Jakob Sporrenberg

Jakob Sporrenberg
Ilustracja
SS-Gruppenführer SS-Gruppenführer
Data i miejsce urodzenia

16 września 1902
Düsseldorf

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1952
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1930–1945

Formacja

Schutzstaffel

Stanowiska

Dowódca SS i Policji w:

Główne wojny i bitwy

Aneksja Austrii,
Aneksja Kraju Sudetów,
Aneksja Kłajpedy,
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Krzyż Żelazny (1939) I Klasy Krzyż Żelazny (1939) II Klasy Krzyż Zasługi Wojennej I klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Zasługi Wojennej II klasy z mieczami (III Rzesza) Medal Pamiątkowy 13 marca 1938 Medal Pamiątkowy 1 października 1938 Medal Pamiątkowy za Powrót Kłajpedy
Multimedia w Wikimedia Commons

Jakob Sporrenberg (ur. 16 września 1902 w Düsseldorfie, zm. 6 grudnia 1952 w Warszawie) – niemiecki nazistowski zbrodniarz wojenny, SS-Gruppenführer, Wyższy Dowódca SS i Policji w Mińsku, a następnie w dystrykcie lubelskim, gdzie był odpowiedzialny za tzw. Aktion Erntefest („Akcja Dożynki”) – wymordowanie w listopadzie 1943 Żydów znajdujących się w obozach koncentracyjnych na terenie dystryktu lubelskiego[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w Düsseldorfie, w latach 1919–1921 służył jako ochotnik w niemieckiej straży granicznej Grenzschutz Ost, walczącej z powstańcami śląskimi, uczestniczył także w tłumieniu wystąpień robotników w Berlinie, Hamburgu i Chemnitz[2]. W 1924 francuskie władze okupacyjne Zagłębia Ruhry skazały go na 2 lata pozbawienia wolności za udział w nielegalnej nazistowskiej działalności politycznej (został jednak zwolniony za uiszczeniem grzywny). W 1925 Sporrenberg wstąpił (ponownie, pierwszy raz w 1922) w szeregi NSDAP i SA, z których w 1930 przeniósł się do SS. W 1933 został posłem do Reichstagu. W latach 1933–1941 był regionalnym dowódcą SS w Szlezwiku-Holsztynie (Kilonia), Wiesbaden i Prusach Wschodnich (Królewiec).

Po wybuchu II wojny światowej Sporrenberg służył na początku w brygadach SS walczących na froncie zachodnim (uzyskał wówczas stopień SS-Gruppenführera). W lipcu 1941 został mianowany wyższym dowódcą SS i Policji w Mińsku, z zadaniem zwalczania partyzantki na Białorusi. W sierpniu 1943 został wyższym dowódcą SS i Policji w dystrykcie lubelskim, gdzie bardzo mocno dał się we znaki miejscowej ludności cywilnej, stosując odpowiedzialność zbiorową i przeprowadzając masowe egzekucje. W listopadzie 1943 wraz z SS-Sturmbannführerem Hermannem Höflem kierował akcją „Dożynki”, w czasie której rozstrzelano ponad 40 tysięcy Żydów w obozach Majdanek, Trawniki i Poniatowa[3]. W 1944, czasie letniej ofensywy Armii Czerwonej o kryptonimie Bagration, otrzymał za zadanie obronę umocnień na linii Wisła-Nida w dystrykcie radomskim. W listopadzie 1944 skierowano go do Norwegii.

Władze brytyjskie aresztowały Sporrenberga 11 maja 1945, a następnie wydały go Polsce. Stanął przed polskim sądem oskarżony o dopuszczenie się licznych zbrodni wojennych i przeciw ludzkości (w tym przeprowadzenia akcji „Dożynki”). W więzieniu mokotowskim przebywał w jednej celi z dowódcą Kedywu AK, generałem Augustem Emilem Fieldorfem. Jacob Sporrenberg został skazany na karę śmierci i powieszony 6 grudnia 1952[1].

Brat Paula Sporrenberga – także zbrodniarza wojennego.

Awanse

[edytuj | edytuj kod]
  • SS-Sturmführer – 15 grudnia 1930
  • SS-Sturmbannführer – 21 listopada 1931
  • SS-Standartenführer – 9 listopada 1932
  • SS-Oberführer – 9 listopada 1933
  • SS-Brigadeführer – 30 stycznia 1936
  • SS-Gruppenführer – 1 stycznia 1940[4]

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Instytut Pamięci NarodowejP.N., Generał August Emil Fieldorf „Nil” [online] [dostęp 2009-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2009-04-19] (pol.).
  2. ↑ Karol Grünberg, SS – czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s. 206.
  3. ↑ Artur Eisenbach: Hitlerowska polityka zagłady Żydów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1961, s. 550.
  4. ↑ SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Polizei Jakob Sporrenberg [online], www.specialcamp11.co.uk [dostęp 2018-10-01].