Jean-Yves Daniel-Lesur

Jean-Yves Daniel-Lesur
Imię i nazwisko

Daniel Jean Yves Lesur

Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1908
Paryż

Pochodzenie

francuskie

Data i miejsce śmierci

2 lipca 2002
Paryż

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Zasługi (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Jean-Yves Daniel-Lesur, właśc. Daniel Jean Yves Lesur[1][2][3] (ur. 19 listopada 1908 w Paryżu[1][2][3], zm. 2 lipca 2002 tamże[3]) – francuski kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1919–1929 studiował w Konserwatorium Paryskim u Jeana Gallona, Georges’a Caussade’a (harmonia i fuga), Armanda Fertégo (fortepian) i Charles’a Tournemire’a (organy i kompozycja)[2]. Od 1927 do 1937 roku był drugim organistą bazyliki świętej Klotyldy w Paryżu, następnie w latach 1935–1939 i ponownie 1942–1944 był organistą opactwa benedyktynów[2]. W 1936 roku wspólnie z Yvesem Baudrierem, André Jolivetem i Olivierem Messiaenem stworzył Groupe Jeune France[1][2][3]. W latach 1935–1964 był wykładowcą kontrapunktu w Scholi Cantorum de Paris, od 1957 do 1962 roku pełnił też funkcję jej dyrektora[2]. Od 1939 roku był pracownikiem działu muzycznego radia francuskiego, od 1968 roku pracował również jako doradca muzyczny francuskiej telewizji[2]. W latach 1969–1973 piastował funkcję inspektora muzyki francuskiego ministerstwa kultury[1], w 1973 został inspektorem generalnym muzyki.[4]

Otrzymał order komandora Legii Honorowej, komandora Orderu Narodowego Zasługi oraz komandora Orderu Sztuki i Literatury[2]. Od 1982 roku członek Académie des Beaux-Arts[2].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Był jednym z nielicznych kompozytorów współczesnych, których twórczość wykazywała ścisły związek z tradycją[1]. W swoich utworach wykorzystywał chorał gregoriański, muzykę ludową oraz dorobek francuskich klasyków XVII i XVIII wieku[1]. Tworzył niewymagającą przy interpretacji pozamuzycznych odniesień muzykę absolutną, łączącą w sobie elementy przedklasyczne, romantyczne i impresjonistyczne, odznaczającą się typowo francuskim liryzmem i powściągliwością[1]. Sięgał po przedklasyczne formy muzyczne, głównie suitę[1].

Pisywał artykuły do czasopism La Monde Musical (1931–1937), La Revue Musicale (1937–1946), Musica (1957–1959) i Le Courrier Musical de France (od 1965)[1]. Wspólnie z Bernardem Gavotym opublikował Pour ou contre la musique moderne (wyd. Paryż 1957)[2].

Ważniejsze kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Hommage à J.S. Bach na smyczki (1933)
  • Suite française (1935)
  • Passacaille na fortepian i orkiestrę (1937)
  • Pastorale na orkiestrę kameralną (1938)
  • Ricercare (1939)
  • L’Étoile de Seville na orkiestrę kameralną (1941)
  • Variations na fortepian i smyczki (1943)
  • poemat symfoniczny Andrea del Sarto (1949)
  • Ouverture pour un festival (1951)
  • Concerto da camera na fortepian i orkiestrę kameralną (1953)
  • Sérénade na smyczki (1954)
  • Intermezzo (1956)
  • Le bal du destin (1956)
  • Symphonie de danses na fortepian, kotły i smyczki (1958)
  • Nocturne na obój i smyczki (1972)
  • Symphonie d’ombre et de lumière (1974)
  • Mélodrame na tubę i orkiestrę (1991)
  • Stèle à la mémoire d’une jeune fille na flet i smyczki (1991)
  • Fantaisie concertante na wiolonczelę i orkiestrę (1992)
  • Impromptu na flet, harfę i smyczki (1993)
  • Lamento na harfę i smyczki (1995)

Utwory kameralne

  • Cinq Interludes na 4 rogi (1935)
  • Suite na 3 instrumenty dęte (1939)
  • Suite médiévale na flet, harfę i trio smyczkowe (1946)
  • Seqtuor na flet, obój, skrzypce, altówkę, wiolonczelę i klawesyn (1948)
  • Aubade na trąbkę i fortepian (1953)
  • Élégie na 2 gitary (1956)
  • Nocturne na obój i fortepian (1974)
  • Intermezzo na skrzypce i fortepian (1977)
  • Novelette na flet i fortepian (1977)
  • Marine na harfę (1978)

Utwory fortepianowe

  • Soirs (1922–1929)
  • Les carillons (1930)
  • Bagatelle (1934)
  • Suite Française (1935)
  • Pavane (1938)
  • Deux Noëls (1939–1940)
  • Le village imaginaire na 2 fortepiany (1947)
  • Pastorale variée (1947)
  • Ballade (1948)
  • Nocturne (1953)
  • suita Le bal (1954)
  • Fantaisie na 2 fortepiany (1962)
  • Trois études (1962)
  • Contre-fugue na 2 fortepiany (1970)

Utwory organowe

  • Scène de la passion (1931)
  • La vie intérieure (1932)
  • In paradisum (1933)
  • Hymnes (1935)
  • Quatre hymnes (1937–1939)

Utwory na głos i fortepian

  • Les harmonies intimes (1931)
  • La mort des violes (1931)
  • Les yeux fermés (1932)
  • La mouette (1932)
  • Trois poèmes de Cécile Sauvage (1939)
  • L’enfance de l’art (1942)
  • Clair comme le jour (1945)
  • Berceuses à tenir éveillé (1947)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Quatre lieder na głos i orkiestrę (1933–1939)
  • Deux chansons de l’Etoile de Seville na głos i orkiestrę (1941)
  • Anne et le dragon na chór i orkiestrę kameralną (1945)
  • Chansons Cambodgiennes na głos i orkiestrę (1947)
  • Dialogues dans la nuit na sopran, baryton i orkiestrę (1950–1987)
  • oratorium L’Annonciation na tenora, 2 recytatorów, chór i orkiestrę kameralną (1951)
  • kantata Le Cantique des Cantiques na chór (1953)
  • Le Cantique des Colonnes na chór żeński i orkiestrę (1953–1957)
  • Messe du jubilé na chór, organy i orkiestrę (1960)
  • Chanson de mariage na chór żeński (1964)
  • kantata Encore un instant de bonheur na głosy i orkiestrę kameralną (1989)
  • Le voyage d’automne na głos i orkiestrę (1990)
  • Permis de séjour na głos i smyczki (1990)
  • A la lisière du temps na głos, flet, harfę i smyczki (1991)
  • Dialogues imaginairies na sopran, baryton i orkiestrę (1991)

Opery

  • Andrea del Sarto (1968, wyst. Marsylia 1969)
  • Ondine (wyst. Paryż 1982)
  • La reine morte (1987)

Balety

  • L’Infante et le Monstre (1938, wspólnie z André Jolivetem)
  • Le bal de destin (1954)
  • Metaforen (1965, wyst. Haga 1966)
  • Un jour un enfant (wyst. Tours 1969)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 337–338. ISBN 83-224-0223-6.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 787–788. ISBN 0-02-865527-3.
  3. ↑ a b c d Musiklexikon. T. 1. A–E. Stuttgart-Weimar: Verlag J.B. Metzler, 2006, s. 626–627. ISBN 978-3-476-02087-1.
  4. ↑ Daniel-Lesur [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-06-12] (pol.).