Jerzmanowa

Jerzmanowa

wieś
Kościół Wszystkich Świętych w Jerzmanowej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	głogowski
Gmina	Jerzmanowa
Liczba ludności (III 2011)	1048[2]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	67-222[3]
Tablice rejestracyjne	DGL
SIMC	0364297
Położenie na mapie gminy Jerzmanowa Jerzmanowa
Położenie na mapie Polski Jerzmanowa
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jerzmanowa
Położenie na mapie powiatu głogowskiego Jerzmanowa
51°35′42″N 16°02′35″E/51,595000 16,043056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzmanowa (niem. Hermsdorf) – wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie głogowskim, siedziba gminy wiejskiej Jerzmanowa.

Podział administracyjny

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jerzmanowa. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie legnickim.

Środowisko naturalne

Wieś znajduje się w obrębie mikroregionu Grzbiet Dalkowski, wchodzącego w skład mezoregionu Wzgórza Dalkowskie^[4][5].

Historia

Okolice wsi zamieszkiwane były przez plemię Dziadoszan. W 1305 roku były one własnością biskupstwa wrocławskiego^[6].

W 1336 roku w dokumentach pojawiła się wzmianka o Jerzmanowej i kościele parafialnym znajdującym się w miejscowości^[6].

Pierwszymi właścicielami wsi była rodzina Knoblochsdorfów^[6].

W XVI wieku miejscowość znalazła się w posiadaniu rodu von Mutschelnitz^[7].

W trakcie reformacji miejscowa świątynia stała się kościołem ewangelickim, jednak specjalnie powołana komisja zwróciła budynek katolikom 7 stycznia 1654 roku^[7].

W 1659 roku właścicielem wsi był Adam von Rottenburg^[7].

W latach 1746–1790 miejscowość była częścią dóbr Fryderyka Jerzego von Sack^[7].

W 1907 roku Jerzmanową podłączono do elektrowni miejskiej w Głogowie^[7].

W latach 1910–1930 właścicielem wsi był Stanisław Hoyos. Jerzmanowa liczyła wtedy 335 mieszkańców, w tym 257 ewangelików i 78 katolików^[7].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[8]:

• kościół fil. pw. Wszystkich Świętych, z XIV w., XIX w.
• cmentarz przy kościele
• zespół pałacowy, XVIII-XX w.:
  • pałac, z 1730 r. z XVIII w., należący ongiś do rodu von Sack.
  • park.

Oświata

We wsi znajduje się przedszkole i szkoła podstawowa, a do 2019 funkcjonowało w niej także gimnazjum.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46337
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 406 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 166-167, ISBN 83-01-13050-4, OCLC 749524664  (pol.).
5. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91, Warszawa: IGiPZ PAN, 2018, s. 143-170, ISSN 2300-7362, OCLC 1570648  (ang.).
6. Gminny program opieki nad zabytkami Gminy Jerzmanowa na lata 2020-2023, s. 34 .
7. Vela.net.pl, Historia [online], Gmina Jerzmanowa - Gościnna dla rozwoju, 17 kwietnia 2019 [dostęp 2022-10-31]  (pol.).
8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 18. [dostęp 2012-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

Gminny program opieki nad zabytkami Gminy Jerzmanowa na lata 2020-2023, Jerzmanowa, 25 czerwca 2022 . Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona