Data i miejsce urodzenia |
14 czerwca 1851 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Arcybiskup metropolita mohylewski | |
Okres sprawowania |
1903–1905 |
Biskup diecezjalny płocki | |
Okres sprawowania |
1901–1903 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
19 marca 1893 |
Nominacja biskupia |
15 kwietnia 1901 |
Sakra biskupia |
30 czerwca 1901 |
Data konsekracji |
30 czerwca 1901 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Petersburg | ||||||||
Miejsce | |||||||||
Konsekrator | |||||||||
Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
|
Jerzy Józef Elizeusz Szembek[1] (ur. 14 czerwca 1851 w Ujściu, zm. 7 sierpnia 1905 w Porębie Żegoty) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny płocki w latach 1901–1903, arcybiskup metropolita mohylewski i administrator apostolski diecezji mińskiej w latach 1903–1905.
Urodził się 14 czerwca 1851[2] w Ujściu na Podolu w rodzinie Józefa Szembeka i Józefy z Moszyńskich[3][4]. Dzieciństwo spędził w Warszawie przy rodzicach, następnie kształcił się w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, które ukończył z wyróżnieniem w 1869. Studiował historię literatury polskiej i prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jako 38-latek wstąpił do seminarium duchownego w Saratowie. Tamże 19 marca 1893 otrzymał święcenia prezbiteratu[3].
Pracował jako duszpasterz w Astrachaniu i proboszcz parafii katedralnej w Saratowie[5], gdzie odbudował zniszczony kościół, zorganizował szkółki parafialne oraz utworzył dwa przytułki dla bezdomnych[3]. Był profesorem seminarium duchownego w Saratowie. Uzyskał godność kanonika kapituły katedralnej[5].
15 kwietnia 1901 papież Leon XIII prekonizował go biskupem diecezjalnym diecezji płockiej[3]. Święcenia biskupie otrzymał 30 czerwca 1901 w kościele św. Katarzyny w Petersburgu[4]. Konsekrował go Bolesław Hieronim Kłopotowski, arcybiskup metropolita mohylewski, któremu asystowali Antanas Baranauskas, biskup diecezjalny sejneński, i Karol Antoni Niedziałkowski, biskup diecezjalny łucki i żytomierski[1]. Diecezję płocką objął 7 lipca 1901[5]. Jako jej ordynariusz przeprowadził gruntowną przebudowę katedry[4].
9 listopada 1903 decyzją papieża Piusa X został mianowany arcybiskupem metropolitą mohylewskim i administratorem apostolskim diecezji mińskiej[3][1]. Rządy w archidiecezji przejął 9 maja 1904. Zwołał pierwszy zjazd biskupów metropolii mohylewskiej, na którym wystąpił w obronie praw Kościoła[5]. W związku z carskim ukazem wprowadzającym wolność wiary rozpoczął wizytowanie ośrodków katolickich guberni mohylewskiej[3].
Konsekrował biskupa diecezjalnego kujawsko-kaliskiego Stanisława Zdzitowieckiego (1902), biskupa diecezjalnego Tyraspolu Josefa Aloisa Kesslera (1904) i biskupa diecezjalnego płockiego Apolinarego Wnukowskiego (1904), a także był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego Tyraspolu Edwarda von Roppa (1902)[1].
Podczas objazdu archidiecezji zachorował na tyfus[6][3]. Zmarł 7 sierpnia 1905[1][7] w Porębie Żegoty[6], gdzie zatrzymał się u stryjecznego brata[8]. Tamże 10 sierpnia 1905 został pochowany[3].