Jezioro Włocławskie

Jezioro Włocławskie
Państwo	Polska
Rzeka	Wisła
Data budowy	1963–1970
Data uruchomienia	1970
Pojemność całkowita	408 mln m³
Powierzchnia	70,4 km²
Głębokość	średnia: 5,5 m; maksymalna: 15 m; przy zaporze: 11 m; w Płocku: 2,5 m
Funkcja	retencja, energetyka, rekreacja
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Jezioro Włocławskie
	Położenie na mapie Polski Jezioro Włocławskie
	52°37′04″N 19°24′28″E/52,617778 19,407778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jezioro Włocławskie^[1] (Zbiornik Włocławski) – sztuczne jezioro na środkowej Wiśle, powstałe w 1970 r. ze spiętrzenia wód na zaporze wodnej we Włocławku. Rozciąga się w górę rzeki aż do Płocka. Zbiornik Włocławski jest największym pod względem powierzchni sztucznym zbiornikiem w Polsce.

Zbiornik cechuje się kształtem jeziora rynnowego o długości 58 km i średniej szerokości 1,2 km. Ma stosunkowo krótki czas retencji, wynoszący średnio 5 dni^[2]. Pojemność całkowita zbiornika wynosi 408 mln m³, zaś użytkowa 55 mln m³, w wyniku czego zbiornik ma małe możliwości retencyjne. Przy dopływie przekraczającym odpływ o 2000 m³, zbiornik wypełnia się w 7 godzin^[3].

Ze względu na znaczną ilość materii organicznej w zbiorniku (ok. 11,5% suchej masy osadów), dziennie emituje on ok. 400 mg metanu w przeliczeniu na powierzchnię 1 m² (co stanowi ok. 27% całej ilości gazów emitowanych z osadów wynoszącej średnio 3114 ml m^-2d^-1). Z tego powodu uważane jest za istotne źródło gazów cieplarnianych^[2].

Funkcje

Zbiornik pełni trzy zasadnicze funkcje:

retencyjną – w okresie wezbrań wody na Wiśle, zbiornik zatrzymuje część fali powodziowej;
energetyczną – na zaporze we Włocławku znajduje się Elektrownia Wodna Włocławek;
turystyczną – nad Jeziorem Włocławskim rozwinęły się następujące ośrodki turystyczne: Zarzeczewo, Wistka Szlachecka, Soczewka, Murzynowo.

Ochrona przeciwpowodziowa

Zbiornik Włocławski zasadniczo jest zbiornikiem przepływowym. Od ok. 2004 r. w razie wysokich stanów wód, pełni rolę zbiornika retencyjnego^[4].

Powódź 2010

Od 17 maja na tamie we Włocławku zrzucano wodę (3000 m³/s), przygotowując się na nadejście fali powodziowej. 22 maja dopływ wynosił 6000 m³/s, a zrzut wynosił już 5700 m³/s^[5]. W czasie kulminacji zakładano zrzut 6300 m³/s^[6]. 23 maja o godzinie 14 fala kulminacyjna dotarła do Włocławka, jednak poziom wody był niższy, niż zakładano początkowo, ze względu na pęknięcie wału wodnego w miejscowości Świniary pod Płockiem^[7]^[8].

Powódź 2014

Podczas wezbrania Wisły 22 maja 2014 r. do Zbiornika Włocławskiego wpływało 4900 m³/s, zrzut wynosił w tym czasie 4300 m³/s. Dzięki temu udało się spłaszczyć falę wezbraniową i zmniejszać ryzyko podtopień w dolnym odcinku Wisły^[4].

Turystyka

Akwen posiada walory turystyczne, wciąż niedoceniane ze względu na historyczne zaniedbania związane z jakością wody i brakiem inwestycji w infrastrukturę (porty, informatory turystyczne, bazy czarterów). Ulega to systematycznej zmianie. Szczególne znaczenie nadał Rok Rzeki Wisły i inicjatywy z tym związane. Urząd Miasta Płock zorganizował specjalną stronę https://web.archive.org/web/20180315034647/http://www.nafali.plock.eu/. Dwa największe miasta w okolicy, Włocławek i Płock, dokonują inwestycji w infrastrukturę. W ostatnich latach, we Włocławku powstały Przystań wodna na Wiśle im. Jerzego Bojańczyka oraz Przystań miejska nad Jeziorem Włocławskim, z kolei w Płocku dokonano inwestycji polegających na przebudowie portu przy PTTK Morka, czy też budowie molo. Pojawia się coraz więcej prywatnych inicjatyw, jak tworzenie przystani (np. Stanica Flis^[9], Stanica w Nowym Duninowie, Stanica w Murzynowie), czy firmy czarterujące łódki, do niedawna praktycznie niedostępne.

Przypisy

↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 383, ISBN 83-239-9607-5 .
↑ ^a ^b Adriana Trojanowska, Marta Kurasiewicz, Łukasz Pleśniak, Mariusz Orion Jędrysek. Emission of methane from sediments of selected Polish dam reservoirs. „Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego – OL PAN”. 6, s. 368–373, 2009. (ang.).
↑ red. Jan Szupryczyński: Zbiornik Włocławski - Niektóre problemy z geografii fizycznej. IGiPZ PAN, 1986.
↑ ^a ^b Zapora we Włocławku spłaszcza falę. W każdej sekundzie przez tamę płynie 4900 m sześc. wody. [dostęp 2015-04-20].
↑ Tama we Włocławku 22 maja 2010.
↑ Tama we Włocławku pracuje pełną mocą. Wytrzyma?. [dostęp 2015-04-20].
↑ We Włocławku Wisła się nie podnosi. tvn24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-23)]..
↑ Pęknięty wał w Świniarach, 4 tys. ludzi do ewakuacji. tvn24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-23)]..
↑ Stowarzyszenie Wodniaków FLIS [online], www.stanica-flis.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).

[1] Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 383, ISBN 83-239-9607-5 .

[teka-2] Adriana Trojanowska, Marta Kurasiewicz, Łukasz Pleśniak, Mariusz Orion Jędrysek. Emission of methane from sediments of selected Polish dam reservoirs. „Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego – OL PAN”. 6, s. 368–373, 2009. (ang.).

[3] red. Jan Szupryczyński: Zbiornik Włocławski - Niektóre problemy z geografii fizycznej. IGiPZ PAN, 1986.

[TVN-4] Zapora we Włocławku spłaszcza falę. W każdej sekundzie przez tamę płynie 4900 m sześc. wody. [dostęp 2015-04-20].

[5] Tama we Włocławku 22 maja 2010.

[6] Tama we Włocławku pracuje pełną mocą. Wytrzyma?. [dostęp 2015-04-20].

[7] We Włocławku Wisła się nie podnosi. tvn24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-23)]..

[8] Pęknięty wał w Świniarach, 4 tys. ludzi do ewakuacji. tvn24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-23)]..

[9] Stowarzyszenie Wodniaków FLIS [online], www.stanica-flis.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]