Jaklapallisaurus
| Okres istnienia: trias późny | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| (bez rangi) | Plateosauria | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Jaklapallisaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Jaklapallisaurus – rodzaj niewielkiego bazalnego zauropodomorfa żyjącego w późnym triasie (prawdopodobnie późny noryk lub wczesny retyk) na terenach dzisiejszych Indii. Gatunkiem typowym jest J. asymmetrica, którego holotypem jest szereg kości szkieletu pozaczaszkowego: niekompletny kręg (prawdopodobnie grzbietowy), przedni kręg ogonowy, dalsza nasada prawej kości udowej, kompletna prawa kość piszczelowa i kość skokowa, cztery kości prawego śródstopia oraz dwa paliczki palców stopy. Holotyp odkryto ok. 3 km na północ od miejscowości Jaklapalli, w osadach formacji Maleri na obszarze Basenu Pranhita–Godavari w środkowych Indiach. Autorzy opisu J. asymmetrica uznają dodatkowo, że do przedstawiciela tego gatunku należy też koniec dalszy prawej kości udowej odkryty ok. 1 kilometra na północny wschód od miejscowości Rampur, w osadach formacji Dharmaram na obszarze Basenu Pranhita–Godavari[1]. Od innych zauropodomorfów J. asymmetrica różni współwystępowanie szeregu cech budowy szkieletu, m.in. dalszej nasady kości udowej z szerokim dołem podkolanowym, prostą przednią krawędzią i kłykciem przyśrodkowym mającym kształt zbliżony do trójkąta oraz trzonu kości skokowej z prostą krawędzią dorsalną (górną) (u innych bazalnych zauropodomorfów, takich jak np. Nambalia, Plateosaurus engelhardti czy Riojasaurus, ta krawędź jest esowata) i silnie wydłużonym ku przodowi kłykciem przyśrodkowym (nadającym trzonowi kości skokowej bardzo asymetryczny kształt – stąd epitet gatunkowy dinozaura)[1].
Z przeprowadzonej przez autorów opisu J. asymmetrica analizy kladystycznej (w oparciu o macierz danych z analizy Ezcurry, 2010[2]) wynika, że był on bazalnym zauropodomorfem należącym do rodziny Plateosauridae; według tej analizy Jaklapallisaurus był w nierozwikłanej politomii z rodzajem Unaysaurus i z gatunkami Plateosaurus engelhardti, Plateosaurus ingens i Plateosaurus gracilis (= Sellosaurus gracilis). Jednak hipotezę o jego przynależności do Plateosauridae wspiera tylko jedna apomorfia - kłykcie tylne górnej nasady kości piszczelowej, z których żaden nie wydłuża się ku tyłowi bardziej niż inne; w dodatku nie wiadomo, czy cecha ta występowała u Unaysaurus i u Plateosaurus/Sellosaurus gracilis, zaś P. engelhardti był pod tym względem gatunkiem polimorficznym. Z tych przyczyn autorzy opisu J. asymmetrica uznają jego przynależność do Plateosauridae za niedostatecznie potwierdzoną. Budowa kręgu ogonowego i kości śródstopia sugeruje, że jeśli Jaklapallisaurus należał do Plateosauridae, to mógł być najbardziej bazalnym znanym przedstawicielem rodziny[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Fernando E. Novas, Martín D. Ezcurra, Sankar Chatterjee, T. S. Kutty. New dinosaur species from the Upper Triassic Upper Maleri and Lower Dharmaram formations of Central India. „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”. 101 (3-4), s. 333–349, 2011. DOI: 10.1017/S1755691011020093. (ang.).
- ↑ Martín D. Ezcurra. A new early dinosaur (Saurischia: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of Argentina: a reassessment of dinosaur origin and phylogeny. „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (3), s. 371–425, 2010. DOI: 10.1080/14772019.2010.484650. (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
