Jeruty

Jeruty

wieś
Fragment zabudowy miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Świętajno
Liczba ludności (2011)	332[2]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	12-140[3]
Tablice rejestracyjne	NSZ
SIMC	0489930
Położenie na mapie gminy Świętajno Jeruty
Położenie na mapie Polski Jeruty
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jeruty
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego Jeruty
53°32′31″N 21°09′59″E/53,541944 21,166389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Jeruty (niem. Groß Jerutten^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno

Wieś znajduje się około kilometra od szosy Szczytno – Rozogi oraz linii kolejowej Szczytno-Pisz.

W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jeruty, po jej zniesieniu w gromadzie Olszyny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś mazurska o pierwotnym ulicowym układzie i zwartej zabudowie. Znajduje się tam szkoła, która w 2003 roku miała 100 lat.

Historia

Jeruty założone zostały w 1703^[5] r. pośród terenów bagiennych. Wcześniej istniała tu krzyżacka stanica myśliwska. Mieszkańcy trudnili się także produkcja "kurpi" – chodaków z łyka.

Wieś założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1706^[6] r. W miejsce starej szkoły, która spłonęła w 1914, wybudowano w 1920 r. nową, murowaną. Zachowało się jeszcze kilka drewnianych domów z końca XIX w. oraz murowanych domów z początku XX w.

W Jerutach posługę duszpasterską niósł pastor Fr. H. Claudius (1832-1901), wydawca pisma "Nowe Ewangelickie Głosy" (pismo wydawane dla Mazurów w latach 1883-1887). W latach 1932–1939 w Jerutach funkcjonowała polska szkoła, a nauczycielem był K. Sikora (w czasie drugiej wojny światowej zesłany został przez władze hitlerowskie do obozu koncentracyjnego).

Bibliografia

• Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix" s.c., 1998, 171 str., ISBN 83-87031-13-5
• Wacław Kowalski: Województwo olsztyńskie, przewodnik. Olsztyn, Wyd. Sport i Turystyka, 1969, 322 str.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46314
2. Wieś Jeruty w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 405 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
5. Wacław Kowalski: Województwo olsztyńskie, przewodnik. Olsztyn, Wyd. Sport i Turystyka, 1969, 322 str.
6. Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix" s.c., 1998, 171 str.,

Linki zewnętrzne

• Jeruty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 566 .