Jeholodens

Jeholodens
Q. Ji, Luo & S. Ji, 1999
Ilustracja
Skamieniałość Jeholodens jenkinsi (Hong Kong Science Museum)
Ilustracja
Artystyczna rekonstrukcja Jeholodens
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

trykonodonty

Rodzina

Jeholodentidae

Rodzaj

Jeholodens

Typ nomenklatoryczny

Jeholodens jenkinsi Q. Ji, Luo & S. Ji, 1999

Gatunki
  • J. jenkinsi Q. Ji, Luo & S. Ji, 1999

Jeholodenswymarły rodzaj niewielkiego, prymitywnego ssaka z rodziny Jeholodentidae w obrębie rzędu trykonodontów (Triconodonta). Żył we wczesnej kredzie na terenach współczesnej Azji.

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Jeholodens osiągał niewielkie rozmiary – długość od czubka pyska do kloaki wynosi około 5 cm. Czaszka była w przybliżeniu trójkątna, o szerokiej tylnej części i wąskim pysku. Ogon stosunkowo dość długi. Kończyny przednie i obręcz barkowa cechują się zaawansowaną budową, podczas gdy kończyny tylne i obręcz miedniczna są prymitywnie zbudowane. Wzór zębowy wynosi [1].

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

Jeholodens wykazuje kombinację cech zaawansowanych upodabniających go do ssaków żyworodnych i cech prymitywnych, występujących również u bardziej bazalnych ssaków. Ji i in. sugerowali, że jest on przedstawicielem trykonodontów, które według nich nie są szczególnie blisko spokrewnione z którąkolwiek grupą współczesnych ssaków[1]. W 2007 roku opisany został rodzaj Yanoconodon, który według przeprowadzonej według Luo i współpracowników analizy filogenetycznej jest taksonem siostrzanym dla Jeholodens. Kladowi obejmującemu te dwa rodzaje nadano nazwę Jeholodentidae. Podobnie jak Ji i wsp., uznali grupę tę za trykonodonty, jednak według ich analizy Triconodonta są bliżej spokrewnione ze ssakami żyworodnymi niż z jajorodnymi[2].

Paleobiologia

[edytuj | edytuj kod]

Uzębienie Jeholodens jenkinsi sugeruje, że ssak ten żywił się owadami. Ji i in. zrekonstruowali go jako palcochodne zwierzę o kończynach rozstawionych na boki i stosunkowo mobilnej obręczy barkowej. Budowa kończyn wskazuje, że prawdopodobnie Jeholodens kopał nory w ziemi[1].

Historia odkryć

[edytuj | edytuj kod]

Holotyp (GMV 2139a) Jeholodens obejmuje część czaszki i kompletny szkielet pozaczaszkowy. Został odkryty w osadach formacji Yixian w chińskiej prowincji Liaoning przez zespół złożony z amerykańskich i chińskich naukowców. Opisali go Zhe-Xi Luo z Carnegie Museum of Natural History oraz Ji Qiang i Ji Shu’an z Chińskiego Narodowego Muzeum Geologicznego. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, Jeholodens jenkinsi, pochodzi od Jehol – starożytnego określenia zachodniego Liaoning oraz fauny grupy Jehol, do której należał m.in. Jeholodensłacińskiego słowa odens („ząb”) i nazwiska Farisha A. Jenkinsa juniora, amerykańskiego badacza osteologii ssaków[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Ji Qiang, Zhe-Xi Luo, Ji Shu'an. A Chinese triconodont mammal and mosaic evolution of the mammalian skeleton. „Nature”. 398, s. 326–330, 1999. DOI: 10.1038/18665. (ang.). 
  2. Zhe-Xi Luo, Chen Peiji, Li Gang, Chen Meng. A new eutriconodont mammal and evolutionary development in early mammals. „Nature”. 446, s. 288–293, 2007. DOI: 10.1038/nature05627. (ang.).