Jaromír Funke

Jaromír Funke
Ilustracja
Data urodzenia

1 sierpnia 1896

Data i miejsce śmierci

22 marca 1945
Praga

Narodowość

czeska

Dziedzina sztuki

fotografia

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Jaromír Funke (ur. 1 sierpnia 1896 w Skuteč, zm. 22 marca 1945 w Pradze) – czeski fotograf awangardowy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 1 sierpnia 1896 roku w miejscowości Skuteč[1]. Ze względu na ojca studiował prawo na Uniwersytecie Karola, lecz nie przystąpił do egzaminów końcowych[1]. Przez krótki czas studiował także estetykę u Jana Mukařovskiego[1]. Od 1919 roku poświęcił się fotografii i wkrótce dołączył do klubów fotografików w Kolínie i Pradze[1].

Abstrakcja, 1924–1927

Od początku lat 20.[2] przyjaźnił się z Josefem Sudkiem[1]. Swojej opozycji do zastanego porządku w fotografii dał upust w 1924 roku[3], gdy wraz z Sudkiem i Adolfem Schneebergerem założył własny związek fotografów[4], którego celem było tworzenie fotografii odpowiadającej na nowe potrzeby społeczne[3]. Purystyczne idee związku były bliskie postawom awangardy artystycznej[1].

Choć jego najwcześniejsze prace powstały pod wpływem piktorializmu, szybko zaczął tworzyć fotografie o większej ostrości[4]. W swej twórczości Funke łączył elementy konstruktywizmu i funkcjonalizmu z surrealizmem i komentarzem społecznym[3]. W 1922 roku rozpoczął eksperymenty fotograficzne tworząc geometryczne martwe natury[1]. Cztery lata później stworzył cykl surrealistycznych fotografii wystaw sklepowych nawiązujących do fotografii Eugèneʼa Atget[4]. Jego martwe natury z lat 20. należą do najbardziej radykalnych przykładów dążenia do abstrakcji w fotografii[2].

Funke wywarł wpływ na kształtowanie się czeskiej fotografii nie tylko swoimi pracami artystycznymi, ale i tekstami teoretycznymi i krytycznymi oraz poprzez organizację środowiska i pracę pedagogiczną[1]. W 1929 roku nawiązał współpracę z redakcją publikacji Devětsilu[1], przez kilka lat sprawował także funkcję redaktora magazynu „Fotografický obzor”[4]. W pierwszej połowie lat 30. zaczął wykładać fotografię w Bratysławie, po czym w połowie tej dekady został wykładowcą na uczelni Státní grafická škola w Pradze, gdzie uczył do 1944 roku[1]. Podczas pobytu w Bratysławie dołączył do lewicowej grupy Sociofoto, której celem była dokumentacja warunków życiowych ubogich warstw społeczeństwa[3].

Zmarł 22 marca 1945 roku w Pradze[1].

Jego fotografie znajdują się m.in. w zbiorach Museum of Modern Art, National Gallery of Art, Centre Georges Pompidou[2] i J. Paul Getty Museum[4]. Jego imieniem nazwano planetoidę (5712) Funke, którą odkrył Antonín Mrkos[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k Jaromír Funke [online], abart [dostęp 2021-05-02] (cz.).
  2. ↑ a b c Avantgardní fotograf Jaromír Funke [online], ArtMap [dostęp 2021-05-02] (cz.).
  3. ↑ a b c d Jaromir Funke [online], Howard Greenberg Gallery [dostęp 2021-05-02] (ang.).
  4. ↑ a b c d e Jaromír Funke (Czech, 1896 - 1945) (Getty Museum) [online], The J. Paul Getty in Los Angeles [dostęp 2021-05-02] (ang.).
  5. ↑ 5712 Funke (1979 SR) w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)