Jodłówka pospolita

Jodłówka pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

rokietowce

Rodzina

tujowcowate

Rodzaj

jodłówka

Gatunek

jodłówka pospolita

Nazwa systematyczna
Abietinella abietina (Hedw.) M. Fleisch.
Musci Buitenzorg 4: 1497 1923[3]
Synonimy
  • Thuidium abietinum (Hedw.) Schimp. in B.S.G.
  • Hypnum abietinum Hedw.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Jodłówka pospolita (Abietinella abietina (Hedw.) M. Fleisch.) – gatunek mchu należący do rodziny tujowcowatych (Thuidiaceae)[2]. Jest to mały mech z wyprostowanymi łodygami i rozłożystymi gałązkami, przez co wyglądem przypomina maleńki iglak. W Polsce roślina pospolita[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Tworzy luźne darnie, początkowo żółtozielone, z czasem brunatniejące. Łodygi wzniesione, pojedynczo pierzaste[5], o wysokości 2–10 cm[5][6] (rzadko 12 cm)[7]. Na łodydze głównej liście są sercowate, o lekko zaostrzonym szczycie i kilku podłużnych fałdach, długości zwykle 1,8 mm i szerokości 1,2 mm[5], z zakresem długości od 1–2 mm[6]. Liście gałązkowe jajowato-lancetowate, długości 1 mm i szerokości 0,5 mm. Komórki blaszki liściowej brodawkowane, grubościenne. Pojedyncze żebro nie dochodzi do szczytu liścia. Seta dorasta do 3 cm długości, żółtoczerwona. Puszka zarodni cylindryczna, lekko wygięta o wymiarach 1,8 na 0,5 mm i stożkowatym wieczku. Zarodniki zielone, brodawkowane[5].

  • Liść łodygowy
    Liść łodygowy
  • Liść gałązkowy
    Liść gałązkowy

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Jodłówka pospolita jest rośliną wieloletnią, okres wegetacji trwa cały rok[7]. Siedliskiem są suche i nasłonecznione miejsca, takie jak suche łąki, trawiaste zbocza[5], a także przybrzeżne wydmy[7], zapadliska wydmowe, półki skalne[6]. Preferuje płytkie gleby na podłożu skalistym wapiennym[6] lub lessie[5]. Często na skrajach suchych i świeżych drzewostanów sosnowych, na poboczach dróg przy borach sosnowych[potrzebny przypis].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniane są dwie odmiany, które tworzą także formy mieszańcowe[8]:

  • Abietinella abietina var. abietina – odmiana typowa o liściach łodygowych o długości 1–1,4 mm[6],
  • Abietinella abietina var. histricosa – odmiana o dłuższych liściach łodygowych dorastających do 1,5–2 mm, gęstszych i prostszych gałązkach[6]

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową nieprzerwanie od 2004 roku[9][10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-09-26] (ang.).
  3. ↑ ''Abietinella abietina'' (Hedw.) M. Fleisch., [w:] The Plant List [online] [dostęp 2014-12-07] (ang.).
  4. ↑ ''Abietinella abietina'', Abietinella Moss, [w:] Encyclopedia of Life [online] [dostęp 2014-12-07] (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 276–277, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-552-4.
  6. ↑ a b c d e f Mark Lawley, Abietinella abietina var. abietina/histricosa [online], The British Bryological Society [dostęp 2021-09-26] (ang.).
  7. ↑ a b c David Holyoak, Abietinella abietina fir tamarisk-moss, [w:] Northern Ireland’s Priority Species [online] [dostęp 2021-09-26] (ang.).
  8. ↑ Abietinella abietina, [w:] Atlas of British & Irish Bryophytes (2) [online] (ang.).
  9. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
  10. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).