Jastrzębiec siny

Jastrzębiec siny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

jastrzębiec

Gatunek

jastrzębiec siny

Nazwa systematyczna
Hieracium bifidum Kit. ex Hornem.
Hort. Bot. Hafn. 2: 761. 1815
Multimedia w Wikimedia Commons

Jastrzębiec siny (Hieracium bifidum Kit. ex Hornem.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie w Karpatach, Sudetach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Łodyga
Naga, do 35 cm wysokości.
Liście
Liście odziomkowe jajowate, sine, skórkowate, pokryte od spodu włoskami gwiazdkowatymi.
Kwiaty
Zebrane w szare koszyczki długości około 10 mm, pokryte włoskami gwiazdkowatymi oraz prostymi. Ząbki kwiatowe nagie. Okrywa kulista lub jajowata. Łuski okrywy koszyczka ustawione dachówkowato w wielu szeregach. Puch kielichowy 2-rzędowy, złożony z nierównych włosków[4].
Owoc
Niełupka pozbawiona ząbków na szczycie, ucięta i opatrzona pierścieniowatym wałeczkiem.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Rośnie na skałach wapiennych. Kwitnie od maja do lipca. Gatunek charakterystyczny związku Seslerio-Festucion duriusculae i zespołu Carici sempervirentis-Festucetum tatrae[5].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek zróżnicowany na bardzo liczne podgatunki[6]:

  • Hieracium bifidum subsp. basicuneatum (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. bifidum
  • Hieracium bifidum subsp. canitiosum Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. cardiobasis Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. coriifolium (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. dolomiticum (Willk.) Dalla Torre & Sarnth.
  • Hieracium bifidum subsp. eriopodoides (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. erucoides (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. hollei Gottschl.
  • Hieracium bifidum subsp. kittaniae Greuter
  • Hieracium bifidum subsp. laceridens (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. lepidum (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. maculosiforme Schack & Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. maculosum (Dahlst.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. megalotomum (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. monobrachion (Degen & Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. nicaeense Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. obscurisquamum (Zahn) Greuter
  • Hieracium bifidum subsp. oreites (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. oreitiforme (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. peltifolium (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. prasinescens Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. psammogenes (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. pseudodollineri (Murr & Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. pseudoligocephalum (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. pseudopraecox (Zahn) Dalla Torre & Sarnth.
  • Hieracium bifidum subsp. pseudopsammogenes (Dalla Torre & Sarnth.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. pseudosemisilvaticum (Dalla Torre & Sarnth.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. saxigenum Wiesb.
  • Hieracium bifidum subsp. scandinaviorum Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. scutatum (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. senile (Arv.-Touv.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. seniliforme (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. sinuosifrons (Dahlst.) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. subcaesiifloriforme (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. subcanescentiforme Kaeser
  • Hieracium bifidum subsp. submolliceps Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. subsagittatum (Zahn) Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. subtenuiflorum (Zahn) Greuter
  • Hieracium bifidum subsp. taraxacifolium Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. uriense Zahn
  • Hieracium bifidum subsp. wallrothianum (Bornm. & Zahn) Greuter

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[7] w grupie roślin narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia: [V]).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
  4. ↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969;
  5. ↑ Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  6. ↑ The Plant List [dostęp 2013-11-30].
  7. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.