Jan Wyrowiński
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia 1947 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
polityk, inżynier |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
poseł na Sejm X, I, II, III i V kadencji (1989–2001, 2005–2007), senator VII i VIII kadencji (2007–2015), wicemarszałek Senatu VIII kadencji (2011–2015), prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (1994–1998, od 2019) |
| Partia | |
| Dzieci |
2 |
| Odznaczenia | |
    
| |
Jan Alfons Wyrowiński (ur. 27 sierpnia 1947 w Brusach) – polski polityk i inżynier. Poseł na Sejm w latach 1989–2001 i 2005–2007 (X, I, II, III i V kadencji), w latach 2007–2015 senator VII i VIII kadencji, w latach 2011–2015 wicemarszałek Senatu VIII kadencji, w latach 1994–1998 i od 2019 prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1965 do 1971 należał do Zrzeszenia Studentów Polskich. Ukończył w 1971 studia w dziedzinie automatyki przemysłowej na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej. Od tego samego roku był pracownikiem naukowym Resortowego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Automatyki Chemoautomatyka w Toruniu. Od lat 70. działacz Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu (przez pewien czas kierował jego sekcją turystyczną)[1]. W latach 80. był działaczem jawnej, a następnie podziemnej „Solidarności” i redaktorem regionalnej prasy niezależnej. W czasie stanu wojennego był internowany w Potulicach i Strzebielinku. Organizował lokalny Komitet Obrony Więzionych za Przekonania, pełniąc w nim w latach 1985–1990 funkcję wiceprezesa.
W latach 1989–2001 sprawował mandat posła na Sejm X, I, II i III kadencji, kolejno z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności[2][3][4][5]. W 2001 nie uzyskał ponownie mandatu (UW nie osiągnęła progu wyborczego).
W latach 1991–1999 był przewodniczącym UD i UW w Toruniu. Objął też stanowisko przewodniczącego rady Fundacji Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Kobiet. Od 2002 do 2005 był stałym ekspertem sejmowej Komisji Skarbu Państwa.
W 2002 wstąpił do Platformy Obywatelskiej i z ramienia komitetu Obywatele Torunia startował na urząd prezydenta miasta Torunia. Zajął drugie miejsce z wynikiem 49% poparcia, przegrywając w drugiej turze z Michałem Zaleskim. W wyniku wyborów parlamentarnych w 2005, z listy PO, ponownie został wybrany na posła z okręgu toruńskiego[6]. 13 stycznia 2006 objął funkcję rzecznika w gabinecie cieni PO odpowiedzialnego za skarb państwa. Był przewodniczącym PO w Toruniu.
Objął funkcję prezesa oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Toruniu, w latach 1994–1998 był prezesem zarządu głównego ZKP w Gdańsku[7].
W wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał mandat senatorski, otrzymując 112 966 głosów[8]. W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, w okręgu nr 11 dostał 47 641 głosów[9]. 9 listopada 2011 został wicemarszałkiem Senatu VIII kadencji[10]. W 2015 nie kandydował w kolejnych wyborach parlamentarnych. W październiku 2016 wystąpił z PO, doszło do tego po postawieniu przez partię postulatu likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej[11].
W listopadzie 2019 został wybrany na prezesa Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego[7].
Został powołany w skład Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych[12].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2023)[13]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2011)[14]
- Medal „Pro Bono Poloniae” (2024)[15]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”[16]
- Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”[12]
- Medal „Unitas Durat Cuiaviano-Pomeraniensis” (2009)[16]
- Tytuł honorowego obywatela Torunia (2024)[17][18]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Białkowski: Oaza na Mostowej. KIK w Toruniu (1957–2007). Toruń-Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2008.
- ↑ Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Strona sejmowa posła I kadencji. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Strona sejmowa posła II kadencji. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Strona sejmowa posła V kadencji. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ a b Kaszubi wybrali w Gdańsku: Jan Wyrowiński nowym prezesem ZKP. gdansk.pl, 30 listopada 2019. [dostęp 2019-12-01].
- ↑ Biogram na stronie Senatu (VII kadencja). [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Biogram na stronie Senatu (VIII kadencja). [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Wyrowiński odchodzi z PO. „Jestem zbulwersowany”. interia.pl, 3 października 2016. [dostęp 2016-10-03].
- ↑ a b Rada do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych. kombatanci.gov.pl. [dostęp 2023-11-05].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2023 r. nr rej. 345/2023 o nadaniu orderów (M.P. z 2023 r. poz. 986).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 grudnia 2011 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 414).
- ↑ Upamiętnienie osadzonych w obozie internowania w Strzebielinku. kombatanci.gov.pl, 19 sierpnia 2024. [dostęp 2024-08-20].
- ↑ a b O senatorze. wyrowinski.pl. [dostęp 2015-08-18].
- ↑ Toruń. Trzy osoby dołączyły do grona honorowych obywateli. gra.fm, 1 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-01].
- ↑ Marcin Pryka: Nowi Honorowi Obywatele Torunia. torun.pl, 5 września 2024. [dostęp 2025-01-01].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biogram na stronie Senatu (VII kadencja). [dostęp 2021-01-18].
- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2015-08-18].