antocyjanami. Odmiany te mają zwykle piękne czerwone kwiaty. Do najpopularniejszych należały 'Bellefleur Krasnyj', 'Bellefleur Rekord', 'Komsomolec'.
  • Jako rośliny ozdobne mało cenione ze względu na brzydki pokrój i duże owoce, choć w wielu krajach uzyskano ich bardzo wiele. Najbardziej znane to 'Makamik', 'Scugog', 'Redford', 'Wislev Crab'.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
  3. a b Malus niedzwetzkyana Dieck, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
  4. Participants of the FFI/IUCN SSC Central Asian regional tree Red Listing workshop, Bishkek, Kyrgyzstan (11-13 July 2006), Malus niedzwetzkyana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bolesław Sękowski: Pomologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-10859-2.
  • Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 2004. ISBN 83-01-14079-8.
  • Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13434-8.